INGLIZ-FRANSUZ-XITOY URUSHI

INGLIZ-FRANSUZ-XITOY URUSHI (1856—60) , ikkinchi «afyun» urushi — Angliya va Fransiya tomonidan Xitoyga qarshi uyushtirilgan bosqinchilik urushi. Angliya va Fransiya oʻz tovarlarini Xitoyning ichki viloyatlariga erkin kirib borishiga erishish, daryo portlarini xorijiy savdo uchun ochishga harakat qilganlar; Angliya va Fransiya Pekinda oʻz diplomatik vakolatxonalarini taʼsis etish, erkin missionerlik faoliyati yurgizish talabini qoʻyishgan. 1856-y. okt. da … Читать далее

KALIDASA

KALIDASA (taxm., 5-a.) — hind shoiri va dramaturgi. Kalidasadan «Raghu nasli», «Kumariyning tugʻilishi», «Darakchi budut», «Yil fasllari» lirik dostonlari hamda «Malavika va Agnimitra», «Uzugidan tanilgan Shakuntala» (yoki «Shakuntola»), «Matonat bilan olingan Urvashi» dramalari qolgan. Hind adabiyotining qad. yodgorliklari sanalgan vedalar, «Mahabhorat» va «Ramayana» epik dostonlari Kalidasa asarlariga manba boʻlib xizmat qilgan. Kalidasa xalq manfaatlarini nazar-pisand … Читать далее

INGLIZ-AFGʻON URUSHLARI

INGLIZ-AFGʻON URUSHLARI — Buyuk Britaniyaning Afgʻonistonga qarshi mustamlaka bosqinchilik urushlari (1832-42, 1878-80, 1919). Birinchi I.-a. u. (1838—42) — inglizlar armiyasining asosiy kuchlari Qandahor va Gʻaznini egallab, Koboʻlga chiqish maqsadida Boʻlan yoʻlagi orqali Jan.Gʻarbiy Afgʻonistonga bostirib kirishi. Afgʻon qoʻshinlarini chalgʻitish maqsadida Peshovardan Xaybar dovoniga zarba berilgan. Afgʻonistonga bostirib kirgan inglizlar qoʻshi-nining umumiy soni 30 mingdan or-tiq … Читать далее

KVANTUN ARMIYASI

KVANTUN ARMIYASI — Yaponiya va Manjuriyaning 1919—45 y. lardagi birlashgan qurolli kuchlari. Kvantun (Guandun) viloyati hududiga joylashtirilgan yapon qoʻshinlari negizida tuzilgan. Kvantun armiyasi son jihatdan ham (1 mln. ga yaqin), qurollar jihatdan ham asta-sekinlik bilan oʻsib, kengayib borgan. 1945-y. da uning tarkibida 1-front (3 va 5-armiyalar), 3—front (30 va 44-armiyalar), 17-front (34 va 59-armiyalar), alohida … Читать далее

BUXORODAGI VAKOLATXONALAR

BUXORODAGI VAKOLATXONALAR — Buxoro amirligida rus hukumati va sarmoyadorlari manfaatlarini himoya qilishga xizmat qilgan muassasalar. Rossiya 1866—68 y. lardagi bosqinchilik urushlari natijasida amirlikning talay yerlarini bosib oldi. 1868 va 1873-y. lardagi shartnomalar natijasida amirlik Rossiyaga qaram mamlakatga aylantirildi. BuxoroRossiya siyosiy, iqtisodiy munosabatlari jonlanib ketganligi, bu munosabatlarda Rossiya manfaatlarini himoya qilish maqsadida oq podsho Aleksandr III … Читать далее

GEBBELS Yozef Paul

GEBBELS Yozef Paul (1897.29.101945.1.5) —1933-y. dan fashistlar Germaniyasi targʻibot idorasining boshligʻi. Irqchilik, zoʻravonlik va bosqinchilik urushlarining gʻoyaviy rahnamosi. 1944-y. da yoppasiga harbiy safarbarlik boʻyicha imperiya vakili qilib tayinlangan. Germaniya taslim boʻlishi arafasida oʻzini-oʻzi oʻldirgan. Nyurnberg xalqaro sud jarayonida asosiy natsist harbiy jinoyatchilaridan biri deb topilgan. Пост Навигацияси

BOʻRI

BOʻRI — oʻzbek xalq ogʻzaki ijodida totemik obraz. Qad. manbalardan yetib kelgan rivoyatlarda Boʻri turk urugʻi avlodining davomchisi sifatida taʼriflanadi. «Ona boʻri» nomli afsonada tasvirlanishicha, qad. turklar goʻyo dushman tomonidan qirilgan turk urugʻi orasida tirik qolgan oʻn yoshli oʻgʻil bola va ona Boʻridan tarqalgan. «Boʻri», «Boʻri qiz», «Choʻloqboʻri» kabi ertaklarda talqin etilgan totemik Boʻri obrazi … Читать далее

BYUKENEN

BYUKENEN (Buchanan) Jeyms (1791.23.4, Mersersberg, Pensilvaniya shtati—1868.1.6, Uitlend, hoz. Lankaster, Pensilvaniya shtati) — AQSHning 15-prezidenti. Demokratlar partiyasidan (1857—61). 1845—49y. larda davlat kotibi, 1846—48 y. lardagi AmerikaMeksika bosqinchilik urushi tashabbuskorlaridan biri. AQSHning jan. dagi quldorlarning kuchayishiga imkon bergan. Пост Навигацияси

BUYUK KARL

BUYUK KARL (742.2.4814.28.1) franklar qiroli (768-y. dan), imperator (800-y. dan), karolinglar sulolasi uning nomi bilan atalgan. Uning bosqinchilik urushlari (773—774-y. larda Italiyadagi Langobard qirolligiga, 772—804-y. larda sakslar yeri va b. ga qarshi) natijasida katta imperiya vujudga kelgan. Buyuk Karlning olib borgan siyosati (cherkovga homiylik qilish, sud va harbiy islohotlar va b.) Gʻarbiy Yevropada yangi ijtimoiy … Читать далее

GUYUKXON

GUYUKXON (1205-48) – moʻgʻullar imperiyasining ulugʻ qoni (1246—48). Oʻqtoyxon (Ugeday) (1186 — 1241)ning toʻngʻich oʻgʻli. Chingizxonning nabirasi. 1236—41 y. moʻgʻul shahzodalarining Botuxon boshchiligida Rossiya va Sharqiy Yevropaga qilgan bosqinchilik yurishlarida qatnashgan. Lekin otasining vafotini (1241-y. mart) eshitib, shoshilinch ravishda oʻz yurtiga qaytib kelgan. 1246-y. sent. da Qoraqurumda boʻlib oʻtgan Chingizxon avlodlari qurultoyida Guyukxon qonlik taxtiga … Читать далее