GVINEYa-BISAU (Guine-Bissau) , Gvineya-Bisau Respublikasi (Republics da Guine-Bissau) — Gʻarbiy Afrikadagi davlat. Atlantika okeani sohilida. G.-B. tarkibiga materik qismidan tashqari Bʼlama va Bijagosh o. lari kiradi. Mayd. 36,1 ming km2. Aholisi 1,1 mln. kishi (1990-y. lar oxiri). Poytaxti — Bisau sh. Maʼmuriy jihatdan Bisau muxtor sektori, 8 okrug va 37 tumanga boʻlinadi. Davlat tuzumi. G.-B. … Читать далее
GAROV SIFATIDA TUTQUNLIKKA OLISH — shaxsni tutqunlikka olib, davlat, xalqaro tashkilot, jismoniy yoki yuridik shaxsdan biron-bir harakat sodir etish yoki biron-bir harakat sodir etishdan oʻzini tiyib turishni talab qilib, garov sifatida ushlab turilgan shaxsni ozod qilish shartini qoʻyishdir. Garov sifatida tutqunlikka olish Oʻzbekiston Respublikasi JK boʻyicha jamoat xavfsizligiga qarshi jinoyatlardan hisoblanadi. Bunda aybdor shaxsni tutqunlikka … Читать далее
BAKTERIOLOGIK QUROL, biologik qurol — odamlar, hayvonlar va oʻsimliklarda kasalliklar qoʻzgʻatuvchi, sunʼiy koʻpaytirilgan mikroorganizmlar, hasharotlardan iborat ommaviy qirgʻin vositasi. Bakteriologik qurol asosan kasallik tarqatuvchi mikroorganizmlar (bakteriya, virus, zamburugʻ va b.) yuqtirilgan pashsha, chivin, kemiruvchi hayvonlardan yoki suspenziya va kukunlardan iborat. Chet el harbiy mutaxassislari odamlarga shikast yetkazadigan bakterial vositalarga toun, chin chechak, kuydirgi, tulyaremiya, manqa, … Читать далее
GANDI Indira (toʻliq ismi Indira Priyadarshni Neru) (1917.19.11, Ollohobod — 1984.31.10, Dexli) — Hindistonning siyosat va davlat arbobi. J. Nerunint qizi. Shveysariya, Angliya va Hindiston oliy oʻquv yurtlarida taʼlim olgan. 1938-y. dan Hindiston Milliy kongressi (HMK) partiyasi aʼzosi. Ingliz mustamlakachilik istibdodiga qarshi kurashda faol qatnashgan. 1947-y. da Hindiston mustaqillikka erishgach, xotin-qizlar harakatida ishtirok etgan. Gandi … Читать далее
BAZDA — Qashqadaryo viloyatida ilk oʻrta asrlarda mavjud boʻlgan shahar, Nasafdan soʻng ikkinchi yirik shahar hisoblangan. Bazda oʻrnida hozir Qamashidan 10 km jan.-gʻarbda joylashgan Koʻhna shahar xarobasi mavjud. 9—10-a. manbalarida Nasaf viloyatidagi jomeʼ masjidi boʻlgan ikki shahardan biri (Kasba sh. bilan birga) sifatida tilga olingan. 10-a. da esa ayrim manbalarga koʻra, kattaligi jihatidan poytaxt shahar … Читать далее
BADIUZZAMON (1458, Hirot – 1515, Istanbul) — Xuroson hukmdori (1506—07). Husayn Boyqaronint toʻngʻich oʻgʻli, onasi — Marv hokimi Sanjar Mirzoning qizi Beka Sulton begim (1488-y. v. e.). B. 1473-y. dan Seyiston, keyinchalik Mozandaron hokimi. Astrobod hokimi amir Moʻgʻul xiyonatidan soʻng, Husayn Boyqaro uni Astrobodga hokim qilib tayinlagan (1493-y. dan). Soʻng, u 1496—1506-y. larda Balx hokimi … Читать далее
VAXTANG I Gorgasar (?-502) – Iberiya (Kartli) podshosi. Davlat hokimiyatini markazlashtirish uchun kurashgan. Uning davrida Tbilisi sh. qayta qurilib, poytaxt Msxeti sh. dan Tbilisiga koʻchirilgan. Kartlining mustaqilligi uchun Eron bosqinchilariga qarshi kurashda shuxrat qozongan. 484-y. gruzin va armanlarning sosoniylarga qarshi qoʻzgʻoloniga rahbarlik qilgan. Arman va gruzin mulkdorlarining xoinligi qoʻzgʻolon taqdirini hal etgan. Forslar V. ga … Читать далее
BSJ (Barilla de Calmette et Guerin) — sil kasalligiga qarshi vaksinatsiya uchun qoʻllaniladigan sil mikobakteriyasining kucheizlantirilgan shtammi (turi); uni Kalmet (A. Calmette) bilan Geren ( S. Guerin) qoramol oʻtidan tayyorlangan muhitda sil mikroblarini 13 yil davomida qaytaqayta undirish usuli bilan 1906-y. da yetishtirgan. BSJ kulturasidagi batsilla toʻgʻri yoki bir oz egilgan, uz. 1,5—3—5 mk, ingichka … Читать далее
BUXORODA 1910-YIL YANVAR VOQEALARI — Buxorodagi qonli fojia (9—11 yanv.). Shaharning shia mazhabidagi aholisi 9 yanv. kuni Oʻgʻlon darvozasi yaqinidagi sarbozxonada oʻzlarining motam marosimlari — «shaxseyvaxsey» (q. Ashuro) oʻtkazayotganliklarida sunniy mazhabidagi mullavachchalar ularning bu holidan kuladilar. Bundan gʻazablangan shialar bir mullavachchani oʻldiradilar va uchtasini qamattiradilar. Sunniylarning vakillari amirning Arkiga kelib qushbegi Ostonaquldan gunohkorlarni jazolash va … Читать далее
BROMGEKSIN (Bromhexinum) — balgʻamni suyultirib, koʻchishini tezlashtiradigan dori; yoʻtalga qarshi taʼsir koʻrsatadi. Tabletka holida chiqariladi. Oʻtkir va surunkali bronxit, oʻpka sili, bronxiol astma, zotiljam va b. yoʻtal bilan kechadigan shamollash kasalliklarida qoʻllaniladi. Faqat vrach buyurganda ichiladi. Пост Навигацияси