PARRANDAXONA — parrandalar as-raladigan bino. Parrandalarning turi va yoshiga, xoʻjalikda foydalanish yoʻnalishiga hamda asrash tizimiga qarab har xil boʻladi. 1 — 120 kunlikkacha boʻlgan tovuq joʻjalari batareyali sexlarda (yerda yoki kataklarda) asraladi. Koʻpchilik xoʻjaliklarda 1 dan 120 kunlikkacha boʻlgan joʻjalar bitta Parrandaxonada boqiladi. Oʻrdak va kurka joʻjalari, baʼzan, dastlabki 10—20 kunda batareyali sexlarda saqlanadi. Goʻsht … Читать далее
TUVALU (Tuvalu) — Okeaniyada, Tinch okeanning jan. gʻarbiy qismida joylashgan davlat. Mayd. 26 km2, aholisi 11,15 ming kishi (2002). Poytaxti — Funafuti. Aholisining koʻpchiligi tuvalular. Rasmiy til — ingliz tili, shuningdek, polineziya tillaridan biri — tuvalular tili ham qoʻllaniladi. Dindorlarning aksariyati protestantlar. Davlat tuzumi. Tuvalu — Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdoʻstlik tarkibiga kiruvchi mustaqil davlat (Hamdoʻstlik … Читать далее
NYU-XEMPSHIR — gusht va tuxum uchun boqiladigan tovuqzoti. 20-a. boshlarida AQSH (Nyu-Xempshir shtati)da Red-ayland tovuq zotidan tanlash yuli bilan yaratilgan. 1935-y. da Amerika mukammallik standartiga kiritilgan. Pati tillarang-sariq yoki och jigar-rang. Tovuklari tez yetiladi. Xoʻrozlarining vazni 3,2—3,5, tovuklariniki 2,6— 2,7 kg, yiliga oʻrtacha 180—190 tuxum qiladi. Tuxumi vazni 60—62 g, puchogʻi sargʻimtir-jigarrang. Kupgina mamlakatlar (Germaniya, … Читать далее
TOVUQ, uy tovuqlari — tovuqsimonlar turkumiga mansub parranda, qishloq xoʻjaligi. parrandalarining eng koʻp tarqalgan turi. 5 ming yil muqaddam Hindistonda qoʻlga oʻrgatilgan yovvoyi bankiv tovugʻidan tarqalgan. Tovuq larning oʻziga xos xususiyati — boshlarida qizgʻish toji, quloq solinchagi, oyoklari (xoʻrozlarida) pixining mavjudligidadir. Patlarining rangi har xil, koʻpincha, oq. Koʻpchilik Tovuq zotlarining tumshugi va oyoq kafti sariq, … Читать далее
CHORVACHILIK — qishloq xoʻjaligining asosiy tarmoklaridan biri. Chorvachilik mahsulotlari yetishtirish uchun chorva mollarini boqish va urchitish bilan shugʻullanadi; aholini ish hayvonlari (ot, hoʻkiz, tuya, bugʻu), oziqovqat mahsulotlari (sut, qatiq, goʻsht, yogʻ, tuxum va b.), yengil sanoatni xom ashyo (jun, teri, moʻyna va h. k.), dehqonchilikhsh organik oʻgʻit bilan taʼminlaydi. Chorvachilik mahsulotlari va chiqindilaridan ayrim ozuqalar … Читать далее
NEKROBAKTERIOZ, nekrobatsillyoz — uy hayvonlari va koʻpgina yovvoyi hayvonlarda uchraydigan yuqumli kasallik. Kasallikni Bacterium necrophorum bakteriyasi qoʻzgʻatadi. Bakteriya tashqi muhitga chidamsiz, quyosh nuri taʼsirida tez oʻladi. Nekrobakterioz bilan koʻproq qoʻy, sigir, ot, tovuq (aksariyat joʻjalar) kasallanib, odamga xam yuqishi mumkin. Kasallik manbai — kasal hayvonlar. Bakteriya nafas yoʻli va shikastlangan teri yoki shilliq pardalar orqali … Читать далее
ORNITOZ (yun. ornis, ornithos — qush) , psittakoz — odam va parrandalarda uchraydigan yuqumli kasallik, vi-russimon qoʻzgʻatuvchilar — Chlamidia psittaci xlamidiyalari qoʻzgʻatadi. Ornitoz isit-ma xamda interstitsial pnevmoniya tar-zida oʻtadi. Kasal parrandalar (toʻti, kaptar, oʻrdak, gʻoz, chumchuq, tovuq va b.)dan odam va chorva mollariga yukadi. Ornitoz kaptar koʻp boqiladigan joylarda ayniqsa keng tarqalgan. Ornitoz oʻtkir va … Читать далее
SELEKSIYA (lot. selectio — tanlash, saralash) — yuqori mahsuldor oʻsimliklar navlari va duragaylarini, hayvonlar zotlarini va mikroorganizmlar shtammlarini yaratish nazariyasi va amaliyoti. Seleksiyaning ilmiynazariy bazasi genetika hisoblanadi. Oʻsimliklar Seleksiyasi botanika, sitologiya, embriologiya, gistologiya, fiziologiya, fitopatologiya, entomologiya, ekologiya, biokimyo, oʻsimlikshunoslik va q. x. maxsulotlarini qayta ishlash texnologiyasi bilan chambarchas bogʻliq. Ibtidoiy Seleksiya koʻrinishlari (beixtiyor tanlash) dehqonchilik … Читать далее
PLIMUTROK (ing. Plymouth Rock) — goʻsht-tuxum uchun boqiladigan tovuq zoti. 19-a. ning 2yarmida AQSHdayetishtirilgan. Jahondagi koʻpgina mamla-katlarda, shu jumladan, Oʻzbekistonda ham boqiladi. Oq, chipor, qora va b. tusdagi oq leggornlar bilan chatishtirib, oq rangi ustunlik qiladigan Plimutrok olingan. Oq P. broylerlar yetishtirishda kornish zoti b-n (otalik shakli) chatishtirishda onalik shakli tarzida foydalaniladi. Tanasi choʻziq, koʻkragi … Читать далее
TUXUM — 1) urgʻochilik jinsiy hujayrasi (q. Tuxumhujayra); 2) tarkibida barcha oziq moddalarga ega boʻlgan parranda mahsuloti. Isteʼmol uchun, asosan, tovuq, bedana, sesarka T. lari ishlatiladi. Sifati, vazni, muddati va saqlanish sharoitiga qarab parhez va oshxona (oddiy) Tuxum lariga ajratiladi. Yangi, yuqori sifatli, sovuq haroratda saqdanmagan, muddati 7 kundan oshmagan Tuxumlar parhez Tuxum hisoblanadi. Tovuq … Читать далее