MEXANIKA VA INSHOOTLARNING SEYSMIK MUSTAHKAMLIGI INSTITUTI

MEXANIKA VA INSHOOTLARNING SEYSMIK MUSTAHKAMLIGI INSTITUTI, Oʻzbekiston FA M. T. Oʻrozboyev nomidagi Mexanika va inshootlarning seysmik mustahkamligi instituti — mexanika muammolari, paxta terish mashinasi mexanikasi, bino va inshootlarning zilzilaga chidamliligi, muhitlar mexanikasi masalalari bilan shugʻullanadigan i. t. muassasasi. Dastlab Inshootlar in-ti nomi bilan Toshkentda 1947-y. tashkil qilingan, 1959-y. shu in-t lab. lari asosida Qurilish va … Читать далее

PLASTIK OPERATSIYA

PLASTIK OPERATSIYA — kishi organizmidagi shikastlangan biror aʼzoning shakli va funksiyasini qayta tiklash, tugʻma va hayotda orttirilgan nuqson, kamchiliklarni toʻgʻrilash. Plastik operatsiyada toʻqimalarning joyi oʻzgartiriladi, bemor gavdasining boshqa qis-midan olingan toʻqimalar koʻchirib oʻtkaziladi (autoplastika, autotrans-plantatsiya); bemorga boshqa odamdan (allotransplantatsiya) yoki hayvondan olingan toʻqimalar koʻchirib oʻtkazila-di; bemor toʻqimalariga, organizmiga yot, biroq unga beziyon materiallar (metall, plastmassa, … Читать далее

MUHAMMADJONOV Mirzaali Valiyevich

MUHAMMADJONOV Mirzaali Valiyevich (1914.1.12 — Bagʻdod tumani, Konizar qishlogʻi — 2000.18.3) — agronom olim, davlat arbobi, Oʻzbekiston FA akad. (1952), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1964), q. x. fanlari d-ri (1962), prof. (1964). Samarqanddagi Oʻzbekiston qishloq xoʻjaligi in-tini tugatgan (1936). Buxoro viloyati Shofirkon MTSida bosh agronom (1936-37), SoyuzNIXIda aspirant, boʻlim mudiri (1937—41), OʻzSSR Davlat kontroli … Читать далее

METAN

METAN (kon gazi, botqoq gazi) , SN4 — rangsiz, hidsiz gaz. Mol. m. 16,04. Suvda kam eriydi, etanol, efir, uglerod (1U)-xlorid va uglevodorodlarda eriydi. Metan — toʻyingan uglevodorod qatorining dastlabki vakili boʻlib, boshqa alkanlar singari radikal oʻrin almashinish reaksiyalari (galogenlash, sulfoxlorlash, sul-fooksidlash, nitratlash va b.)ga kirishadi. Metan — tabiiy va kon gazlarining asosiy qismini tashkil … Читать далее

PROFESSOR

PROFESSOR (lot. professor — dare beruvchi, oʻqituvchi) — oliy oʻquv yurti oʻqituvchisi yoki i. t. muassasasi xodi-mining ilmiy unvoni, lavozdmi. Professor atamasi dastlab Rim imperiyasi (mil. av. 1-a. oʻrtalari — mil. 5-a. boshlari)da grammatika va voizlik maktabi oʻqituvchilariga nisbatan qoʻllangan. Oʻrta asrlarda diniy maktab muallimlari, 13-a. dan boshlab, un-tlar paydo boʻlgach, un-t oʻqituvchilari Professor deb … Читать далее

PATOLOGIK FIZIOLOGIYA

PATOLOGIK FIZIOLOGIYA — kasal organizm (odam va hayvon) ning hayot faoliyati, undagi funksional oʻzgarishlar, kasallikning paydo boʻlishi, avj olishi, kechishi va oqibati qonu-niyatlarini oʻrganadigan fan. P. f. normal fiziologiya, patologik anatomiya, xususiy patologiya bilan chambarchas bogʻlangan. Patologik fiziologiya umumiy va xususiy qismdan iborat. Umumiy qismda kasallik biologik qonuniyat, bir butun organizmning reaksiyasi sifatida oʻrganiladi. Kasallik … Читать далее

MORGAN

MORGAN (Morgan) Tomas Xant (1866.25.9, Leksington, Kentukki — 1945.4.12, Pasadena, Kaliforniya) — amerikalik zoolog, genetika asoschilaridan biri, AQSH Milliy FA prezidenti (1927—31). London Qirollik jamiyati aʼzosi (1919-y. dan). Kentukki (1886) va J. Xopkins un-tlarini (1891) tugatgan. Brin-Mordagi xotinqizlar kolleji (1891 — 1904) va Nyu-Yorkdagi Kolumbiya untida (1904—28) prof., Pasadenadagi Kaliforniya texnologiya in-tining biol. lab. boshligʻi … Читать далее

PROTASOV Petr Vasilyevich

PROTASOV Petr Vasilyevich (1902.26.10, Qozon guberniyasi Tetyushi sh. — 1985.1.2, Toshkent) — agrokimyogar olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan va texnika arbobi (1963), q. x. fanlari dri (1964), prof. (1965). Timiryazev nomidagi Moskva q. x. akademiyasini tugatgan (1932). Jan. Qozogʻistondagi Otaboyev tajri-ba styasida ilmiy xodim (1932—33), SoyuzNIXI Oʻgʻitlar va agrotuproqshunoslik markaziy styasida lab. mudiri (1933—36), 1949—60 … Читать далее

MUZAFFAROV Ahror Muzaffarovich

MUZAFFAROV Ahror Muzaffarovich (1909.1.9, Chimkent sh. – J987.22.5, Toshkent) — biolog olim. Oʻzbekiston FA akad. (1960), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1969), biol. fanlari d-ri (1952), prof. (1955). Toshkent bilim yurtini tugatgan (1929). Fargʻona pedagogika in-ti dotsenti (1944-y. dan), Margʻilon oʻqituvchilar in-ti direktorining oʻquv va ilmiy ishlar boʻyicha oʻrinbosari (1945-y. dan), Oʻzbekiston FA Botanika va … Читать далее

PREPARAT

PREPARAT (lot. praeparatus — tayyorlangan) — 1) ichiladigan tayyor dorilar; 2) kimyoviy tadqiqotlar uchun tayyorlangan moddalar; anatomik, gistologik va b. tadqiqotlar uchun tayyorlangan hayvon yoki oʻsimlik organizmining qismlari; 3) lab. yoki f-kada tayyorlangan kimyoviy yoki farmatsevtik maxsulotlar. Пост Навигацияси