KARLIK, garanglik — mutlaqo eshitmaslik yoki quloqning soʻzni anglay olmaydigan darajada «ogʻir»ligi. Karlik tugʻma va hayotda orttirilgan boʻlishi mumkin. Tu gʻ m a K. ga bola tugʻilayotganda eshituv nervining zararlanishi, ichki quloq yoki eshituv nervining irsiy yoki ona yuqumli kasalliklar (gripp va h. k.) b-n ogʻrishi natijasida rivojlanmay qolishi, shuningdek, homiladorlik davrida, xususan, uning birinchi … Читать далее
ICH KETISHI, ich surishi, diareya — tez-tez ich kelishi bilan kechadigan ichak kasalligi, ichak shilliq qava-tining yalligʻlanishi, ichakning harakati, oziq moddalarni soʻrish va shira chiqarish funksiyalari buzilishi natijasida kelib chiqadi. I k. ga koʻpincha ingichka yoki yoʻgʻon ichakdagi yalligʻlanish (kolit) jarayonlari sabab boʻladi. Meʼda va meʼda osti bezi faoliya-tining buzilishi (axiliya, pankreatit), avitaminozlar, surunkali zaharlanishlar, … Читать далее
LEPTOMENINGIT (yun. leptos – yumshoq va menings — parda) — bosh miya va orqa miyadagi oʻrgimchak toʻrisimon yumshoq pardalarning yalliglanishi (q. Araxnoidit); meningitga xos alomatlar rivojlanishi, shuningdek, yalligʻlanish tufayli orqa miya suyuqligida oʻzgarishlar roʻy berishi bilan kechadi. Leptomeningitning oʻtkir va surunkali shakli, adgeziv (yopishqoq), gemorragik, yi-ringli, serozli, kista hosil qiladigan va aralash turlari farq qilinadi. … Читать далее
QULOQ KASALLIKLARI — quloq ning tugʻma nuqsonlari, shikastlanishi va kasalliklari. Tugʻma nuqsonlariga: tashqi eshituv yoʻlining bitib ketishi (atreziyalar), quloq suprasining yaxshi rivojlanmaganligi (mikrotiya), yaʼni kemtik boʻlishi (xalqda chinoq deyiladi) yo butunlay boʻlmasligi (anotiya); oʻrta quloqda, asosan, nogʻora boʻshligʻidagi suyak toʻqimasining oʻsib ketishi, eshituv suyakchalari boʻlmasligi yoki ularning oʻzaro birikib ketishi; ichki quloqda korti organining yoʻqligi … Читать далее
ICHAK TUTILISHI — ichak harakat faoliyatining keskin buzilishi bilan ifodalanadigan ogʻir kasallik. Ichakning toʻla yoki qisman tutilishi, shuningdek, kechishiga koʻra, oʻtkir (ichakdan ovqatning surilmay birdan turib qolishi) yoki surunkali (ovqat massa-sining oz-ozdan, bora-bora butkul oʻtmay qolishi) Ichak tutilishi farq qilinadi. Ichak tutilishining dinamik va mexanik xili bor. Dinamik Ichak tutilishi ichak harakatining buzilishi, baʼzan ichak … Читать далее
LABIRINTIT — ichki quloq — labirintning yalligʻlanishi. Kasallik qoʻzgʻatuvchi mikroorganizm yoki toksin ichki quloqqa qaysi yoʻl bilan oʻtganligiga qarab timpanogen (oʻrta quloqdan), meningogen (miya qobigʻidan) va gematogen Labirintitga ajratiladi. Kasallik oʻtkir va surunkali, serroz va yiringli, nekrozli turlarga boʻlinadi; yalligʻlanish jarayoni cheklangan yoki tarqoq boʻlishi xam mumkin. Labirintitda bosh aylanishi, ogʻrishi, qusish, quloq shangʻillashi, muvozanat … Читать далее
QON YARATILISHI, gemopoez — qon hujayralarining hosil boʻlishi, rivojlanishi va yetilishi. Odamda va sut emizuvchi hayvonlarda qon yaratuvchi aʼzolarni, umurtqasiz hayvonlarda, asosan, boʻshliqtardagi suyuqliklar va qonning oʻzida yoki gemolimfada hosil boʻladi. Qon yaratilishi uzluksiz jarayon boʻlib, koʻpchilik qon hujayralarining qisqa hayotiy sikli tufayli roʻy beradi. Odam embrionida sariqlik xaltachasidagi mezenxima hujayralarida qon yaratuvchi hujayra hosil … Читать далее
IMPOTENSIYA (lot. impotentia — kuchsiz, zaif) , jinsiy zaiflik — erkakning jinsiy aloka qilishga bequvvatligi; raso jinsiy aloqa kila olmaslik. Bunda jinsiy funksiya — jinsiy mayl, ereksiya (jinsiy olat, yaʼni zakar tarangligi), eyakulyatsiya (urugʻ otilishi) yoki orgazm (xush yoqish sezgisi) buzilishi mumkin. Impotensiyaning sabablari jinsiy aʼzolar, endokrin sistema, periferik nervlar va bosh miya oliy boʻlimlari … Читать далее
QULOQ — odam va umurtqali hayvonlarning eshitish hamda muvozanat organi; eshitish analizatorining periferik qismi. Tashqi, oʻrta va ichki Quloq farq qilinadi. Tashqi Quloqqa quloq suprasi va tashqi eshituv yoʻli kiradi. Quloq suprasi usti teri bilan qoplangan elastik togʻaydan tuzilgan. Supraning pastki yumshoq qismida togʻay boʻlmaydi. Tashqi eshituv yoʻli ancha keng boʻlib, uz. 30—35 mm. oʻrta … Читать далее
LIMFADENIT (limfa va yun. aden — bez) — limfa tugunlarining yalligʻlanishi. Limfa tugunlariga yalliglanish paydo qiluvchi mikroblar va ularning zahari tushganda shular asorati, yaʼni ikkilamchi kasallik sifatida roʻy beradi. Kasallikning qoʻzgʻatuvchisiga va yalliglanish xarakteriga koʻra, Limfadenitning nomaxsus (odatdagi yiringli infeksiya) va sil, zaxm va b. yuqumli kasalliklarda kuzatiladigan maxsus xillari, shuningdek, kechishiga qarab oʻtkir va … Читать далее