MARITSA JANGI — hoz. Edirne sh. dan gʻarbdagi Maritsa daryosi boʻyida serbmakedon lashkari (bosniyaliklar, bolgarlar, vengerlar, valaxlar va b. bilan birgalikda) va usmonli turklar oʻrtasida sodir boʻlgan jang (1371 y 26 sent.). Makedon zodagonlari Uglesha va uning ukasi Vukashin turklar bosqiniga qarshilik koʻrsatishga harakat qilib qoʻshin toʻplaganlar. Biroq yagona qoʻmondonlik boʻlmaganligi tufayli qoʻshinda intizom sust … Читать далее
MURVEDR, Murvedr Nuar, Murvedr Espar, Espar, Pino fleri, Agach sap — is-pan vinobop kechpishar uzum navi. Gʻarbiy Yevropa navlari ekologik-geografik guruhiga kiradi. Qrim, Krasnodar oʻlkasida, Ozarbayjon, Oʻzbekiston, Turkman iston va b. mintaqalarda ekiladi. Tupi kuchli oʻsadi. Barglari oʻrtacha, yumaloq yoki sal choʻziq, tigʻiz, chetlari pastga egikroq. Guli ikki jinsli. Uzum boshi yumaloq-uzunchoq, tigʻiz. Gʻujumi oʻrtacha … Читать далее
MUHAMMAD ZAMON Mirzo (1496 — 1539) — Husayn Boyqaronshnt nabirasi, Badiuzzamonning 2-oʻgʻli. 1506-y. Damgʻon uchun boʻlgan jangda amakisi Faridun Xusayn mirzo bilan Shapboniyxonga asir tushib qolgan, lekin Shayboniyxon ularni qoʻyib yuborgan. 1506-y. maydan Balx va uning viloyatiga egalik qilish uchun amir Oʻrda Shayx bilan kurashgan. Biroq, Oʻrda Shayx Balxni Boburga topshirish niyatida elchi yuboradi. Muhammad … Читать далее
POLSHA (Polska), Polsha Respublikasi (Rzeczpospolita Polska) — Markaziy Yevropadagi davlat. Mayd. 312,7 ming km2. Aholisi 38,6 mln. kishi (2002). Poytaxti — Varshava sh. Maʼmuriy jihatdan 16 voyevoda (wojewodztwo) ra boʻlinadi. Davlat tuzumi. Polsha — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1997-y. 25-mayda qabul qilingan. Davlat boshligʻi — prezident (1995-y. dan Aleksander Kvasnevski), u P. fuqarolari tomonidan umumiy teng … Читать далее
«POʻLATXON» QOʻZGʻOLONI — Koʻqon xonligitsa xon va uning amaldorlari zulmiga va chor Rossiyasining mustamlakachilik siyosatiga qarshi koʻtarilgan xalq qoʻzgʻoloni (1873—76). Rahbari — Isʼhoq Hasan oʻgʻli (1844 — Margʻilon — 1876). Isʼhoq Hasan Qoʻqondagi Tunqator madrasasida oʻqigan. Andijondagi masjidda imomlik qilgan, savdo-garlik b-n ham shugʻullangan. Toshkentga kelib, Abdulmoʻmin otaliq bilan tanishgach, shu yerda vaqtincha yashab qoladi. … Читать далее
MILLIY OLIMPIADA QOʻMITASI (MOQ) — mamlakat nomidan olimpiada harakatida vakil boʻlib qatnashuvchi tashkilot. MOQni Xalqaro olimpiada qoʻmitasi (XOQ) tan olmasa, milliy jamoalar Olimpiada oʻyinlariga qoʻyilmaysi. Oʻzbekiston Respublikasi MOQ 1992-y. 21 yanv. da tashkil topgan, 1993-y. sent. da XOQ tomonidan tasdiqlangan. MOQning maqsadlari: olimpiada harakati va havaskorlar sportini rivojlantirishga yordam berish; mamlakat sportchilarining Olimpiada oʻyinlarida ishtirok … Читать далее
MOSKVA — RF poytaxti, Moskva viloyati markazi, federal axamiyatidagi shaxar. RFning yirik siyosiy, iqtisodiy, ilmiy va madaniy markazi. Moskvada Rossiya Federatsiyasi Prezidenta, Federal Majlis, RF hukumati, Konstitutsiyey Sud, Oliy Sud, Oliy arbitraj sudi, RF Prokuraturasi qarorgohlari joylashgan. 10 maʼ-muriy okrugga (Markaziy, Sharqiy, Jan.-Sharqiy, Janubiy, Jan.-Gʻarbiy, Gʻarbiy, Shim.-Gʻarbiy, Shimoliy, Shim.Sharqiy hamda Zelenograd sh.) boʻlingan. Shahar chegarasi, … Читать далее
MADRASA (arab, darasa—oʻrganmoq) — musulmonlarning oʻrta va oliy oʻquv yurti. Ulamolar va maktabdorlar, Yaqin va Oʻrta Sharq mamlakatlarida davlat organlari xizmatchilarini ham tayyorlaydi. 7—8-a. larda islom dini ulamolari musulmon ilohiyoti masalalarini sharhlab berib turadigan markaz sifatida arab davlatlarida paydo boʻlgan. 9—13-a. larda islom diniga eʼtiqod qilinadigan mamlakatlarda, jumladan, Oʻrta Osiyoda tarqaldi. Madrasa larda milliy ziyolilar … Читать далее
MUBORAK TUMANI — Qashqadaryo viloyatitsat tuman. 1978-y. 13 sent. da tashkil etilgan. Gʻarbda Buxoro viloyati, shim. da Navoiy va Samarqand viloyatlari, sharkda viloyatning Koson tumani, jan. da Kasbi va Mirishkor tumanlari b-n chegaradosh. Mayd. 3,07 ming km2. Aholisi 62 ming kishiga yaqin (2003). Tumanda 4 qishloq fuqarolar yigʻini (Muborak, Sariq, Qarluk, Qoraqum), 1 shahar (Muborak) … Читать далее
MAYDONTOL — Qozogʻiston Respublikasi ia Toshkent viloyatidagi daryo. Talas Olatovining jan. garbiy yon bagridan oqib tushali. Maydontol tizmasi b-n Talas Olatovi tutashgan joyda. 350 m balandlikda, uncha katta boʻlmagan 2 ta koʻldai boshlanadi. Uz. 50 km, xavzasi 471 km:. Yuqori oqimida, Toroshuvsoy bilan qoʻshilguncha Chingizsoy deb ataladi. Jan. roqda Oygaying daryosi bilan qushilib. Piskom daryosini … Читать далее