SAVOY KANALI — Fargʻona vodiysidagi davlatlararo kanal. 1930-y. Savoy dashtini oʻzlashtirish uchun Kampirravot gidrouzelidan Oqboʻra daryosigacha qazilgan. 1932—33 y. larda keyingi navbati qurilgan. Uz. 53 km. Shundan 30 km dan ortiqrogʻi Kirgʻizistonning Oʻsh viloyati hududida, qolgan kismi Andijon viloyati hududidan oʻtadi. Kanalning boshlanish qismidagi suv sarfi 20 m3/sek. Kanal jami 34 ta suv chiqarish qurilmalari … Читать далее
MAYDONSOY — Napoiy viloyatilagi soy (Xatirchi tumani). Nurota tizmasidagi Oqtogning jan. yon bagridan boshlanadi. Uz. 33 km. Katta soyningchap irmogi. Boshlanish qismida vodiysi tor, togʻ oldi tekisligiga chiqqach, ancha kengayadi. Soyning bu qismida qayir va qayir usti birinchi pa ikkinchi koʻqna qayir (terrasa)lari uchraydi. Oʻrtacha yillik sup sarfi 0,05 mʻ/sek. . Bahor paytida soydan tez-tez … Читать далее
BEKLARSOY — Navoiy viloyati Nurota tumanidagi soy, Qalamjarsoyning oʻng irmogʻi. Yuqori oqimida Ustuqsoy, oʻrta oqimida Beklarsoy, Oqchopsoy, quyi oqimida Oʻrgʻanchi deb ataladi. Mirishkor togʻlari (Nurota tizmasi)ning jan. yon bagʻridan boshlanib, shim. dan jan. ga tomon oqadi. Irmogʻi koʻp. Uz. 41 km, suv toʻplash mayd. 180 km2, oʻrtacha koʻp yillik suv sarfi 0,53 m3/sek. Suvining asosiy … Читать далее
JINNIDARYO — Qashqadaryo viloyati Kitob tumanidagi daryo, Qashqadaryoning chap irmogʻi, boshlanishida Zoʻgʻatasoy deb ham nomlanadi. Zarafshon va Hisor togʻ tizmalarini tutashtiruvchi Shertogʻning gʻarbiy yon bagʻirlari (2500 m)dan oqib tushuvchi 100 dan ortiq irmoqning qoʻshilishidan hosil boʻladi. Gʻarbiy yoʻnalishda oqadi. Uz. 57 km, havzasining mayd. 367 km2. Qor, yomgʻir va buloq suvlaridan toʻyinadi. Oʻrtacha yillik suv … Читать далее
BUZUQ YER — togʻ oldilarining baʼzi joylarida uchraydigan dehqonchilikda foydalanish uchun yaroqsiz oʻrqir yer. Buzuq yer asosan suv oʻtkazmaydigan gil jinslarni sel yuvib ketishidan paydo boʻladi. Baʼzan yurib boʻlmaydigan tik yon bagʻir ham Buzuq yer deyiladi. Oʻzbekistonda Surxondaryo viloyatining Boysun, Sherobod tumanlarida, Samarqand viloyatidagi Oktogʻning jan. yon bagʻrida, Turkmanistonda Kopetdogʻning gʻarbiy yon bagʻrida, AQSHda Qoyali … Читать далее
XONAZAROV Abdushukur Abduxalilovich (1939.3.1, Boʻstonliq tumani Soyliq qishlogʻi) — oʻrmonshunos muhandis olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1989), q. x. fanlari d-ri (1984), prof. (1995). Oʻzbekiston Qishloq xoʻjaligi FA akad. (1991). Toshkent qishloq xoʻjaligi intini tugatgan (1962). Oʻrta Osiyo oʻrmon xoʻjaligi i. t. intida kichik, katta ilmiy xodim, togʻ melioratsiyasi boʻlimi mudiri (1968—85; 1978—79 y. … Читать далее
TAMSHUSHDARYO — Surxondaryo viloyatidagi daryo. Xisor tizmasining jan. dan boshlanadi. Uz. 38 km, havzasining mayd. 380 km2. Daryoga 22 ta soy quyiladi. Tamshushdaryo oʻzanining kengligi 60 m, qirgʻoklari tik va baland. Oʻrtacha yillik suv sarfi 6 m/sek. Toʻpolondaryoga quyiladi. Qoryomgʻirdan toʻyinadi. Bahorda suvi koʻpayadi, tez-tez sel keladi. Vodiysida oʻtloqlar bor, yovvoyi tok, tol, olcha, bodom, … Читать далее
DASHNOBOD — Surxondaryo viloyati Sariosiyo va Uzun tumanlaridagi soy, Toʻpolondaryoning chap irmogʻi. Hisor tizmasining tarmogʻi — Qoldirgʻa togʻining jan.-gʻarbiy yon bagʻridan oqib tushuvchi 60 ga yaqin irmoqning qoʻshilishidan hosil boʻladi. Boshlanishida Sulpasan, yuqori oqimida Obizarang, oʻrta oqimida Labob va quyi oqimida Dashnobod deb ataladi. Uz. 58 km, havzasining mayd. 330 km2. D. qor-yomgʻir va buloq … Читать далее
CHORTOQSOY — Qirgʻiziston Respublikasi (ozroq qismi) va Namangan viloyatidagi soy. Chatqol tizmasining Boʻzbittov togʻi (2875 m) yon bagʻridan boshlanib, asosan, Uychi tumani hududida tugaydi. Kuchli sel kelgan paytlaridagina Sirdaryogacha yetib keladi. Shim. Fargona kanali bilan kesishgan joyda kanal suvi Chortoqsoy ostidan dyuker orqali oʻtgan. Uz. 67 km. Havzasining mayd. 715 km2. Oʻrtacha yillik suv sarfi … Читать далее
SELDAN HIMOYA VOSITALARI — aholi punktlari, sanoat korxonalari va ekinzorlarni sel vayrongarchiligidan himoya qilishga moʻljallangan oʻrmonmeliorativ, gidrotexnik va b. tadbirlar majmui. Asosiy oʻrmonmeliorativ tadbirlar: togʻ yonbagʻirlarida, sunʼiy terassalar va oʻzan boʻylarida yoppasiga yoki qisman oʻrmon daraxtlari ekish, ixota daraxtzorlari barpo qilish (q. Agrooʻrmon melioratsiyasi). Bu tadbirlar, asosan, sel oqimlari hosil boʻlishiga yoʻl qoʻymaslik, muayyan havzaning … Читать далее