CHORVACHILIK INSTITUTI, Uzbekiston chorvachilik ilmiy tadqiqot instituti — ilmiy muassasa. Uzbekiston Qishloq va suv xoʻjaligi vazirligi huzuridagi Qishloq xoʻjaligi ilmiyi. ch. markazi tarkibida. Toshkent viloyati Qibray tumanidagi Qizil Shalola posyolkasida joylashgan. 1939-y. 29 noyab. da Oʻrta Osiyo chorvachilik hamda otchilik styalari negizida tashkil etilgan. Intda 23 boʻlim (sutdor qoramollar seleksiyasi va ularni koʻpaytirish hamda sut … Читать далее
GETERAKIDOZ — parrandalarda Heterakidae oilasiga mansub nematodalar qoʻzgatadigan surunkali invazion kasallik. Tovuqlar Geterakidoz (Heterakis gallinarum) koʻp uchraydi. Nematodalar, asosan, parrandalarning koʻrichagida parazitlik qilib tuxum qoʻyadi, tuxumi tashqi muhitga tezak bilan chiqarib tashlanadi. Parrandalar esa invazion davriga yetgan nematoda lichinkalarini suv yoki ozuqa bilan yutib kasallanadi. Nematodalar parranda organizmida 10—12 oy parazitlik qiladi. Geterakidoz bilan kasallangan … Читать далее
ORNITOZ (yun. ornis, ornithos — qush) , psittakoz — odam va parrandalarda uchraydigan yuqumli kasallik, vi-russimon qoʻzgʻatuvchilar — Chlamidia psittaci xlamidiyalari qoʻzgʻatadi. Ornitoz isit-ma xamda interstitsial pnevmoniya tar-zida oʻtadi. Kasal parrandalar (toʻti, kaptar, oʻrdak, gʻoz, chumchuq, tovuq va b.)dan odam va chorva mollariga yukadi. Ornitoz kaptar koʻp boqiladigan joylarda ayniqsa keng tarqalgan. Ornitoz oʻtkir va … Читать далее
TOKSOPLAZMOZ — ichki aʼzo va sistemalar funksiyasini izdan chiqaradigan parazitar kasallik; bir hujayrali sodda hayvon — toksoplazmalar qoʻzgʻatadi. Odam, hayvon (choʻchqa, quyon, qoramol, qoʻy, kiyik, tulki, olmaxon, yumronqoziq) va parrandalar (tovuq, oʻrdak, kaptar)da uchraydi. Kasallik manbai, asosan, itlar, mushuklar va Toksoplazmoz bilan ogʻrigan bemor hisoblanadi; ular oʻzlarining soʻlagi, siydigi, najasi, suti, burun shilimshigʻi orqali tashqi … Читать далее
TUGʻRO (turkiycha) — Sharq mamlakatlarida podshoh va xonlarning farmonlari boshida ularning unvoni — nom va amallarini koʻrsatuvchi maxsus bezakli yozuv, ramziy belgi, sarlavha oʻrnidagi soʻz, jumlaning bezak sifatida yozilishi. Mahmud Koshgʻariyning «Devonu lugʻotit turk» asarida tugʻrach shaklida keltirilib uning 3 maʼnosi beriladi: 1) oʻgʻuzlar tilida podsho muhri; 2) podshoh, safarga chiqish oldidan qoʻshindagi xar bir … Читать далее
TAMGʻA — 1) turkmoʻgʻul chorvador qavmlarda xususiy mulkning keng tarqalgan belgisi. Daraxtlarga, qurolyarogʻlarga, teri (hayvon terisi) va b. ga qoʻyilgan. Mac, chorvachilikda koramol, otlarga va parrandalarga bosiladigan maxsus (belginishon). Xoʻjaliklarda naslchilik ishlarida, jonli mulk tariqasida hisobga olishda Tamgʻa qoʻyiladi. Uning bir necha usullari mavjud: molning qulogʻiga en solish, qirqish, quymichiga belgini kizdirib bosish, qulogʻiga seriyali … Читать далее
OQ MUSHAK KASALLIGI — chorva mollari, parrandalarda uchraydigan kasallik. Moddalar almashinuvining buzilishi, miokard-yurak mushagi va skelet mushaklaridagi funksional hamda morfologik oʻzgarishlari bilan kechadi. Koʻproq buzoklar va qoʻzilarda, kamroq choʻchqa bolalarida, moʻynali hayvonlarda, joʻjalar va b. da kuzatiladi. Ozuqa tarkibida oqsil, fosfor, mikroelementlar va vitaminlar yetishmaganda, qayvonlar va parrandalar surunkali bir xil va toʻyimsiz ozuqa bilan … Читать далее
OB-HAVONI OLDINDAN AYTISH — atmosferada sodir boʻlayotgan jara-yonlar rivojlanish qonuniyatlarini hisobga olgan qolda ob-havoning kelajakdagi holati (ob-havo prognozi) haqida ilmiy asosda maʼlumot berish. O.-h. o. a. muddatlari: oʻta qisqa muddatli (12 soatgacha), qisqa muddatli (1—2 sutka), oʻrta muddatli (3—10 kungacha), uzaytirilgan oʻrta muddatli (1 oygacha), oy, fasl prognozlariga boʻlinadi. Ob-havo prognozi alohida joy, hudud, trassa, … Читать далее
OVLOQ, avloq — yovvoyi hayvonlar koʻp boʻlgan, ov qilinadigan joy. Qadimda Oʻrta Osiyoda qulon, jayran, kiyik, arxar, parrandalar ov qilinadigan joylar Ovloq deyilgan. Loading… Пост Навигацияси Previous PostOVGA Next PostOVOZ
OSSUARIY, ostadon (lot. os — suyak) — zardushtiylik diniga mansub xalklarda marhumning suyagi solingan sopol, tosh yoki ganch idish, suyakdon. Zardushtiylarda oʻlikni yerga dafn etish man etilgan. Bunda ular «Ona yer mukaddas, u barcha jonzotning boquvchisi, tuproqning tarkibini buzmaslik kerak», degan aqidaga rioya qilishgan. Shuning uchun ham xar bir qish-loq, tuman, shaxarda, togʻ yon bagʻri … Читать далее