KENT (sugʻdcha — uy, xonadon) — ilk va oʻrta asrlarda Turonzaminda joy nomi. Sugʻd | yozuvi va arab geograflari asarlarida kat, k a s , k a n d , «Devonu lugʻotit turk»da kend, ken shaklida keltirilgan boʻlib, dastlab bir yoki bir necha oila yashaydigan, atrofi devor bilan oʻralgan hovlini ang-latgan. Oila yoxud jamoa boshligʻi … Читать далее
KITOBAT SANʼATI (arab, kataba – yozish, yozmoq soʻzidan) — qoʻlyozma kitoblarni yaratish va ziynatlash. Markaziy Osiyoda (jumladan, Oʻrta Osiyoda) qoʻlyozma kitoblarni bezash juda qadimdan maxdpliy madaniyat taraqqiyot bosqichlari b-n bogʻliq holda shakllangan. Eng qad. kitoblardan «Avesto» qoʻlyozmalari; sugʻd tilida yaratilgan «Vessantaraka jataka» asari (uning varaqlari turli mamlakatlar — Rossiya, Fransiya, Angliyada saqlanadi); sopol yuzasidagi bitiklar, … Читать далее
IXSHID — 1) Soʻgʻd va Fargʻona podsholari unvoni (5—8-a. lar). Ilk oʻrta asrlarda Movarounnahr 15 dan ortiq mayda hokimliklarga boʻlinib ketgan edi. Ular turli nomda yuritilgan. Buxoro vohasida — buxorxudotlar va vardonxudotlar, Miyonkolda — dabusshohlar, Ustrushonada — afshinlar, Choch va Ilokda — budun va tudun va b. Ular mahalliy turkiy qabilalarning turli sulolalariga mansub boʻlgan. … Читать далее
KESh (arab, manbalarida Kashsh, Kass, Kise) — tarixiy shahar va viloyat. Hoz. Qashqadaryo viloyatining shim.sharqiy qismini egallagan. Dastlab Kesh Kitob oʻrnida boʻlgan, keyin 9—10-a. larda Shahrisabz hududiga koʻchgan. Kesh nomining xitoycha transkripsiyasi 1-marta 7-a. ga oid xitoy yozma manbalarida Syuysha shaklida uchraydi. Uning sugʻd tilidagi nomi esa 7-a. oxiri — 8-a. boshlarida hukmdorlik qilgan Kesh … Читать далее
QAYROQQUM — Tojikiston Respublikasi Sugʻd viloyatidagi shahar (1963-yildan). Qayroqqum suv ombori sohilida, Xoʻjand t. y. stansiyasidan 8 km. Aholisi 13 ming kishidan ziyod (1990-y. lar oʻrtalari). Qayroqqum GES, gilam toʻqish, un tortish, uysozlik ktlari, qurilish tashkilotlari, temirbeton konstruksiyalari z-di, baliqchilik xoʻjaligi, dam olish uyi, turistik baza faoliyat koʻrsatadi. Loading… Пост Навигацияси Previous PostQAYROQ Next PostQAYROQQUM … Читать далее
KONIBODOM — Tojikiston Respublikasi Sugʻd viloyatidagi shahar. Fargʻona vodiysining gʻarbiy qismida. Katta Fargʻona kanali boʻyida. Konibodom temir yoʻl st-yasidan 6 km. Aholisi 38,8 ming kishi (1990-y. lar). Konibodom 1463-y. dan Kandi Bodom deb tilga olinadi. Baʼzi adabiyotlarga koʻra, Konibodom 9—10-a. lardan maʼlum. Q. x. mashinasozligi, yengil (paxta tozalash, toʻqimachilik, tikuvchilik), oziqovqat sanoati korxonalari bor. Badiiy … Читать далее
QORABOLGʻASUN, Xara-Balgʻas — Uygʻur xonligi poytaxti — Oʻrdu baliq xarobasi (8—9-a. lar). Yenisey qirgʻizlari tomonidan 840-y. bosib olinib, yondirib yuborilgan. Oʻrxun daryosining soʻl qirgʻogʻida, Erdeni-dzu monastiri (MXR) dan 15 km shim. da joylashgan. Qorabolgʻasunning markaziy qismi tuproq tepalar bilan oʻrab olinib, u qalʼa va arkdan jan.-gʻarbda boʻlgan. Kalʼa va arkning istehkomlari va xom gʻishtdan ishlangan … Читать далее
QADIMGI TURKIY TILLAR — turli turkiy xalqlar yozma yodgorliklarida saqlangan, lekin hoz. kunda aloqaaralashuv vazifasini yoʻqotgan tillarni bildiruvchi shartli atama. Bu tillar amal qilgan vaqt chegarasi ancha katta davrni qamrab oladi. Qadimgi turkiy tillarning eng qadimiysi urxunenisey (turkrunik) yodgorliklari tili boʻlib, uning adabiy varianti 7—9-asrlarga toʻgʻri keladi. Runik bitiklar Sharqda Lena daryosidan Gʻarbda Dunay daryosigacha … Читать далее
KUSHONIYA — Zarafshon daryosining oʻrta oqimida boʻlgan qad. viloyat va uning markaziy shahri nomi. Xitoy solnomalarida Fumo (Fumo-Chan) yoki Xe deb atalgan. Kushoniya viloyatining sharqiy chegarasi Sao viloyati (Oqdaryo shim. dagi yerdar) ga tegishli hududgacha 150 li (52 km), jan.-sharqiy chegarasi Kan (Samarqand) hududigacha 100 li (35 km), gʻarbiy chegarasi An (Buxoro) hududigacha 300 li … Читать далее
ISAYEVA Sayram Nigʻmatovna (1942.24.11, Dushanba) — aktrisa, rej. Tojikiston xalq artisti (1986). Toshkent teatr va rassomlik sanʼati intini tugatgan (1964). 1964-y. dan Kamol Xoʻjandiy nomidagi Leninobod (hoz. Sugʻd) viloyat musiqali drama teatrida ishlaydi. Teatrda Robiya («Tugal aytilmagan qoʻshiq»), Aza («Loʻli qiz Aza»), Emiliya («Otello»), Rozina («Figaroning uylanishi») kabi obrazlar yaratgan. Rej. sifatida «Kelinlar qoʻzgʻoloni», «Farmonbibi … Читать далее