LEGGORN — goʻsht-tuxum yoʻnalishidagi serpusht tovuq zoti. 19-a. da AQSHda Italiya oq tovuqlarini minorka va ispan, urushqoq va b. zotlar bilan chatish-tirib chiqarilgan. Zot mahalliy tovuqlar olib kelingan Italiyadagi Livarno (ing. Leghorn) porti nomidan olingan. Boshi kichik, quloq solinchogʻi oq yoki sargʻish, toji katta. Pati, asosan, oq, qoʻngʻir, sariq, qora, koʻk. Yaxshi iqlimlashadigan, chidamli, tez … Читать далее
QIRGʻOVULSIMONLAR — tovuqsimonlar turkumiga mansub qushlar oilasi. 165 turi maʼlum. Yevrosiyo, Amerika va Afrikada tarqalgan. Oʻzbekistonda bedana, kaklik, ularlar va b. turlari uchraydi. Choʻl, oʻtloq, butazor, qoyalarda, oʻrmon va tekisliklarda yashaydi. Qirgʻovulsimonlar, asosan, oʻtroq yoki koʻchib yurib (faqat bedana mavsumiy) hayot kechiradi. Odatda, uyasini yerga, baʼzilari daraxtga yasaydi. 2—20 ta tuxum qoʻyadi. Oʻsimlik mahsulotlari, hasharotlar … Читать далее
DOʻL — yumaloq yoki turli shakldagi muz parchalaridan iborat atmosfera yogʻini. Kattaligi 5—55 mm va undan ortiqroq, baʼzan tovuq tuxumidek ham boʻladi. Yilning iliq vaqtlarida (t-ra 20° dan yuqori boʻlganda), odatda, toʻp-toʻp yomgʻirli bulutlardan kunduzi jala bilan birga yogʻadi. Yogʻinning jadalligi 0,21 dan 60 mm/s oʻrtasida oʻzgarib turadi; 1 sek. dan to 50 min. gacha … Читать далее
DIMORFIZM (di… va yun. morphe — shakl) — bir turga mansub organizmlarda morfo-fiziologik belgilari bilan bir-biridan keskin farq qiladigan shakllarning mavjud boʻlishi. Dimorfizm mavsumiy, jinsiy va ekologik boʻladi. Mavsumiy Dimorfizm — bir turga mansub individlarning bir-biridan mavsumiy farq qilishidir. Mac, ola qanotli kapalak tuxumlaridan bahorda qanotlari 28—32 mm boʻlgan qizgʻishsariq, yozda esa qanotlari 30—35 mm … Читать далее
ZAGORSK TOVUQ ZOTLARI — goʻsht-tuxum yoʻnalishidagi zotdor tovuqlar guruhi. Sobiq Ittifoq Parrandachilik i. t. va texnologiya in-tida 20-a. ning 50-y. larida rus oq tovugʻi, yurlov, nyu-gempshir va rod-aylend zotlarini chatishtirib chiqarilgan. Yirik, etdor, toji gulsimon oq tovuq va toji yaproqsimon sargʻish-jigarrang guruhlarga boʻlinadi. Tovugʻining vazni oʻrtacha 3,5—4 kg, xoʻrozi 4,5—5 kg. Tovugʻi yilda 160—180 ta … Читать далее
GIGROMA (gigro… yun. ota — toʻplanish) — boʻgʻim oldi yoki sinovial xaltacha (payni qoplovchi parda)larda suyuqlik toʻplanishi; bunday xaltachalar aksari tirsak va tizza boʻgʻimlari atrofida paylar yepishadigan joyning ustida boʻladi. Gigroma surunkali kechadigan bursit yoki tendovaginit asorati hisoblanib, qoʻl yoki oyoqning doimo urilib yoki ishqalanib turadigan qismlarida paydo boʻladi. Gigroma sharsimon shaklda boʻlib, astasekin kattalasha … Читать далее
GERMANIYA (Deutschland), Germaniya Federativ Respublikasi (Bundesrepublik Deutschland) , GFR — Markaziy Yevropadagi davlat. Shim. va Boltiq dengizlari sohilida joylashadi. Mayd. 357 ming km2. Aholisi 82,16 mln. kishi (1999). Poytaxti — Berlin sh. Maʼmuriy jihatdan 16 yer (viloyat) ga, yerlar okruglarga, okruglar tumanlarga, tumanlar jamoalarga boʻlinadi. Davlat tuzumi. GFR — federativ respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1949-y. 23-mayda … Читать далее
VASNETSOV Viktor Mixaylovich [1848. 3(15) .5, Lopya qishlogʻi, hoz. Kirov viloyati — 1926.23.7, Moskva) — rus rassomi, Peterburg BA haqiqiy aʼzosi (1893). Peterburg BAda taʼlim olgan (1868—75). 1880-y. lardan milliy tarixiy mavzularda, ertaklar mazmuniga oid asarlar yaratdi. Epik asarlarida xalq gʻoyalari va yuksak vatanparvarlik tuygʻularini aks ettirishga intildi, qad. rus amaliy va bezak sanʼati anʼanalarini … Читать далее
BANKIV TOVUGʻI, yovvoyi tovuq (Gallus gallus) — tovuqsimonlar turkumining qirgʻovulsimonlar oilasiga mansub parranda. Jan. Osiyoda keng tarqalgan. Bu yerlarda hozir ham uchraydi. Togʻ va tekisliklardagi oʻrmon va butazorlarda yashaydi. Ch. Darvin B. t. xilma-xil zotli xonaki tovuqlarning yovvoyi ajdodi ekanligini aniqlagan. Bankiv tovugʻi Hindistonda mil. av. 3000 yil ilgari qoʻlga oʻrgatilgan. Uy tovuqlari Hindistondan Eron … Читать далее
BROYLER (ing. broiler, broil — olovda qovurish) — tez yetiladigan va yuqori sifatli gusht beradigan goʻshtdor joʻja. 6—9 hafta boqilib tirik vazni 1,5—2 kg boʻlganda suyiladi. Goʻshti yumshoq, mazali. Broyler goʻshtidan parhez taomlar tayyorlanadi. Broyler olish uchun joʻja qisqa muddatda yetarli darajada semirtiriladi. Buning uchun ogʻir vaznli va tez yetiladigan «kornish», «oq plimutrok», «Susseks», «nyugempshir» … Читать далее