MOʻYNOQ TUMANI — Qoraqalpogʻiston Respublikasining shim. dagi tuman. 1931-y. 19 sent. da tashkil etilgan. Amudaryo deltasi, Orol dengizining jan. dagi hududlarni egallaydi. Qoraoʻzak, Chimboy, Boʻzatov tumanlari, Krzogʻiston Respublikasining Oqtoʻba, Qiziloʻrda viloyatlari bilan chegaradosh. Mayd. 37,94 ming km2. Aholisi 28,8 ming kishi (2003). Tumanda 5 ovul fukarolari yigʻini (Boʻzatov, Madali, Tikoʻzak, Uchsoy, Qozoqdaryo), 1 shahar (Moʻynoq) … Читать далее
MYUNXEN BITIMI — Buyuk Britaniya bosh vaziri N. Chemberlen, Fransiya bosh vaziri E. Daladye, Germaniyaning fashist diktatori A. Gitler va Italiyaning fashist diktatori B. Mussolini tomonidan 1938-y. 29—30 sent. da imzolangan bitim. Sudet viloyatini Chexoslovakiyadan ajratib olib Germaniyaga berishni, shuningdek, Vengriya va Polsha hukumatlarining Chexoslovakiyaga nisbatan boʻlgan hududiy daʼvolarini qondirishni nazarda tutgan. Bu bitim 2-jahon … Читать далее
MUSOBEK (19-a.) — Buxoro amirligining Rossiyaga yuborgan elchisi, miroxur, 1867-y. may oyi boshlarida Orenburgga kelgan va Rossiya bilan boʻlgan muzokaralarda qatnashgan. Musobek Buxoro amirligi bilan Rossiya oʻrtasidagi chegarani 1866-y. sent. da Sirdaryoning soʻl qirgʻogʻi boʻylab belgilashni taklif qilgan. Birok, Rossiya Oʻratepa va Jizzaxdan ayrilib qolishni istamay, faqat Yangiqoʻrgʻonni berishga koʻngan. Yangi bitimda tovon toʻlash xdqida … Читать далее
MUVAQQAT HUKUMAT ( Rossiyada) — imperator Nikolay II taxtdan agʻdarilgandan soʻng barpo etilgan 1demokratik hukumat. Fev. inqilobidan soʻng Davlat dumasi aʼzolari Muvaqqat (Vaqtli) komitet tomonidan, Petrosovet rahbarlarining roziligi b-n, taʼsis majlisi chaqirilgunga qadar tuzilgan. Oliy ijroiya-boshqaruv organi qonun chiqarish funksiyalarini ham bajargan. 1917-y. 2(15) martdan 25 okt. (7 noyab.) gacha faoliyat yuritgan; M. h. ning … Читать далее
MUSTAQILLIK DARSLARI — Oʻzbekistondagi taʼlim muassasalarida 1991-y. dan joriy qilingan oʻquv mashgʻulotlari. Oʻquvchi va talabalarga Oʻzbekiston Respublikasi istikloli uchun kurash tarixi, uning mazmunmohiyati, bunyodkor gʻoyalari, hoz. kuni, istiq-boli toʻgʻrisida aniq va mukammal bilimlar berishga bagʻishlangan. Oʻzbekistonning barcha umumiy oʻrta taʼlim maktablari, oliy hamda oʻrta maxsus va oʻrta kasb-hunar oʻquv yurtlarida yangi oʻquv yilning birinchi darsi … Читать далее
MININ Kuzma Minich (? – 1616) — rus xalqining polyaklar bosqiniga (17-a. boshi) qarshi milliy ozodlik kurashi tashkilotchisi, 1611 — 12 y. lardagi xalq koʻngilli lashkarlari rahbarlaridan biri, milliy qahramon; D. M. Pojarskiyning safdoshi. Nijniy Novgorod posadidan. 1611-y. sent. dan zemstvo oqsoqoli. Moskva uchun janglarda shaxsiy jasorat koʻrsatgan. 1612 — 13y. larda zemstvo hukumati aʼzosi, … Читать далее
MAHMUDBIY, Mahmud Qatagʻon (taxm. 17-a. 1-yarmi — 18-a. boshi) — ashtarxoniylar davridagi nufuzli amaldor, otaliq. Toxariston (1683-y. dan), Balx va Badaxshon hokimi (1688-y. dan). M. Movarounnahrning 17-a. 1-yarmidagi ijtimoiysiyosiy hayotida muhim rol oʻynagan. Imomqulixon davrida (1611— 42) Qunduz M. ning yurti va Toxaristonning Toliqon, Kishm kabi tumanlarini birlashtirgan mulk markaziga aylangan. Mahmudbiy otaliq davrida Ishkamish … Читать далее
MUBORAKSHOH (7-1266) – . Chigʻatoy ulusi xoni (1265—1266). Qora-Hulagu va Ergene (Orqina) xotun oʻgʻli. Jamol Qarshiytt yozishicha, 1265-y. mart oy-ida Ohangaronda xon deb eʼlon qilingan. Chigʻatoy avlodlaridan 1-boʻlibislom dinini qabul qilgan. Shunday qilib Oʻrta Osiyoni ilk marotaba Xubilay qoon tomonidan tayinlanmagan moʻgʻul hukmdori boshqara boshlagan. Bu holga qarshi boʻlgan Xubilay Turkistonga boshqa bir chigʻatoiy shahzoda … Читать далее
MAMLUKLAR DAVLATI — Misrda (1250—1517) va Suriyada (1516-y. gacha) oʻrta asrlarda mamluklar sulolasi boshqargan davlat. 1250-y. mamluk harbiy boshliqlari ayyubiylarnj taxtdan agdarib hokimiyatni qoʻlga kiritgan. Mamluklarning 2 sulolasi maʼlum: Bahriylar (asosan, turkiy qavmlardan boʻlib 1250—1390-y. larda hukmronlik qilgan) va Burjiylar (asosan, kavkazliklar 1390—1517-y. larda hukmronlik qilgan). Mamluklar (ularning soni 9 — 12 mingga yetgan) 24 … Читать далее
MADAMINBEK, Muhammad Aminbek Ahmadbek oʻgʻli (1892, Margʻilon yaqinidagi Soʻkchilik qishlogʻi — 1920.14.5, Fargʻona vodiysidagi Qorovul qishlogʻi) — Turkistonda sovet rejimiga qarshi kurash harakati namoyandalaridan biri (1918—20), Muvaqqat Fargʻona hukumati raisi (1919—20). Boshlangʻich maktabda savod chiqargach, mahalliy boylar va ruslarning savdo doʻkonlarida ishlagan. Birinchi jahon urushi arafasida podshoga qarshi faoliyati uchun politsiya tomonidan qoʻlga olinib, 14 … Читать далее