VALYUTA KURSI — bir mamlakat pul birligining boshqa mamlakat pul birligida ifodalangan narxi. Valyuta kursining qatʼiy qayd etilgan va oʻzgarib turadigan (valyuta bozorida u yoki bu valyutaga talab yoki taklifga qarab) turlari mavjud. Valyuta kursi mamlakatlar valyutasining xarid kobiliyati, shuningdek xalqaro toʻlov vositalari (mas. SDR, yevro) bilan oʻzaro munosabat va b. omillar (tovarlar narxini milliy … Читать далее
BURYAKOV Yuriy Fyodorovich (1934.15.3, Oʻsh viloyati; Kirgiziston) — arxeologtarixchi olim. Oʻzbekiston FA akad. (1996), tarix fanlari d-ri (1984), Oʻrta Osiyo untini tugatgan (1956). Oʻzbekiston xalklari tarixi muzeyida kichik (1956—59), katta (1959—64) ilmiy xodim, direktor oʻrinbosari (1964—66), Oʻzbekiston Madaniyat vazirligida inspektor (1966—67), Oʻzbekiston FA Tarix va arxeologiya inti (hoz. Arxeologiya inti)da katta ilmiy xodim (196770), ilmiy … Читать далее
VAZAMAR (3-a. 1-yarmi) — soʻnggi siyovushiylar sulolasidan boʻlgan xorazmshoh. Arsamux I ning vorislaridan. Vazamar davrida Xorazmda kumush tangalar zarb qilingan. Tangalarda shoh uzun soqolli, burgut koʻrinishidagi temir qalpoq kiygan holda tasvirlangan. Tangalardagi siyovushiylarning S shaklidagi tamgʻasi Xorazmning kushonlarpyaya siyosiy mustaqil davlat boʻlib ajralib chiqqanidan dalolat bergan. Пост Навигацияси
BULGAKOV Georgiy Pavlovich (1893, Tbilisi — 1943, Toshkent) — ixtiolog, Moskva uiti fizikamatematika f-tining tibbiyot boʻlimini tamomlagan (1917). Oʻrta Osiyo davlat untining prof. (1934), shu untda umurtqalilar kafedrasining mudiri (1937). B. Oʻrta Osiyo suv havzalari ixtiofaunasini tekshirgan, baliqlarning yangi turlarini oʻrgangan. Bulgakovning ilmiy ishlari kaspiy seldi va koʻllarda yashovchi baliqlarni oʻrganishga bagʻishlangan. Пост Навигацияси
VOSIFIY (taxallusi; asl ismi Zayniddin Mahmud ibn Abduljamil) (1485/86, Hirot – 1551 yoki 1566, Toshkent) — adib. Munshiy oilasida tugʻilgan. Vosifiy arab tili, adabiyot, fiqh va b. bilimlarni puxta egallagan. Hirotda Shoxrux madrasasida tahsil koʻrgan (1511-y. gacha). Husayn Boyqaroning oʻgʻli Faridun Husaynga kotiblik, boshqa oʻgʻillariga muallimlik qilgan. 16 yoshida Navoiy b-n tanishgan. Ijodini Hirotda, Navoiy … Читать далее
BROYLER (ing. broiler, broil — olovda qovurish) — tez yetiladigan va yuqori sifatli gusht beradigan goʻshtdor joʻja. 6—9 hafta boqilib tirik vazni 1,5—2 kg boʻlganda suyiladi. Goʻshti yumshoq, mazali. Broyler goʻshtidan parhez taomlar tayyorlanadi. Broyler olish uchun joʻja qisqa muddatda yetarli darajada semirtiriladi. Buning uchun ogʻir vaznli va tez yetiladigan «kornish», «oq plimutrok», «Susseks», «nyugempshir» … Читать далее
BRAKERAJ (rus. brakdan) , mol nazorati — tovarning sifati, bezatilishi va transportbop qilib oʻralishi, belgilangan standart yoki shartnoma shartlariga moye kelishini tekshirish. Brakeraj maxsus davlat tashkilotlari (rasmiy tovarshunoslar) yoki hakam brokerpar tomonidan bajariladi. Пост Навигацияси
VIZA (frans. visa, lot. visis — koʻzdan kechirilgan, qaralgan) — 1) turli davlatlar fuqarolarining boshqa biron-bir davlatga kirishi, undan chiqishi, qisqa muddat yashashi yoki davlat hududidan oʻtishi uchun hukumat masʼul organlari tomonidan (mas., tashqi ishlar vazirligi, ichki ishlar vazirligi) fuqaro pasportiga qoʻyiladigan maxsus rasmiy ruxsat belgisi. Vizalar oddiy, turistik, xizmat va diplomatik turlarga boʻlinadi. Oddiy … Читать далее
BOTANIKA BOGʻI — tirik oʻsimliklar kolleksiyasini yigʻadigan va shu asnoda oʻsimliklar dunyosi xillari va boyligini oʻrganadigan, botanika sohasidagi bilimlarni tashviqot qiladigan i. t., oʻquvyordamchi va madaniymaorif muassasasi. Botanika bogʻi asosini ochiq dalada va oranjereyalarda oʻstirilib, i. t. ishlarida va koʻrgazmalarda foydalaniladigan oʻsimliklar kolleksiyasi tashkil etadi. Oʻsimliklarni joylashtirishda geografik, sistematik va ekologik tamoyillardan foydalaniladi. Kupchilik Botanika … Читать далее
BOYMUHAMEDOV Hosil Nurmatovich (1918.1.12 Toshkent 1990.14.7) — geolog olim. Oʻzbekiston FA akad. (1979), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1976), Qoraqalpogʻistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1979), geol. mineralogiya fanlari d-ri (1960), prof. (1962). Oʻrta Osiyo industrial in-tini tugatgan (1943). Oʻzbekiston Geol. boshqarmasida katta geolog va geologkonsultant (195052). Oʻrta Osiyo politexnika in-tida dotsent (1950—61). Geol. va mineral … Читать далее