PERNAMBUKU — Braziliyaning shim,-sharqiy qismidagi shtat. Mayd. 98,9 ming km2. Axrlisi 7,9 mln. kishi (2000). Maʼmuriy markazi — Resifi sh. Yirik sha-harlari: Orlinda, Jabuatan, Kabu, Karuaru. Shtatning katta qismini oʻr-qirli plato (eng baland joyi 1100 m) egallagan boʻlib, u sharqqa tomon zina-poyasimon pasayib boradi. Iqlimi subekvatorial, sohil qismida issiq. va sernam, platoda qurgʻoqchil. Oʻrtacha oylikt-ra24—26°. … Читать далее
MAGMA (yun. magma — quyuq boʻtqa) — tarkibi, asosan, silikatdan iborat otash-olovli suyuq massa, Yer pusti yoki yuqori mantiyada vujudga keladi va soviganda magmatik togʻ jinslarini hosil qiladi. Kamdan-kam holda magmatik erigan jinslarda silikat bulmaydi (mas, Sharqiy Afrika vulkanlari). Magma — oʻzaro bogʻliqholda yuzaga kelgan kup sonli kimyoviy elementlarning murakkab eritmasi, ular orasida Si, A1, … Читать далее
MAGADAN — RFdagi shahar, Magadan viloyati markazi. Oxota dengizining Nagayev qoʻltiqchasidagi port (Nagayevo). Aholisi 121,6 ming kishi (1998). Shahar korxonalarida konchilik asbobuskunalari, yoqilgʻi apparaturasi ishlab chiqariladi, kema, avtomobil, traktorlar taʼmirlanadi. 42 sanoat korxonasi, shu jumladan, qurilish materiallari korxonalari, tikuvchilik f-kasi, koʻnpoyabzal k-ti, TES bor. M. da Uzoq Sharq ilmiy markazining Shimol biologik muammolari in-ti, Shim.-Sharq … Читать далее
MAGADAN — RFdagi shahar, Magadan viloyati markazi. Oxota dengizining Nagayev qoʻltiqchasidagi port (Nagayevo). Aholisi 121,6 ming kishi (1998). Shahar korxonalarida konchilik asbobuskunalari, yoqilgʻi apparaturasi ishlab chiqariladi, kema, avtomobil, traktorlar taʼmirlanadi. 42 sanoat korxonasi, shu jumladan, qurilish materiallari korxonalari, tikuvchilik f-kasi, koʻnpoyabzal k-ti, TES bor. M. da Uzoq Sharq ilmiy markazining Shimol biologik muammolari in-ti, Shim.-Sharq … Читать далее
MAVLONOZODA (14 a.) – 1365-66 y. larda Samarqandda koʻtarilgan sarbadorlar qoʻzgʻoloni rahbari. Moʻgʻuliston xoni Ilyosxoʻja Movarounnahrga hujumi paytida Samarqand mudofaasiga boshchilik qilgan. Moʻgʻullar Samarqandni egallash uchun otlanganlarida shahar hrkimi qochib ketgan. Shunda Mavlonozoda jome masjidi oldida toʻplangan 10 ming kishilik shahar aholisi oʻrtasida qizgʻin nutq soʻzlab xalqni kurashga chorlagan va Samarqandni mudofaa etishga rahbarlik qilishni … Читать далее
MAVLONOZODA (14 a.) – 1365-66 y. larda Samarqandda koʻtarilgan sarbadorlar qoʻzgʻoloni rahbari. Moʻgʻuliston xoni Ilyosxoʻja Movarounnahrga hujumi paytida Samarqand mudofaasiga boshchilik qilgan. Moʻgʻullar Samarqandni egallash uchun otlanganlarida shahar hrkimi qochib ketgan. Shunda Mavlonozoda jome masjidi oldida toʻplangan 10 ming kishilik shahar aholisi oʻrtasida qizgʻin nutq soʻzlab xalqni kurashga chorlagan va Samarqandni mudofaa etishga rahbarlik qilishni … Читать далее
MAKTABGACHA TAʼLIM BOLALAR MUASSASALARI — maktabgacha yoshdagi bolalarning ijtimoiy tarbiya muassasalari. Oʻzbekistonda bu muassasalarga bolalar yaslisi, yas. sh-bogcha, bolsыar bo/chasi kiradi. Maktabgacha taʼlim bolalar muassasalari 2 bosqichdan iborat. l-bosqich bolalar yaslisi boʻlib, u 2 yoshdan 3 yoshgacha bulgan bolalarni qamrab oladi. Bu bosqichda bolalarni aqliy va jismoniy rivojlantirish. nutqini shakllantirish, ularni moddiy borliq, atrof-olam bilan … Читать далее
MAYN — Germaniyadagi laryo, Reyn laryosining yirik oʻng irmogi. Uz. 524 km, havzasining mayl. 27,2 ming km:. M. Rotsr-M va Veyser-M irmoklarining qoʻshilishidan qosil boʻlali. Oʻrtacha balanllikdagi togʻlar orasidagi tor vodiy va sertepali tekisliklan oqadi. Qishda va baxrr boshlarida suvi koʻpayadi. Oʻrtacha suv sarfi 170 m!/sek. Daryoning quyilish joyidan 400 km masofala kema qatnayli. Mayn … Читать далее
MYEY, Mergui — Andaman dengizidagi orollar guruhi, Myanma qirgʻoqlari yaqinida. Hindixitoy ya. o. markaziy qismidagi togʻ tizmalarining suv ostidagi davomi. Jami 800 dan ortiq orol va granit qoyalardan iborat boʻlib, mayd. 3,5 ming km2 chamasida. Yer yuzasi tepalik va past togʻlardan iborat, eng baland joyi 767 m. Tropik oʻrmonlar bilan qoplangan, sohil qismida mangra oʻrmonlari … Читать далее
MUHAMMAD SULTON Mirzo (1375-1403) — temuriy shahzoda; Amir Temurning nabirasi. Muhammad Jahongir Mirzoning toʻngʻich oʻgʻli. U Oʻzbekxonnint nabirasi Xonzoda (Sevin beka) begimdan tugʻilgan. Amir Temur suyukli oʻgʻli Jahongir Mirzo vafotidan soʻng, oʻzining barcha orzu-umidlarini Muhammad Sultonga bogʻlab, uni oʻzidan keyin toju taxtning yagona vorisi deb bilardi. Muhammad Sulton bobosi Amir Temurga oʻxshab jasoratli, qatʼiyatli, zukko, … Читать далее