MUZLIKLAR — siljib turadigan tabiiy muz toʻplamlari. Bir sutkada bir necha sm dan oʻnlab m gacha siljiydi. Muzliklar koʻp yillar davomida toʻplangan krrlardan paydo boʻladi. Qutb oʻlkalarida (Antarktida, Grenlandiya va shim. orollarda) kalinligi 2 —3 km ga yetadigan muz qatlamlari hosil boʻladi. Muzliklar morfologik jihatdan 3 turga: yer usti muzligi, togʻ muzligi va qirgʻokdagi dengizga … Читать далее
MUHSINIY (taxallusi; asl ismsharifi Husaynqul Sulaymonqul oʻgʻli) (1860—Qoʻqon)—1917) — shoir, tarjimon va xattot. Oʻzbek va fors tillarida ijod qilgan. Mirzo Yodgor va Hokimoyim madrasalarida tahsil koʻrgan. Madrasada oʻqib yurgan yillarida Muqimiy va Furqat bilan tanishadi. Muhsiniyning 4 ta sheʼriy devoni bor. U Sharq mumtoz adabiyotining gʻazal, mustazod, mu-xammas, qasida, taʼrix, ruboiy, masnaviy, musaddas, tarjeʼband kabi … Читать далее
MOʻMINOV Tesha Husainovich (1949.25.11, Buxoro) — Oʻzbekiston xalq artisti (1992). Toshkent teatr va rassomlik sanʼati in-tini tugatgan (1970). 1968-y. dan hoz. Oʻzbek milliy akademik drama teatri aktyori. 1993 — 96 y. lar Madaniyat ishlari vazirining oʻrinbosari. «Ajal minorasi» (A. Dyuma)dagi Orsiniy Moʻminovning sahnada yaratgan ilk yirik obrazidir. Teatr sahnasida Devona (M. Karim, «Oy tutilgan tunda»), … Читать далее
MUHAMMADJONOV Mirzaali Valiyevich (1914.1.12 — Bagʻdod tumani, Konizar qishlogʻi — 2000.18.3) — agronom olim, davlat arbobi, Oʻzbekiston FA akad. (1952), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1964), q. x. fanlari d-ri (1962), prof. (1964). Samarqanddagi Oʻzbekiston qishloq xoʻjaligi in-tini tugatgan (1936). Buxoro viloyati Shofirkon MTSida bosh agronom (1936-37), SoyuzNIXIda aspirant, boʻlim mudiri (1937—41), OʻzSSR Davlat kontroli … Читать далее
MUHAMMAD YOQUB CHINGIY (17 a. 2-yarmi — 18-a. boshlari, Hindiston) — lugʻatshunos olim. Boburiylar sulolasi vakillaridan Avrangzeb hukmronligidavri (1658—1707)dayashagan. Muhammad Yoqub Chingiy tarjimayi holi boʻyicha uning saroyda xizmat qilgani, «Kelurnoma» nomli oʻzbekcha-forscha lugʻat tuzganidan boshqa maʼlumot mavjud emas. Ushbu lugʻat 15 bobdan iborat boʻlib, uning 1 —14-boblarida 400 ga yaqin turkiy (oʻzbekcha) feʼllar arab alifbosi … Читать далее
MYUNS Marionella Vladislavovna (1922.4.6 – Toshkent – 1995.13.2) sanʼatshunos, badiiy tanqidchi. Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sanʼat ar-bobi (1970). Oʻrta Osiyo untining sanʼ-atshunoslik boʻlimini tugatgan (1948). Myunsning ilmiy ishlari Oʻzbekiston badiiy hayotini yoritishga, oʻzbek milliy sanʼatining shakllanishi va rivojiga bagishlangan. Uning asarlarida R. Axmedov, M. Sodiqov, N. Karaxan va b. rassomlar ijodi atroflicha yoritilgan. As: Raxim Axmedov, … Читать далее
MUHAMMAD HAKIMBIY otaliq Xudoyorxon otaliq oʻgʻli(? — 1743) — nufuzli mangʻshp biylaridan, otalik,, bosh vazir. Buxoro xoni Muhammad Ra-himnpt otasi. Dastlab miroxoʻr va parvonachi boʻlgan. Muhammad Hakimbiy tez orada Buxorodagi mangʻit qavmining yoʻlboshchisiga aylandi va ashtarxoniylarayan Abulfayzxon davrida xonlikda ularning taʼsiri nihoyatda kuchaygan. Qatagʻon va kenagas (xususan, shahrisabzlik Ibrohim kenagas) qavmlariga qarshi markaziy hokimiyatni mustahkamlash … Читать далее
MILITSIYA (lot. militia — qoʻshin) (OʻzRda) — konstitutsiyaviy tuzumni himoya qilish, jamoat tartibi va xavfsizligini saqlashga daʼvat etilgan, fuqarolar hamda davlat mulkini, qonunchilikni, aholi, korxona va tashkilotlarning qonuniy huquq va man-faatlarini himoya qiluvchi, jinoyatchilik va huquqbuzarliklarga qarshi kurashuvchi maʼmuriy organ. OʻzR Vazirlar Mahkamasining «Ichki ishlar idoralarida xizmat utash tartibi haqidagi vaqtinchalik nizom» (1993-y. 8 yanv.), … Читать далее
MEHNAT RESURSLARI — mamlakat aholisining mehnatga layoqatli yoshdagi qismi, iqtisodiy resurslarning tarkibiy unsuri; 16 yoshdan 55 yoshgacha boʻlgan ayollar, 60 yoshgacha boʻlgan erkaklar Mehnat resurslariga kiritiladi. Kishilar yoshining ulgʻayishiga qarab Mehnat resurslariga dastlab qoʻshiladilar, soʻngra (yoshi oʻtgach) undan chiqadilar. Koʻpchilik mamlakatlarda, shu jumladan, Oʻzbekistonda 16—59 yoshdagilar Mehnat resurslariga kiritiladi. Mehnat resurslari oʻsishi aholining koʻpayishiga bogʻliq. … Читать далее
«MEHNAT» — Oʻzbekiston matbuot va axborot agentligi tizimiga kiruvchi nashriyot. 1985-y. tashkil etilgan. Iktisodiyot, sanoat, transport, qurilish, q. x., maʼnaviyat va maʼrifatga oid toʻplamlar, shuningdek, umumtaʼlim maktablari, litsey, kasb-hunar kollejlari hamda oliy oʻquv yurti talabalari uchun darelik, oʻquv qoʻllanmalari va ommabop kitoblar nashr etadi. Milliy qadriyatlar, umumbashariy anʼanalarga tayangan holda zamonaviy kitoblar chop etish nashriyotning … Читать далее