TOGʻJAMBIL (Thymus L.) labguldoshlarga mansub koʻp yillik oʻsimliklar turkumi. Oʻzbekistonda 3 turi: Zarafshon T. i (T. zeravshanicus Yuok.) va soxta Togʻjambil (T. insertus), oddiy Togʻjambil (T. vulgarus) uchraydi. Zarafshon Togʻjambili Toshkent, Samarqand viloyatlarida, soxta Togʻjambil faqat Fargʻona togʻlarining oʻrta va yuqori qismidagi toshloq yerlarda oʻsadi. Sershox, past boʻyli (5 — 10 sm), oʻrmalab oʻsuvchi chala … Читать далее
SHINGIL, shoda — toʻpgulning bir turi. Bitta gulpoyada uchiga yaqinlashgan sari qisqarib boradigan bandli gullar toʻplanadi. Mas, tok (uzum) shingili. Shunday shingillardan bir nechtasining qoʻshilishidan tashkil topgan toʻpgul esa murakkab shingil deb ataladi (mas, bir bosh uzum). Пост Навигацияси
TIZIMGUL, dorivor tizimgul (Verbena offi cinalis L) — tizimguldoshlar oilasiga mansub koʻp yillik oʻt. Poyasi tik usadi, shoxlangan. Boʻyi 30—100 sm. Barglari tuxumsimon, choʻziqnashtarsimon, yirik (4—8 sm), gullari mayda, oq, poya ustida roʻvaksimon toʻpgul hosil qiladi. Apr. dan sent. gacha gullaydi, mevasi iyundan pisha boshlaydi. T. Oʻzbekistonning choʻl va baland togʻli qismidan tashqari hamma yerida … Читать далее
OQKARRAK (Onopordon L.) — murakkabguldoshlar oilasiga mansub ikki yillik begona oʻt. Oʻzbekistonda Oqkarrakning oddiy Oqkarrak (O. acanthium L.), olga Oqkarrak gi (O. olgae Rgl.) turlari uchraydi. Poyasi sershox, tik usadi, boʻyi 80—120 sm. Ildizi yoʻgʻon, oʻqildiz. Ildiz boʻgʻzidagi barglari choʻziq-tuxumsimon, asosiy barglari namatsimon, chetlari tikanli, arratishli, navbatma-navbat joylashgan. Gullari toʻq qizil, savatchalari shoxchalarining uchida 1—3 … Читать далее
NAMOZSHOMGUL (Mirabilis L.) – na mozshomguldoshlar oilasiga mansub koʻp yillik va bir yillik oʻsimliklar turkumi; ekma gul turi. Vatani — tropik Amerika. Oʻzbekistonda 2 xil turi uchraydi. Hidsiz Namozshomgul (M. jalopa L.), xushboʻy Namozshomgul (M. odorata L.). Bir yillik manzarali oʻsimlik sifatida ekiladi. Boʻyi 40 — 80 sm, sershox, tukli. Ildizi urchuqsimon, yoʻgʻon. Bargi uzun … Читать далее
QALAMPIRGUL — rezedagullilar oilasiga mansub bir yillik oʻsimliklar turkumi. Oʻrta dengiz boʻyi mamlakatlarida, Sharqiy Afrika va Hindistonda tarqalgan. Gʻarbiy Sibirda 1 turi, Oʻrta Osiyo va Kavkazda 10 turi uchraydi. Barglari ketmaket joylashgan, gullari mayda, ikki jinsli, boshoqsimon yoki shingilsimon toʻpgul hosil qiladi. Mevasi koʻsakcha. Adirlar, toshloq yerlarda, baʼzi turlari ekinlar orasida begona oʻt sifatida oʻsadi. … Читать далее
QUMSAQICH — murakkabguldoshlar oilasiga mansub koʻp yillik oʻtsimon oʻsimliklar turkumi. Asosan, Yevrosiyoning moʻtadil iklimli mintaqalarida tarqalgan. Oʻzbekistondayakannamo q. Va yalangʻochurugʻ q. turlari uchraydi. Yakannamo Qumsaqichning ildizi yaxshi rivojlangan. Boʻyi 50—80 sm, poyasi pastdan shoxlangan. savatchalari bitta yoki 2—3 tadan, shingilsimon roʻvak shaklida toʻpgul hosil qiladi. Savatchalari 2 gulli, gullari sariq. Iyul—okt. da gullab urugʻlaydi. Daryo … Читать далее
LAVRDOSHLAR (Lauraceae) — ikki urutallali oʻsimliklar oilasi. Daraxt va butalar, baʼzan yarim buta va oʻtlar. Ayrim turlari parazit. Bargi oddiy, etli, doim yashil, poyada ketma-ket joylashgan. Guli ikki (baʼzan bir) jinsli, toʻgʻri, mayda toʻpgul. Mevasi bir urugʻli, rezavorsimon yoki danakli. Bargi, poʻstlogʻi va b. qismlarida efir moylar ishlab chikaradigan bezchalari bor. Asosan, tropik, baʼzan subtropik … Читать далее
LANDOLFIYA (Landolphia) — kendirdoshlar oilasiga mansub oʻsimliklar turkumi. Afrikaning tropik Femida 30 dan ortiq turi bor. Koʻpchiligi daraxtlarga chirmashib usadi. Barglari tuxumsimon. Gullari oqish, xushboʻy, roʻvaksimon toʻpgul. Mevasi sersuv, isteʼmol qilinadi. Baʼzi turlaridan tabiiy kauchuk olinadi. Пост Навигацияси
KOKOS PALMASI (Cocos nucifera) — palmadoshlar oilasiga mansub doim yashil daraxt. Boʻyi 20—25 m, diametri 60 sm cha. Tanasi uchida boʻyi 3—6 m keladigan patsimon barglari toʻp boʻlib joylashgan. Guli roʻvaksimon toʻpgul. Mevasi yirik, danakli (kokos yongʻogʻi deb ham ataladi), yangiligida ogʻirligi 1,5—2,5 kg. Kokos palmasi tropiklardagi okean sohillarida koʻp tarqalgan. Koprasi (eti)dan kokos moyi, … Читать далее