MISUROTA — Liviyaningshim.gʻarbiy qismidagi shahar. Oʻrta dengiz boʻyidagi vohada. Aholisi 340 ming kishidan ziyod (1990-y. lar oʻrtalari). Dengiz boʻyidagi savdo-transport markazi. Q. x. mahsulotlari qayta ishlanadigan yirik markaz. Oziq-ovqat sanoati korxonalari mavjud. Metallurgiya majmuasi tashkil etilgan. Hunarmandchilikda gilam toʻqiladi, metall buyumlar yasaladi. Misurota-Marina avanporti bor (shahardan 10 km). Пост Навигацияси
TEL-AVIV — Isroilning bosh shahri va madaniy markazi. Kattaligi boʻyicha Quddus sh. dan keyin 2oʻrinda. Iqlimi subtropik iqlim, yanv. ning oʻrtacha trasi 12°, iyulniki 25°. Yillik yogʻin 600 mm. Aholisi 364,3 ming kishi (2003, shahar atrofi bilan 1,14 mln. kishi). Transport yoʻllari tuguni. Aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Oʻrta dengiz boʻyidagi port, chetga olmos, toʻqimachilik buyumlari, … Читать далее
OʻRMON ZONALARI — Shim. va Janubiy yarim sharlarning ekvatorial, tropik, subtropik va moʻtadil mintaqalarining tabiiy landshaftida turli tipdagi oʻrmonlar asosiy oʻrinni egallagan geografik zonalar. Oʻrmon zonalari Yer yuzidagi quruqlikning 30% ga yaqin qismini egallaydi (q. Oʻrmon). Ekvatorial Oʻrmon zonalari ekvatorial mintaqatlsh tabiiy landshaftida oʻrmonlar koʻp boʻlgan tabiiy zona. Asosan, ekvatorning har ikki tarafidagi pasttekisliklarni egallaydi … Читать далее
FINIKIY YOZUVI — mil. av. 2-ming yillik oʻrtalarida Finikiyada paydo boʻlgan hamda finikiyaliklar va karfagenliklar, qad. yahudiylar va moavliklar tomonidan mil. 4-a. gacha foydalanilgan konsonant harftovush yozuvi. Finikiy yozuvi ugarit yoʻzuvi yoki qad. arabiy (tamud, safati, lixyoni) alifbolar bilan birga rasmli qad. xanaan boʻgʻinlikonsonant yozuvidan kelib chiqqan boʻlsa kerak. Finikiy yozuvi dagi grafemalar soni (22 … Читать далее
MAKVIS, makkiya (frans. maquis, koreyka tilida macchia) — qattiq bargli, tikanli doim yashil buta va daraxtlardan iborat chakalakzorlar. Makvis, koʻpincha, Oʻrta dengiz mamlakatlari togʻlarining oʻrta qismlariga (700 m gacha) xos, oʻtib boʻlmas butazorlar hosil qiladi. Makvis koʻproq qattiq bargli kesilgan oʻrmonlar oʻrnida paydo boʻladi. Oʻt qoplami, asosan, bir yillik oʻtlar. Koʻpchilik oʻsimliklari tarkibida oʻtkir hidli … Читать далее
KASHNICH (Coriandrum) — soyabonguldoshlar oilasiga mansub bir yillik oʻsimliklar turkumi, efir moyli va koʻkat-sabzavot ekini. Oʻrta dengiz atroflarida 2 turi, Oʻrta Osiyoda 1 turi — ekma Kashnich (C.sativum) oʻsadi. Yevropa, Shim. Afrika, Osiyo, Shim. Amerika, mamlakatlarida, Ukraina, Rossiyaning markaziy qoratuproq viloyatlarida xoʻjalik maqsadlarida ekiladi. Urugʻidan yetishtiriladi. Kashnich poyasi qirrali, sershox, barglari uzun bandli. Gullari oq … Читать далее
KALABRIYA — Italiya jan. dagi yarim orol. Apennin ya. o. ning jan. qismi. Ioni va Tirren dengizlari oraligʻida. Uz. 250 km chamasida, kengligi 40 dan 100 km gacha. Yer yuzasining katta qismini Kalabriya Apennin togʻlari egallagan. Eng baland joyi 2271 m. Iklimi oʻrta dengiz iqlimi, yanv. ning oʻrtacha t-rasi 10°, iyulniki 26°, oʻrtacha yillik yogʻin … Читать далее
KAVKAZ — Qora, Azov va Kaspiy dengizlari orasidagi hudud (nomining kelib chiqishi hozircha aniqlanmagan; ehtimol u Qora dengiz jan. sohilida qad. yashagan «kavkaz» xalqining nomidan boʻlsa kerak, deb taxmin qilinadi; K. atamasi dastlab mil. av. 479-y. da yunon dramaturgi Esxilning «Zanjirband Prometey» tragediyasida qayd etilgan). Shim. da Kuma-Manich botigʻidan jan. da tabiiy geografik va geologik … Читать далее
XOʻJAND (193691-y. larda Leninobod) — shahar, Tojikiston Respublikasi Sugʻd viloyati markazi. Fargʻona vodiysining gʻarbiy qismida, Turkiston tizmasi bilan Moʻgʻultogʻ oʻrtasida, Sirdaryo boʻyida joylashgan. T. y. stansiyasi. Dushanba sh. gacha 341 km. Aeroport bor. Aholisi 147 ming kishidan ziyod (2001), asosan, tojiklar va oʻzbeklar, shuningdek, rus, tatar, ukrain, koreys, afgʻon, nemis, qirgʻiz, turkman va b. millat … Читать далее
XURMO (Diospyros) — xurmodoshlar oilasiga mansub subtropik daraxt yoki butalar turkumi, ekiladigan meva daraxti. Tropik va subtropik mintaqalarda 500 ga yaqin turi uchraydi. Xitoy, Yaponiya, Oʻrta dengiz boʻyi mamlakatlari, Avstraliya, AQSH, Kavkaz, Oʻrta Osiyoda ekiladi. Mevasi uchun, asosan, sharq X., sovuqqa chidamli virginiya X. si (D. virginiana), shuningdek, Kavkaz X. si (D. lotus) oʻstiriladi. Oʻzbekistonda … Читать далее