GERMANIYA (Deutschland), Germaniya Federativ Respublikasi (Bundesrepublik Deutschland) , GFR — Markaziy Yevropadagi davlat. Shim. va Boltiq dengizlari sohilida joylashadi. Mayd. 357 ming km2. Aholisi 82,16 mln. kishi (1999). Poytaxti — Berlin sh. Maʼmuriy jihatdan 16 yer (viloyat) ga, yerlar okruglarga, okruglar tumanlarga, tumanlar jamoalarga boʻlinadi. Davlat tuzumi. GFR — federativ respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1949-y. 23-mayda … Читать далее
BOLGARIYA (Bʼlgariya), Bolgariya Respublikasi — Yevropaning jan., Bolqon ya. o. ning sharqiy qismidagi davlat. Sharqda Qora dengiz bilan oʻralgan. Mayd. 111 ming km2. Aholisi 8,3 mln. kishi (1997). Poytaxti — Sofiya sh. Maʼmuriy jihatdan 9 viloyatga, ular jamoalarga boʻlinadi. Sofiya sh. viloyatga tenglashtirilgan. Davlat tuzumi. Bolgariya — parlamentli respublika. 1946-y. dan 1990-y. 15 noyab. gacha … Читать далее
YASHIRIN IQTISODIYOT, xufiya iqtisodiyot — ishtirokchilar tomonidan oshkora olib borilmaydigan, davlat va jamiyat tomonidan nazorat qilinmaydigan, soliqlar toʻlanmaydigan, rasmiy davlat statistikasida qayd etilmaydigan iqtisodiy jarayonlar, iqtisodiy faoliyat turlari. Yashirin iqtisodiyot oshkora payqab boʻlmaydigan tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash, isteʼmol jarayonlari — iqtisodiy munosabatlar boʻlib, uning negizida ayrim kishilar yoki kishilar guruhi manfaatlari yotadi. … Читать далее
BALIQCHI TUMANI — Andijon viloyatidagi tuman. Viloyatning shim.gʻarbiy qismida. 1926-y. 29 sent. da tashkil etilgan. Namangan viloyatining Norin tumani va Andijon viloyatining Izboskan, Shahrixon, Oltinkoʻl, Boʻz, Ulugʻnor tumanlari bilan chegaradosh. Mayd. 0,34 ming km2. Aholisi.41,6 ming kishi (2000). Baliqchi tumanida 9 qishloq fuqarolari yigʻini (Alimbek, Baliqchi, Boʻston, Guliston, Oxunboboyev, Siza, Xoʻjaobod, Eski Haqqulobod, Oʻrmonbek) bor. … Читать далее
VIZER (Wieser) Fridrix (1851.10.7, Vena — 1926.22.7, Sankt Gilgen) — Avstriya iqtisodchisi, siyosiy iqtisoddagi Avstriya maktabi namoyandasi. 1903-y. dan Vena un-tida siyosiy iqtisod prof. U K. Menger va E. ByomBaverk bilan birgalikda meʼyoriy naflik nazariyasini ishlab chiqdi va mazkur atamani fanga kiritdi (q. Meʼyoriy naflik nazariyasi). Marksning qiymatning mehnat nazariyasi va qoʻshimcha qiymat nazariyasini rad … Читать далее
BOLONYA UNIVERSITETI — Yevropadagi kad. untlardan biri. Italiyaning Bolonya sh. da joylashgan. 11-a. da asos solingan. 12—15-a. larda mashxur boʻlgan; 13-a. da untdagi oʻquvchilar soni 10 mingga yetgan. Bolonya universiteti yuridik, siyosiy fanlar, iqtisodiyot va tijorat, falsafa va sanʼat, ped., tibbiyot, dorishunoslik, kimyo, muhandislik, q. x., veterinariya va b. sohalar boʻyicha mutaxassislar tayyorlaydi. Bolonya universitetida … Читать далее
VOSIQOVA Mamlakat Sobirovna (1924. 25. 12 – Toshkent – 1997.12.1) – huquqshunos olima, jamoat arbobi. Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1994), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan yurist (1974). Yuridik fanlari d-ri (1978), prof. (1986). Toshkent yuridik in-tini tugatgan (1946). Oʻzbekistan Adliya vazirining oʻrinbosari (1952— 57), Oʻzbekistan Oliy Sudi raisining oʻrinbosari (1957—60). Oʻzbekiston Oliy Kengashi Prezidiumida yuridik boʻlim … Читать далее
VEBLEN (Veblen) Torsteyn (1857.30.7, AKSH Viskonsin shtati — 1929.3.8, Kaliforniya shtati, MenloParka) — amerika iqtisodchisi va sotsiologi. Chikago, Stanford, Missuri untlarida iqtisodiyot prof. Gʻarb siyosiy iqtisodida institutsionalizmning asoschilaridan biri. U ijtimoiy darvinizm tarafdori. Veblenning fikricha, moddiy i. ch. ijtimoiy hayotning asosi sanaladi, jamiyatni rivojlantirishda texnik intelligensiya muhim oʻrin tutadi. Veblen gʻoyalari texnokratik nazariyalarda keng foydalanilgan. … Читать далее
BOZOR ISLOHOTLARI INSTITUTI, Bozor islohotlarini chuqurlashtirish ilmiy tadqiqot instituti — ilmiy muassasa. OʻzR Davlat mulkini boshqarish va tadbirkorlikni qoʻllab-quvvatlash davlat qoʻmitasiga qaraydi. Qoʻmitaning koʻp ukladli iqtisodiyotni shakllantirish muammolari i. t. markazi negizida 1997-y. da Toshkentda tashkil etilgan. Int ilmiy faoliyatining asosiy yoʻnalishlari: Oʻzbekistonda bozor islohotlari jarayonlarini tahlil qilish, iqtisodiyotni isloh qilishning jahon tajribalarini oʻrganish, respublikada … Читать далее
VAZIRLIK — muayyan davlatlarda alohida bir sohaga rahbarlik qiladigan ijrochi organ. V. rahbari, odatda, hukumat tarkibiga kiruvchi davlat arbobi hisoblanadi. Vazirliklar qonun chiqaruvchi oliy organlar (mas., AQSHda) yoki davlat rahbari (mas., Fransiyada) tomonidan, qonunlar yoxud hukumat aktlari asosida (mas., Buyuk Britaniyada) tashkil qilinadi. Oʻzbekiston Respublikasida Vazirlik davlatning markaziy boshqaruv organi, davlat mahkamasining muhim qismi. Asosiy … Читать далее