SAUDIYA ARABISTONI, Saudiya Arabistoni Podshohligi (AlMamlaka alArabiya asSaudiya) — Osiyoning jan. gʻarbida joylashgan davlat. Arabiston ya. o. ning taxm. 2/3 qismini va Qizil dengiz hamda Fors qoʻltigʻidagi qator qirgʻoqboʻyi orollarni egallaydi. Mayd. 2,25 million km2. Aholisi 23,5 mln. kishi (2002). Bulardan 5,3 mln. kishi mamlakat fukarosi hisoblanmaydi. Poytaxti — ArRiyod sh. Maʼmuriy jihatdan 14 viloyatga … Читать далее
TURKIYA (Tiirkiye), Turkiya Respublikasi (Turkiye Cumhuriyeti) — Osiyoning gʻarbiy qismi va Yevropaning jan. sharqiy qismida joylashgan davlat. Hududining 97% Kichik Osiyo ya. o. (Anadolu)da, 3% Yevropa (Sharqiy Frakiya)da. Shim. dan Qora dengiz, gʻarbdan Egey dengizi, jan. dan Oʻrta dengiz bilan oʻralgan. Egey dengizidagi bir qancha orol ham Turkiyaga qarashli. Mayd. 814578 km2. Aholisi 69,6 mln. … Читать далее
TAILAND (Thai), Tailand Qirolligi (Ratcha Anachak Thai, tailar tilida Pratet-Tai) — Jan. Sharkiy Osiyoda, Hindixitoy ya. o. ning markaziy qismi va Malakka ya. o. ning shim. qismida joylashgan davlat. Mayd. 514 ming km2. Axoliyey 62,4 mln. kishi (2002). Poytaxti — Bangkok sh. Maʼmuriy jihatdan 73 viloyat (changwad)ra boʻlinadi. Davlat tuzumi. Tailand — konstitutsiyali monarxiya. Amaldagi … Читать далее
JOʻJA — tovuq va b. parranda palaponi. Tovuq Joʻja lari 1 kunligida 35—40 g, 1 oyligida 240—270 g, 2 oyligida 550 — 600 g, 3 oyligida 900—1100 g, 4 oyligida 1200—1500 g, 5 oyligida 1500 — 1800 g boʻladi. Goʻsht (broyler) yoʻnalishidagi tovuq zotlarning 7—8 haftalik Joʻjalari vazni 1,5—1,8 kg ga yetadi. Joʻjalar 2 oylikkacha … Читать далее
OVQATDAN ZAHARLANISH — mikroblar bilan zararlangan oziq-ovqat mahsulotlari isteʼmol qilinganda vujudga keladigan kasallik. Aksariyat birdan koʻpchilik kasallanadi, lekin bemorlardan sogʻlom odamga yuqmaydi. Koʻpincha stafilokokklar, enterokokklar, ayrim ichak tayoqchalari, protey, sitrobakter, iyersiniya, klostridiya va b. mikroblar sabab boʻlishi mumkin. Quyidagi 2 holat Ovqatdan zaharlanish uchun umumiy hisoblanadi: 1) mikrob tushib koʻpaygan ovqat mahsulotlarini isteʼmol qilish oqibati; … Читать далее
MECHNIKOV Ilya Ilich (1845.3.5, Xarkov viloyati — 1916.2.7, Parij) — rus biologi, qiyosiy patologiya, eva-lyutsion embriologiya va immunologiya asoschilaridan. Peterburg FA muxbir aʼzosi (1883), faxriy aʼzosi (1902). Mechnikov Paster vafotidan soʻng Parijdagi Paster in-tini boshqargan(1888). N. F. Gamaleya b-n hamkorlikda Rossiyada dastlabki bakteriologiya st-yasini tashkil etgan (1886) va hamkasblari bilan birga saramas, qaytalama terlama, tovuq … Читать далее
QISHLOQ XOʻJALIGI — moddiy i. ch. ning asosiy tarmoqlaridan biri. Dehqonchilik va chorvachilik mahsulotlari olish uchun ekinlar ekish va chorva mollarini koʻpaytirish bilan shugʻullanadi, aholini oziq-ovqat mahsulotlari va xalq xoʻjaligining bir qancha tarmoqlarini xom ashyo bilan taʼminlaydi. Qishloq xoʻjaligi oʻsimlik va hayvon mahsulotlarini dastlabki qayta ishlashning turli tarmoqlarini ham oʻz ichiga oladi. Moddiy i. ch. … Читать далее
YANGI ZELANDIYA KICHIK ZOOGEOGRAFIYA OBLASTI — Yer yuzining Avstraliya zoogeografiya oblasti tarkibiga kiradigan kichik oblast. Yangi Zelandiyaning shim. va jan. dagi hamda bir qancha mayda o. ni oʻz ichiga oladi. Avstraliyadan Tasman dengizi ajratib turadi. Iqlimi subtropik va moʻtadil, Faunasi o. ga xos, endemizm kuchli rivojlangan. Mahalliy (shu joyning oʻzida kelib chiqqan) sut emizuvchilar yoʻq. … Читать далее
LIZOTSIM (liz…va yun. zyme — xamirturush) , muramidaza — gidrolazalar sinfiga mansub ferment, bakteriya hujayralari pardasini yemiradi. Mukopolisaxaridlarda N – atsetilmuramin kislota, R – glyukozid bogʻini va N-atsetilglyukozaminning parchalanishini katalizlaydi. Lizotsim odam va hayvonlar organizmining koʻpgina toʻqima va suyuqliklari (koʻz yoshi, balgʻam, soʻlak, taloq, jigar, shilliq qavatlar), shuningdek, ayrim oʻsimliklar, bakteriyalar va faglarda topilgan; tovuq … Читать далее
INKUBATSIYA — (lot. incubatio — tuxum bosish) — 1) parrandachilikda — inkubatorlarda parranda tuxumidan joʻja ochirish. Misr va Sharqiy Osiyoda qadimdan, Yevropada 14-a. dan maʼlum. 19a. oxiri — 20-a. boshlaridan Yevropa va AQSHda amalda keng qoʻllanildi, 20-a. ning oʻrtalaridan uy parrandalarini kupaytirishning asosiy usuliga aylandi. Hoz. zamonaviy parrandachilikda yil boʻyi davom etadi. Uy parrandalarining hamma … Читать далее