MENUA — Urartu podshosi (mil. av. taxm. 810—786/781-y.), Ishpuini oʻgʻli. Menua davrida Urartu podsholigining qoʻshinlari Zakavkazyega, Diauxlar qabilasi yurtiga, shuningdek, Urmiya koʻli atroflari va Shim. Mesopotami-yaga bosqinchilik yurishlari uyushtirganlar. Menua katta bunyodkorlik ishlari olib borgan. Menua oʻziga yangi qarorgoh — Menuaxinili sh. ni qurdirgan. Otasi va oʻzining hukmronligi davrida Tush-pa sh. (Van) da qurilishlar qilingan. … Читать далее
MUNJON, Minjon — Badaxshon tarixiy viloyatidagi rustoq. Hindukush togʻlarida, Badaxshonning Kofiriston b-n chegara hududida joylashgan. Munjon rustogi Ibn al-Faqih asarida 826—827-y. larda tohiriylardan Abdulloh ibn Tohirga xiroj toʻlagan Toxariston viloyatlari qatorida almizjon yoxud alMuttajon shaklida qayd etilgan. «Munjon» atamasi Badaxshondagi eng qad. nomlardan hisoblanadi. Mil. av. 1ming yillik oʻrtalarida qad. hind adibi Panini Munjayon mamlakati … Читать далее
MOʻGʻULLAR ISTILOSI — Chingizxon boshchiligidagi moʻgʻullarning Osiyo va Sharqiy Yevropaga qilgan bosqinchilik yurishlari (13-a.). Moʻgʻul noʻyonlari harbiy tashkilot tuzib, koʻp xalqlarni bosqinchilik urushiga tortdilar. Ular qoʻshinining asosiy kuchi — koʻchmanchilardan iborat koʻp sonli va juda harakatchan otliq askarlar edi. Ular bosq-inchilik urushlarida bosib olgan mamlakatlarining harbiy kuchi va texnika yutuqlaridan ham foydalanganlar. Qoʻshin birlashgan qoʻmondonlikka … Читать далее
PEROVSKIY EKSPEDITSIYASI — Rossiya tomonidan Xiva xonligini bosib olish maqsadida uyushtirilgan har-biy ekspeditsiya (1839—40). 1835-y. Orenburg general-gubernatori V. A. Perovskiy imperator Nikolay I (1825 — 55) ga maxsus xat yoʻllab, unda Xiva xonlari goʻyoki uzok, yillardan beri rus davlatiga dushmanlik qilayotganligi, rus savdo karvonlarini talab, rus asirlariga shafqatsizlik qilayotganliklarini taʼkidlagan. Imperator 1837-y. Xiva xonligini bosib … Читать далее
«MUQADDAS RIM IMPERIYASI» — oʻrta asrlardagi imperiya (962— 1806). German qiroli Otton I tomonidan Shim. va Oʻrta Italiya (Rim bilan birga) boʻysundirilgach (962-y.), tashkil topgan. «Muqaddas Rim Imperiyasi» tarkibiga: Chexiya, Burgundiya (Arelat), Niderlandiya, Shveysariya yerlari ham kirgan. Bu imperiya german zodagonlarining manfaatini himoya qilgan va bosqinchilik siyosati olib borgan. «Muqaddas Rim Imperiyasi» 11 —13-a. larda … Читать далее
MUHAMMAD GʻURIY, Muiziddin Muhammad (?—1206) — gʻuriylar sulolasidan boʻlgan sulton; Hindiston fotihi. 1173-y. akasi Gʻiyosiddin Muhammad Gʻuriy Gʻazni viloyatini bosib olgach, Muhammad Gʻuriy unga hokim etib tayinlangan. 1175-y. Sharqiy Afgʻoniston va Shim. Hindistonga bosqinchilik yurishlari qilishni boshlagan. 1186-y. soʻnggi gʻaznaviylar poytaxti Lohurni bosib olib, Gʻaznaviylar davlatiga xotima bergan. 1192-y. Gorain yonida Shim. Hindistonning rajput hukmdorlari … Читать далее
MIN — oʻrta asrdagi Xitoyda imperatorlar sulolasi (1368— 1644). Moʻgʻullarning Yuan sulolasi agʻdarilishi natijasida Chju Yuanʼchjan tomonidan asos solingan. 15-a. boshida bosqinchilik siyosati olib borgan. 1407-y. Xitoy qoʻshinlari Vyetnamni bosib olgan. Jan. dengizlar va Hind okeani mintaqalari tomon Chjen Xe qoʻmondonligi ostida 7 ta dengiz ekspeditsiyasi joʻnatilgan. Portugaliyaliklarning Xitoyda oʻrnashib olishga urinishlari munosabati bilan Min … Читать далее
MULKIY JINOYATLAR (OʻzRda) – iqtisodiy jinoyatlardan biri. Mulkiy jinoyatlar oʻzgalar mulkini talontoroj qilish bilan bogʻliq boʻlgan va bogʻliq boʻlmagan jinoyatlarga boʻlinadi. Mulkni talontoroj qilish va talontoroj qilish bilan bogʻliq boʻlmagan, ammo jinoyat tufayli mulkiy zarar kelib chiqadigan jinoyatlar uchun javobgarlik JK «Maxsus qismi»ning 11 — 13-boblarida nazarda tutilgan. Mulkni talontoroj qilish uchun javobgarlik OʻzR JKning … Читать далее
POKISTON, Pokiston Islom Respublikasi (Islami Jamhyriya Pakistan) — Osiyo jan. da, Hindiston ya. o. ning shim.-gʻarbidagi davlat. Mayd. 803,9 ming km2. Aholisi 147,6 mln. kishi (2002). Poytaxti — Islomobod sh. Maʼmuriy jihatdan 4 provinsiya, federal poytaxt hududi va federal xukumat tomonidan boshqariladigan qabilalar hududiga boʻlingan. Davlat tuzumi. Pokiston — Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdoʻstlik tarkibiga kiruvchi … Читать далее
MALAYZIYA (Persekutuan Tanah Malaysiu) — Jan.-Sharqiy Osiyodagi davlat. X,ududini Jan. Xitoy dengizi ikkiga ajratib turadi; Gʻarbiy Malayziya (Malayya) Malakka ya. o. ning jan. da, Sharkiy M. Kalimantal o. ning shim. qismida joylashgan. Mayd. 332,8 ming km2. Aholisi 22,2 mln. kishi (2001). Poytaxti — Kuala-Lumpur sh. Maʼmuriy jihatdan 13 shtat va 2 federal hududga boʻlinadi. Davlat … Читать далее