RIZAMAT — oʻrtapishar mahalliy xoʻraki va mayizbop uzum navi. Shreder nomidagi Bogʻdorchilik, uzumchilik va vinochilik i. t. in-tining Samarqand filialida Kattaqoʻrgʻon va Parkent uzum navlarini chatishtirib chiqarilgan (K. V. Smirnov, A. F. Gerasimova). Mashxur sohibkor Rizamat Musamuhamedov sharafiga uning nomi bilan atalgan. Tupi oʻrtacha oʻsadi. Barglari oʻrtacha, yumaloq, besh boʻlmali, sal kertikli, ters tomoni silliq. … Читать далее
NARPAY KANALI — Zarafshon vodiysidagi qad. va yirik kanallardan biri. Qoradaryo (Zarafshon tarmogʻi)dan toʻgʻonsiz suv oladi. Suv oʻtkazish imkoniyati 70 m3/s. Sugʻorish mayd. 42,2 ming ga; Samarqand viloyatining Narpay tumanida 18,6 ming ga, Paxtachi tuma-nida 17,9 ming ga, Kattaqoʻrgʻon tumanida 4 ming ga, undan quyiroqda 1,7 ming ga yerlarni sugoradi. Kanal trassasi daryoga parallel holda … Читать далее
INGICHKA VOLFRAM KONI — kattaqoʻrgʻon sh. dan (Samarqand viloyati) jan. sharqsa Zirabuloq togʻlarida joylashgan kon. 1941-y. A. M. Yengalichev topgan, Ingichkasoy nomi bilan atalgan. Kon 1943-y. ishga tushirilgan. Ingichka volfram konining istikbolini aniqlash va razvedka qilishda H. M. Abdullayev, A. V. Korolev, N. V. Litsenmayer, I. H. Hamroboyev, N. D. Ushakovlar qatnashgan. Ingichka volfram koni … Читать далее
NAVOIY ISSIKLIK ELEKTR STANSIYASI — Oʻzbekistondagi yirik issiqlik elektr stansiyasi. «Oʻzbekenergiya» davlat aksiyadorlik kompaniyasi tarkibida shoʻba korxona. Navoiy sh. ning Karmana tumani hududida joylashgan. 1960—81 y. larda qurilgan. Birinchi agregati 1962-y. fev. da ishga tushirilgan. Elektr st-yasining asosiy uskunalari ochiq havoda oʻrnatilgan. Asosiy yoqilgʻi turi — tarkibida oltingugurt boʻlgan tabiiy gaz hisoblanadi, ehtiyot yoqilgʻisi sifatida … Читать далее
KATTAQOʻRGʻON BENTONIT GILI KONI — Samarqand viloyatidagi kon. Kattaqoʻrgʻon sh. dan 15 km jan.-gʻarbda, Ingichka shaharchasiga olib boruvchi yoʻl yoqasida. Konning geologik tuzilishida boʻr, paleogen va neogen yotqiziqlari qatnashadi. Ular Zirabuloq togʻi paleozoy jinslari massivini jan. dan xalqasimon shaklida oʻrab turadi va jan. ga qarab 5—12° qiyalikda yotadi. Bentonit gillarining sanoatbop gorizonti eotsenning turkiston yarusi … Читать далее
QANGʻ DAVLATI, Qanhxa (qad. xitoy manbalarida Kangkiya, zamonaviy oʻqilishda Kangjyuy, rus adabiyotida Kangyuy) — qadimda Sirdaryoning oʻrta havzasida mavjud boʻlgan davlat (mil. av. 3 — mil. 5-asr oʻrtalari). Ayrim adabiyotlarda ushbu davlat aholisi ham uning nomlari bilan ataladi. K,Shoniyozovttg fikricha, Qangʻ davlati sharqda Fargʻona (Davan, Dayyuan), shim. sharqda Usun (Uysun) davlatlari, shim. gʻarbda Sarisu, gʻarbda … Читать далее
QOʻSHRABOT TUMANI — Samarqand viloyatidagi tuman. 1978-y. 3 apr. da tashkil etilgan. Sharqdan Payariq, jan. dan Ishtixon, Kattaqoʻrgʻon tumanlari, gʻarb va shim. dan Navoiy viloyatining Nurota, jan.-gʻarbdan xatirchi tumanlari, shim.sharqdan Jiz-zax viloyati bilan chegaradosh. Mayd. 1,11 ming km2. Aholisi 93,3 ming kishi (2004). Tumanda 7 ta qishloq fuqarolari yigʻini (Joʻsh, Zarmitan, Oxun-boboyev nomidagi, Oqtepa, Pangat, … Читать далее
QORAKOʻLCHILIK VA CHOʻL EKOLOGIYASI INSTITUTI, Oʻzbekiston qorakoʻlchilik va choʻl ekologiyasi ilmiy tadqiqot instituti — qorakoʻlchilik sohasidagi yirik ilmiy markaz. Oʻzbekiston qishloq xoʻjaligi ilmiyishlab chiqarish markazi tarkibida. Samarqand sh. da joylashgan. 1930-y. 26 okt. da Kattaqoʻrgʻon st-yasi asosida mintaqaviy qorakoʻlchilik tajriba st-yasi tashkil qilindi. 1935-y. da tajriba st-yasi Oʻzbekiston qorakoʻlchilik i. t. institutiga aylantirildi, 1939-y. dan … Читать далее
QOʻSHRABOT — Samarqand viloyati Kushrabot tumanitgl qishloq, tuman markazi. Yakin t. y. stansiyasi — Kattaqoʻrgʻon (58 km). Qoʻshrabotdan Samarqand sh. gacha 100 km. Aholisi 10 ming kishiga yaqin (2004). Qoʻshrabotda paxta tozalash, gʻisht z-dlari, MTP, kichik va oʻrta biznes korxonalari, mikrofirmalar, savdo, madaniy va maishiy xizmat koʻrsatish shoxobchalari, dehqon bozori bor. Umumiy taʼlim, bolalar musiqa, … Читать далее
KERAYIT, keroit — 1) turkiy-moʻgʻul xalqlari tarkibidagi kad. qabilalardan biri. Oʻrta asrlarda (10 — 11-a. lar) Onon va Kerulen daryolari (Moʻgʻuliston)ning yuqori oqimlari, shuningdek, Tola daryosi boʻylarida yashab, bir necha qabilalarga (kerayit, jirkin, konkant, saqant, tumaut, albat) boʻlingan. 11 — 13-a. boshida oʻz davlatlari boʻlib, u Vanxon Toʻgʻril davrida inqirozga uchragan. 1203-y. Vanxon Chingizxondan yengilgach, … Читать далее