RILSKIY Maksim Fadeyevich [1895.7(19).3 — Kiyev — 1964.24.7] ukrain shoiri, olim va jamoat arbobi. SSSR FA (1958) va Ukraina FA (1943) akad. Ukraina Yozuvchilar uyushmasi boshqaruvi raisi (1943—46). Ukraina FA Sanʼatagunoslik, folklor va etnografiya in-ti direktori (1944—64). Ilk sheʼrlar kitobi — «Oq orollarda» (1910). Sheʼriy toʻplamlarida xalqlar doʻstligi, vatanparvarlik gʻoyalari aks etgan («Kuzgi yulduzlar ostida», … Читать далее
DEBRETSEN — Vengriya sharqidagi shahar, Vengriya pasttekisligida. Xaydu-Bixar medyesining maʼmuriy markazi. Aholisi 208,4 ming kishi (1997). Yirik transport yoʻllari tuguni. Mamlakatning muhim iqtisodiy va madaniy markazi. Sanoatining asosini mashinasozlik (jumladan vagonsozlik, podshipniklar i. ch., tibbiyot asboblari, q. x. mashinalari) tashkil etadi. Metallni qayta ishlash, kimyo-farmatsevtika, oziqovqat, tikuvchilik, mebel i. ch., teri sanoati korxonalari mavjud. Qurilish … Читать далее
NUMIZMATIKA (lot. numisma — tan-ga) — tangalar haqidagi fan; tangalarning tasvirlari, yezuvlari, ogʻirligi, kanday metalldan yasalganligi, pul muomalasidagi darajasi va tanga zarb qilinish tarixini oʻrganadi. Numizmatika xronologiya, moddiy madaniyat, ichki va tashqi savdo tarixi masalalarini tekshirishga imkon beradi, tarix, arxeologiya, paleografiya, sanʼat tarixi, iqtisod, etnografiya fanlari uchun katta ahamiyatga ega. Numizmatika tushunchasiga yana qogʻoz pullarni … Читать далее
JETTIOSOR, yetti osor (yetti yodgorlik) — Sirdaryoning eski oʻzani Quvondaryo havzasida joylashgan 20 ga yaqin qad. qoʻrgʻon-qalʼa xarobalari majmuasi (mil. av. 3—2-a. — mil. 7—8-a.). 1946, 1949—62 y. larda S. P. Tolstoye rahbarligidagi Xorazm arxeologiya etnografiya ekspeditsiyasi tadqiqot ishlari olib borgan. Qad. sugʻorish inshootlari qoldiqlari topilgan. Mustaxkamlangan qurgʻonlar (ulardagi turar joy binolari), qalʼalar, istehkomli qoʻrgʻonqalʼa … Читать далее
LVOV — Ukrainadagi shahar, Lvov viloyati markazi. Bug va Dnestr daryolarining suvayirgʻich qismida joylashgan. T. y. va avtomobil yoʻllari tuguni. Aeroport bor. Aholisi 797 ming kishi (1997). L. Ukrainaning yirik sanoat markazi. Murakkab mashinasozlik yetakchi oʻrinda; uning tarkibida avtomobil va yukortgich-transport mashina-sozligi (avtobus, avtomashinasozlik, avtoyuklagich, konveyer qurilish z-dlari), radiotexnika (televizor z-di), q. x. mashinasozligi («Lvovselmash»), … Читать далее
RADLOV Vasiliy Vasilyevich (Fridrix Vilgelm) (1837.5.1, Berlin — 1918.12.5, Petrograd) — rus sharqshunosturkiyshunosi, etnograf va tarjimon. Peterburg FA aʼzosi (1884), falsafa fanlari d-ri (1858). Berlin untini tugatgan (1858). Peterburg FA Osiyo muzeyi (1885—90), Antropologiya va etnografiya muzeyi direktori (18941918). 1858-y. dan umrining oxirigacha Rossiyada yashagan Radlovning hayoti va ilmiy faoliyati shartli ravishda 3 davrga boʻlinadi: … Читать далее
LEYDEN — Niderlandiyaning gʻarbiy qismidagi shahar. Jan. Gollandiya provinsiyasida. Reyn daryosi deltasidagi port. Aholisi 117,4 ming kishi (2001). Leyden yirik madaniy va ilmiy markaz. Jun tayyorlashning qad. markazi. Mashina-sozlik, metallsozlik, kimyo, poligrafiya, tikuvchilik sanoati korxonalari mavjud. Un-t (1575), un-t kutubxonasi, tarix muzeyi, etnografiya muzeyi, mashhur rassom Rembrandt uy-muzeyi va b. bor. Shahar qoʻlyozmalarda ilk bor … Читать далее
NEPESOV Gʻoyib Nepesovich (1907, Toshhovuz viloyati Koʻhna Urganch tuma-ni, Turkmaniston — 1976, Nukus) — tarixchi olim, Turkmaniston FA akad. (1951), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1968), Qoraqalpogʻiston ASSRda xizmat koʻrsatgan fan va texnika arbobi (1966), tarix fanlari dok-tori, prof. (1950). Ashxobod pedagogika in-tini tugatgan (1939). Toshhovuz Oʻqituvchilar inti direktori (1942 — 47), Turkmaniston FA tarix, … Читать далее
BUNAK Viktor Valerianovich (1891. 23.9, Moskva — 1979) — antropologiya maktabi asoschisi, biol. fanlari d-ri (1935), prof. (1925). Moskva un-ti Antropologiya i. t. institutining direktori (1924—30), biol. fakultetida va Antropologiya in-tida odam morfologiyasi boʻlimi boshligʻi (1930 — 48). «Rus antropologik jurnali» Bosh muharriri (1923—31). Rossiya FA Etnografiya in-tining antropologiya sektorida katta ilmiy xodim (1949). Bunakning … Читать далее
DINGILJA — Qoraqalpogʻistonning Toʻrtkoʻl sh. dan 15 km shim.-sharqda joylashgan turar joy xarobasi (mil. av. 5—4-a. lar). Dingilja deb nomlanishi ilk oʻrta asr davriga mansub qalʼa nomidan olingan. Dingiljani S. P. Tolstoye rahbarligidagi Xorazm arxeologiya va etnografiya ekspeditsiyasi ochgan (1955). Turar joy qalin devor bilan oʻralgan birbiriga tutash mayda uylar, hovli va xoʻjalik binolaridan iborat, … Читать далее