YAPONIYA (yaponcha Nippon, Nixon) — Sharqiy Osiyoda, Tinch okeandagi orollarda joylashgan davlat. Ya. hududida 6,8 mingga yaqin orol boʻlib, shim. sharqdan jan. gʻarbga qariyb 3,5 ming km ga choʻzilgan; eng yirik orollari: Xokkaydo, Xonsyu, Sekoku va Kyusyu. Shim. dan Oxota dengizi, sharq va jan. sharqdan Tinch okean, gʻarbdan Yapon va SharqiyXitoy dengizlari bilan oʻralgan. Mayd. … Читать далее
GʻIJDUVON TUMANI — Buxoro viloyatidagi tuman. Viloyatning shim.sharqiy chekkasida joylashgan. 1926-y. 29 sent. da tashkil etilgan.: 1935 — 38 y. larda Akmal Ikromov tumani nomi bilan yuritp. tgan. Shim.. sharq va jan.sharqdan Navoiy viloyatining Konimex, Karmapa. jan. dan Vobkent, gʻarbdan Shofirkon tumanlari bilan chegaradosh. Mayd. 3,94 ming km,. Axrlisi 239 ming kishi (2005). Tumanda 1 … Читать далее
GʻAFUR GʻULOM (taxallusi; asl nomi Gʻulomov Gʻafur) (1903.10.5 — Toshkent — 1966.10.7) — Oʻzbekiston xalq shoiri (1963). Oʻzbekiston FA akad. (1943). Toshkent sh. da Qoʻrgʻontegi mahallasidagi eski maktab va mad-rasada, rus-tuzem (1916) va «Hayot» maktablarida (1918) oʻqigan. Mustaqil hayot yoʻlini erta boshlab, kosibchilik, tunukasozlik, harf teruvchilik singari turli kasblar bilan mashgʻul boʻlgan. Oʻqituvchilarni tayyorlash kurslarini … Читать далее
GʻULOM ZAFARIY (1889 – Toshkent sh. — 1938.4.12) — shoir, aktyor va dramaturg. Milliy musiqali drama janri asoschisi. Xoʻja Ahmad va Koʻkaldosh madrasalarida taʼlim olgan (1912). Oʻsh sh. da usuli jadid maktabini ochgan (1912—14). «Turon» jamiyati, 1916—21 y. larda shu nomli teatrda aktyor va dramaturg (1914). «Ish-chilar dunyosi» jur. da boʻlim mudiri (1917 — 18). … Читать далее
DARVESh MUHAMMAD ibn Doʻstmuhammad Buxoriy (16-a.) — xattot, husnixat nazariyotchisi. Fors tilida bitgan «Favoyid ul-xututi» («Xatlar foydalari») risolasining 4 nusxasi OʻzFASHI jamgʻarmasida (inv. № 2617, 2606, 2383, 9038) saqlanadi. Asar 2 qismdan iborat boʻlib, 1-qismida yozuvning paydo boʻlishi, xat usuli yaratuvchilarining tarjimayi holi, arab yozuvining 14 xil usuli va ularning kelib chiqishi, atamalar va ularning … Читать далее
VOHIDOV Erkin Vohidovich (1936.28.12, Fargʻona viloyati Oltiariq tumani) — shoir, dramaturg, jamoat arbobi. Oʻzbekistan xalq shoiri (1987), Oʻzbekiston Qahramoni (1999). ToshDU filol. f-tini tugatgan (I960). «Yosh gvardiya» nashriyotida muharrir, bosh muharrir (1960—63; 1975—82), Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyotida muharrir, bosh muharrir (1963—70), direktor (1985 — 87), «Yoshlik» jur. bosh muharriri (1982-85). Ilk, sheʼriy … Читать далее
BIBLIOGRAFIYA (yun. biblion kitob va… grafin) — matbuot hamda yozuv asarlari haqida axborot tayyorlash va berish hamda ularni maʼlum ijtimoiy maqsadlarda targʻib qilish b-n shugʻullanadigan ilmiy va amaliy faoliyat sohasi. Bibliografiya mahsulotlari, nazariyasi, tarixi, faoliyatini tashkil etish va uslubiyati bilan shugʻullanadigan fan B. fani deb ataladi. Bibliografiya taraqqiyotini turli xil bibliografik maʼlumotnoma adabiyotlarini tuzadigan maxsus … Читать далее
BALʼAMIY Abu Ali Muhammad ibn Muhammad (? — 974, Buxoro) — tarixchi olim, davlat arbobi. Somoniylardan Abdulmalik ibn Nuh (954 — 961) va Mansur ibn Nuh (961 —976) zamonida bosh vazir boʻlgan. U 963-y. Tabariy (839 — 923)ning «Taʼrix ulanbiyo var-rasul val-muluk val-xulafo» («Paygʻambarlar, podshohlar va xalifalar tarixi») nomli yirik asarini fors tilida qaytadan yozgan. … Читать далее
BALET (lot. ballo — raqsga tushaman) — asar mazmuni musiqiy xoreografik obrazlar vositasi bilan ifodalanadigan sahna sanʼati turi. Oʻzida sanʼatning dramaturgiya, musiqa, xoreografiya, tasviriy sanʼat kabi turlarini uygʻunlashtiradi, bu sanʼat turlarining hammasi alohida-alohida mavjud boʻlmay, Baletning sintez markazi boʻlgan xoreografiyaga boʻysunadi. Balet librettochi, kompozitor, baletmeyster va rassom hamkorligida yaratiladi. Baletning dramaturgik asosi libretto (ssenariy) dan … Читать далее
BADIIY OʻQISH — estrada sanʼatining bir turi: adabiy asar (sheʼriy nasr, shuningdek publitsistika) yoki dramatik parchani omma oldida ijro etib, tinglovchilarga asar mohiyatini badiiytaʼsirchan qilib yetkazish. Oʻtmishda Badiiy oʻqish xalq baxshilari, ertakchilari, qiziqchilari ijodining asosi hisoblangan. Yunoniston, Rim va Fransiyada badihagoʻylik, deklamatsiya, ifodali oʻqish sanʼati keng rivojlangan. Rossiyada Badiiy oʻqishning ikki turi — oʻz asarlarini … Читать далее