ESKADRON (frans.) — 1) 20-asr oʻrtalariga qadar muntazam kavaleriyadagi taktik boʻlinma; 2—4 vzvoddan iborat boʻlgan; kazaklar otliq qoʻshinida sotnya deb atalgan. Turli davlatlar armiyalarida Eskadron 120—200 kishidan tashkil topgan. 4—6 ta Eskadrondan kavaleriya polki tuzilgan; 2) ayrim xorijiy davlatlar (mas, Buyuk Britaniya) qurolli kuchlarida tank polkidagi taktik boʻlinma (101 kishi); boshqaruv guruhi, 4 tank va … Читать далее
EFIOPIYA, Efiopiya Federativ Demokratik Respublikasi, Habashiston — Shim. Sharqiy Afrikadagi davlat. Mayd. 1222 ming km2. Aholisi 67,6 mln. kishi (2002). Poytaxti — AddisAbeba shahri Maʼmuriy jihatdan 9 shtatga boʻlinadi. Davlat tuzumi. Efiopiya — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1995 yil 22 avg. da qabul qilingan. Davlat boshligʻi — prezident (2001-yildan Girma VoldeGiorgis), u parlament tomonidan 6 yil … Читать далее
KEYNS (Keynes) Jon Meynard (1883.5.6, Kembrij – 1946.21.4, Suseks grafligi, Tilton qishlogʻi) — ingliz iqtisodchisi, davlat arbobi, keynechilik asoschisi. Kembrij un-tini tugatgan (1906). 1908-y. dan to umrining oxirigacha shu un-tda dars berdi (1920-y. dan prof.), ayni paytda bir qator maʼmuriy lavozimlarda ishladi. Britaniya xazinasi xodimi (1915—19), Angliya banki direktorlaridan biri (1942-y. dan), Bretton—Vuds konferensiyasida q(. … Читать далее
BUYUK BRITANIYA, Britaniya, Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya Qoʻshma Qirolligi (United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) — Shim. Gʻarbiy Yevropadagi davlat. Buyuk Britaniya o. (mamlakat hududining 90%i shu orolda) va Irlandiya o. ning shim. sharqiy qismida hamda ularga yondosh mayda orollar (Anglsi, Uayt, Normand, Orkney, Gebrid, Shetlend va b.)da joylashgan. Gʻarbdan Atlantika okeani, … Читать далее
EKRANOPLAN (ekran va frans. — parvoz qilmoq) — yer yoki suv sirtiga (ekranga) yaqin (odatda, qanotlari enining 0,1—0,2 qismiga teng) balandlikda uchish uchun moʻljallangan uchish apparati. Birinchi Ekranoplanni fin muhandisi T. Karno 1935-yilda yasagan. 20-asr 70-y. larida Finlyandiya, Shvetsiya, Yaponiya, Germaniya, Buyuk Britaniya va Rossiyada tajriba variantlari ishlab chiqarilgan. Aerodinamik kuch (koʻtarish kuchi) hosil qilishda … Читать далее
EDUARD — ingliz qirollari nomi: Eduard I (1239.17.6 1307.7.7) 1272-yildan qirol. Plantagenetlar sulolasidan. Otasi qirol Genrix III vafotidan soʻng taxtga chiqqan. Eduard1 davrida parlamentni muntazam chaqirib turish amaliyoti joriy qilingan, bu Angliyada tabaqaviyvakillik monarxiyasi shakllanayotganidan darak bergan. Eduard1 davrida Uels zoʻrlik bilan Angliyaga qoʻshib olingan (1284). Eduard1 ning Shotlandiyani bosib olish uchun qilgan harakatlari (1286-yildan … Читать далее
ENGELS Fridrix (1820.28.11, Barmen, Germaniyaning Vuppertal shahri — 1895.5.8, London) — mutafakkir va jamoat arbobi, marksizm asoschilaridan biri. Fabrikant oilasida tugʻilgan. 1841 — 42 yillarda Berlinda harbiy xizmatni oʻtash davrida untga kelib maʼruzalar tinglab turdi. 1842 yil Manchester (Buyuk Britaniya) ga koʻchib kelib fabrika idorasida ishladi; «Reyn gazetasi»da hamkorlik qildi. Parijda 1844-yil K. Marks bilan … Читать далее
EPLTON (Epllton) Eduard Viktor (1892.6.9, Bradford — 1965.21.4, Edinburg) — angliyalik radiofizik. London Qirollik jamiyati aʼzosi (1927). Kembrij un-tini tugatgan (1914). London un-ti (1924—36), Kembrij un-ti prof. (1936—39), Buyuk Britaniya i. t. lar departamenti kotibi (1939—49). Edinburg un-ti rektori (1949-yildan). Asosiy ilmiy ishlari radiotoʻlqinlarning tarqalishi va soʻnishiga oid. 1924 va 1927-yilda ionosferaning radiotoʻlqinlarni qaytaruvchi ikki … Читать далее
MAGNIT GIDRODINAMIKA — elektr oʻtkazuvchan suyuklik, gaz, plazma va suyuq metallarning magnit maydondagi harakati haqidagi fan; gidrodinamika va klassik elektrodinamikaning birlashuvidan rivojlangan fizika boʻlimi. Plazma (baʼzan Magnit gidrodinamikaga plazma fizikasining boʻlimi sifatida qaraladi), suyuq metallar va elektrolitlar M. g. uchun xos boʻlgan obyektlardir. Magnit gidrodinamika boʻyicha birinchi tadqiqotlar Magnit gidrodinamika Faradey zamoniga oid; fanning mustaqil … Читать далее
BELFAST — Shim. Irlandiya (Buyuk Britaniya)ning yirik shahri. BelfastLox qoʻltigʻidagi katta port. T. y. tuguni. Aholisi 304 ming kishi (1986). Belfast kanal va t. y. orqali ichki r-nlar bilan bogʻlangan. Sanoatining asosiy tarmoqlari: kemasozlik (yirik harbiy va yoʻlovchilar tashuvchi kemalar). elektrotexnika, mashinasozlik (asosan kema va toʻqimachilik sanoati uchun mashinalar), samolyotsozlik, jun gazlama, gilam, sunʼiy tola … Читать далее