GʻAYRATIY (taxallusi; asl nomi Abdurahim Abdullayev) (1902.15.2 — Toshkent — 1976.17.1) — Oʻzbekiston xalq shoiri (1972). Dastlab «Namuna» maktabi (1917—18) va oʻqituvchilar tayyorlash 2 yillik kursida (1918—19) oʻqigan. Toshkentdagi toʻliqsiz oʻrta maktabda oʻqituvchilik qilgach (1919 — 23), Bokuga borib, oʻqituvchilar seminariyasida tahsil olgan (1926). Toshkent q. x. mashinasozligi z-dida ishchi va adabiyot toʻgaragi rahbari (1928—31), … Читать далее
GʻAYBULLA as-SALOM (taxallusi; asl nomi Salomov Gʻaybulla Tojiddinovich) (1932.11.12, Xatirchi tumani — 2003.31.1, Toshkent) — tarjimashunos olim, publitsist. Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1993), filol. fanlari d-ri(1982), prof. (1984). SamDUfi-lol. f-tini tugatgan (1956), «Fan va turmush» jur. da boʻlim mudiri, Oʻzbekiston FA Til va adabiyot in-tida aspirant, ilmiy xodim, direktor oʻrinbosari (1956—67). Oʻzbek sovet … Читать далее
GʻAFUROVA Dilbarxon (1940.15.1, Margʻilon sh.) — Oʻzbekiston Respublikasi xalq oʻqituvchisi (1995). Fargʻ-ona ped. institutini tugatgan (1969). 1960-y. dan Margʻilon sh. dagi 12-, 1-maktablarda, 5-internat maktabda boshlangich sinf, 1964—99 y. larda 1-maktabda ona tili va adabiyot oʻqituvchisi. Пост Навигацияси
GʻAZNAVILAR DAVLATI — Xuroson, Shim. Hindiston hamda qisman Mova-rounnahr va Xorazmda gʻaznaviylar sulolasi boshqargan turkiy davlat. Gʻ. d. ga Alpteginning gʻulomi va kuyovi Sabuktegin asos solgan. Davlat nomi saltanatning poytaxti Gʻazna sh. nomidan olingan. Turkiy gʻulomlar xizmatlari evaziga somoniylardan Xuroson va Afgʻonistonning turli viloyatlari (Gʻazna, Kobul va b.) ni boshqarish huquqini olganlar. Sabuktegin Gʻazna viloyatining … Читать далее
VALIXOʻJAYEV Botir (1932. 1. 4, Samarqand) — adabiyotshunos. Oʻzbekistan FA akad. (2000), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1982), prof. (1971). Samarqand davlat un-tining filol. f-tini bitirgan (1953), shu untda oʻqituvchi (1956-63), f-tdekanining oʻrinbosari (1964-69), dekan (1971-73, 1986-88), tojik tili va adabiyoti kafedrasi (1974 — 85), oʻzbek adabiyoti tarixi kafedrasi (1985-y. dan) mudiri, prorektor (1990-y. dan). … Читать далее
VOHIDOV Erkin Vohidovich (1936.28.12, Fargʻona viloyati Oltiariq tumani) — shoir, dramaturg, jamoat arbobi. Oʻzbekistan xalq shoiri (1987), Oʻzbekiston Qahramoni (1999). ToshDU filol. f-tini tugatgan (I960). «Yosh gvardiya» nashriyotida muharrir, bosh muharrir (1960—63; 1975—82), Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyotida muharrir, bosh muharrir (1963—70), direktor (1985 — 87), «Yoshlik» jur. bosh muharriri (1982-85). Ilk, sheʼriy … Читать далее
BELINSKIY Vissarion Grigoryevich [(1811.30.5(11.6), Sveaborg 1848.26.5 (7.6), Peterburg)] — rus munaqkidi, publitsist, faylasuf. Oilasi Penza gubernyasining Chembar (hoz. Belinskiy) sh. ga koʻchib kelgan (1816). Chembar uyezd bilim yurtida (1822 — 24), Penza gimnaziyasida (1825 — 28) oʻqidi (ammo tugatmadi). Moskva untining til va adabiyot boʻlimiga uqishga kiradi (1829). Un-t adabiy toʻgaragida qatnashgani, krepostnoylikka qarshi yozilgan … Читать далее
BALLADA (frans. ballade, soʻnggi lot. ballo — raqsga tushaman) — 1) 14 — 15-a. lar fransuz adabiyotidan qatʼiy oʻrin olgan lirik janr (F. Viyon); 2) ingliz xalq poeziyasida liro-epik janr va romantizm poeziyasidagi ayni shunday janr (R. Berne, G. Byurger, I. V. Gyote va b.). Romantik Ballada fantastika, folklor, afsonaviytarixiy, maishiy mavzudagi syujetga ega sheʼriy … Читать далее
VLADIMIROVA Ninel Vasilyevna (1929.24.4, Nikolayev sh.) — adabiyotshunos, tarjimon. Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1984), filol. fanlari d-ri (1981). Oʻrta Osiyo davlat un-ti sharq f-tini tugatgan (1950). Oʻzbekiston FA Til va adabiyot in-tida ilmiy xodim (1950—81; 1985-y. dan), direktor oʻrinbosari (1981—85). Oʻzbek adabiyotida hikoya janri, badiiy tarjima nazariyasi haqida i. t. ishlari olib borgan. Oybekning … Читать далее
BOLALAR ADABIYOTI — bolalar va oʻsmirlar uchun yaratilgan badiiy, ilmiy, ilmiyommabop va publitsistik asarlar majmui. Bularning asosiy kismini badiiy asarlar tashkil etadi. Jahon xalqlari, shu jumladan oʻzbek xalqi Bolalar adabiyoti tez aytish, topishmoq, oʻyin qoʻshiklari, rivoyat, afsona, ertak, makal, masal va doston singari aksariyat qismi bolalarga moʻljallab yaratilgan ogʻzaki ijod namunalaridan boshlanadi. Bolalar adabiyotini bevosita … Читать далее