MOYLISUV — Fargʻona vodiysidagi dare (suvi tarkibida neft bulganidan dare Moylisuv deb atalgan). Fargʻona tizmasidagi Boyboshota togʻining shim.-gʻarbiy yon bagʻridagi Katmonkoʻl kulidan (4000 m), Kerey nomi bilan boshlanadi. Sarasuvsoy, Mustu, Samandiq, Saribiya, Asivaz soylari bilan qoʻshilib Moylisuvni qosil qiladi. Uz. 87 km, eng yirik irmogʻi bilan 107 km. Havzasi 748 km2. M. yuqori oqimida Koʻprikboshi … Читать далее
MUHYI (taxallusi; asl ism-sharifi Muhammad Rizo Oxund oʻgʻli) (1835, Qandahor, Afgʻoniston — 1911, Andi-jon) — shoir. Turkiy va forsiy tillarda ijod qilgan. Hirot va Buxoro madrasalarida tahsil olgan. Muhyi 19-a. ning 60-y. lari oʻrtalarida Andijon sh. da yashagan. Andijon hokimi — Xudoyorxonning katta oʻgʻli Nasriddinbek (1865 — 75) Muhyiga «Toj ush-shuaro» («Shoirlar toji», 1869) faxriy … Читать далее
POYTUGʻ — Andijon viloyati Izbos-kan tumanidggn shahar (1980-y. dan). Tuman markazi (1935-y. dan). T. y. stan-siyasi. Viloyat markazi (Andijon sh.)dan 12 km. Aholisi 29,2 ming kishi (2003). Katta Fargʻona kanalidan suv oladi. Toponimistlarning fikricha, shahar nomi «poy» — quyi, etak va «tugʻ» — bayroq, toʻgʻon soʻzlaridan vujudga kelgan (Mahmud Koshgʻariyda tugʻ — toʻgʻon). Shunga asoslanib, … Читать далее
MULCHALASH (ing. mulch — qoplash) — tuproq betini kalin mulchaqogʻoz yoki havol (poxol, torf, chirindi, goʻng va b.) materiallar bilan yoppasiga yoki qator oralatib yopish. Mulchalash oʻsimlikning oʻsishi sharoitiga ijobiy taʼsir etadi; yer betidan namning bugʻlanishini kamaytiradi, sutka davomida haroratning oʻzgarish amplitudasi muqobil boʻlishini taʼminlaydi, yer betini suv yuvib ketishi va shamol uchirib ketishidan himoya … Читать далее
MOʻMINOV Kodir (1947.14.10, Toshkent) — raqqos, baletmeyster. Uzbekiston xalq artisti (1997). Oʻzbek xoreografiya bilim yurtini (1969), Moskva teatr sanʼati in-tini (1979) tugatgan. 1969— 70 y. lar Navoiy teatrida raqqosbaleron, 1971—75 y. lar «Shodlik» ansamblida yakkaxonraqqos, 1979—89 y. lar badiiy rahbar, bosh baletmeyster, 1994-y. dan Uzbekiston davlat ashula va raqs ansamblida badiiy rahbar, bosh baletmeyster. Moʻminov … Читать далее
MILITSIYA (lot. militia — qoʻshin) (OʻzRda) — konstitutsiyaviy tuzumni himoya qilish, jamoat tartibi va xavfsizligini saqlashga daʼvat etilgan, fuqarolar hamda davlat mulkini, qonunchilikni, aholi, korxona va tashkilotlarning qonuniy huquq va man-faatlarini himoya qiluvchi, jinoyatchilik va huquqbuzarliklarga qarshi kurashuvchi maʼmuriy organ. OʻzR Vazirlar Mahkamasining «Ichki ishlar idoralarida xizmat utash tartibi haqidagi vaqtinchalik nizom» (1993-y. 8 yanv.), … Читать далее
PATOLOGIK FIZIOLOGIYA — kasal organizm (odam va hayvon) ning hayot faoliyati, undagi funksional oʻzgarishlar, kasallikning paydo boʻlishi, avj olishi, kechishi va oqibati qonu-niyatlarini oʻrganadigan fan. P. f. normal fiziologiya, patologik anatomiya, xususiy patologiya bilan chambarchas bogʻlangan. Patologik fiziologiya umumiy va xususiy qismdan iborat. Umumiy qismda kasallik biologik qonuniyat, bir butun organizmning reaksiyasi sifatida oʻrganiladi. Kasallik … Читать далее
MIXAYLOV Sergey (1976.3.5, Oʻsh sh., Qirgʻiziston) — bokschi, «Oʻzbekiston iftixori» (2002), «Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan sportchi» (2000). Andijon shahar respublika olimpiya oʻrinbosarlari bilim yurtida oʻqigan (1989—92). Andijon untini tugatgan (2002). «Dinamo» sport jami-yatining boks yoʻriqchisi (2003). Oʻzbekiston chempioni (1997—2001), 3 karra Osiyo chempioni (1997, Bangkok; 1999, Toshkent; 2002, Serembran), 2-marta Osiyo oʻyinlari gʻolibi (1998, Bangkok; … Читать далее
PAXTACHILIK INSTITUTI, Oʻzbekiston paxtachilik ilmiy tadqiqot instituti, OʻzPITI — paxtachilik sohasidagi eng yirik ilmiy muassasa. Oʻzbekiston Qishloq va suv xoʻjaligi vazirligi huzuridagi Qishloq xoʻjaligi ilmiy-ishlab chiqarish markazi tarkibida. 1929-y. da Bu-tunittifoq paxtachilik il. in-ti (SoyuzNIXI) nomi bilan tashkil etilgan. 1983—92 y. larda «Soyuzxlopok» IIB, 1992-y. dan hoz. nomda. Toshkent viloya-ti Qibray tumani Oqqovoq qishlogʻida joylashgan. … Читать далее
MUNTAZIR (taxallusi; ismi Yusufqori) (1831, Qoʻqon — 1889, Andijon) — shoir. Qoʻqondagi «Madrasai oliy»ni tugatgach, mudarrislik qilgan. U Nizomiy, Hofiz, Navoiy, Bedil asarlarini chuqur oʻrgangan. Muqimiy, Furqat, Zavqiy, Pisandiy, Muhay-yir, Rojiy Margʻinoniylar bilan yaqindan tanishgan, adabiy hamkorlik qilgan. Xudoyorxon oʻgʻli Nasriddinbekni Andijonga hokim etib tayinlaganda, Muntazirni unga maslahatchi qilib yuboradi (1860). Shu sababli umrining oxirigacha … Читать далее