YAPONIYA (yaponcha Nippon, Nixon) — Sharqiy Osiyoda, Tinch okeandagi orollarda joylashgan davlat. Ya. hududida 6,8 mingga yaqin orol boʻlib, shim. sharqdan jan. gʻarbga qariyb 3,5 ming km ga choʻzilgan; eng yirik orollari: Xokkaydo, Xonsyu, Sekoku va Kyusyu. Shim. dan Oxota dengizi, sharq va jan. sharqdan Tinch okean, gʻarbdan Yapon va SharqiyXitoy dengizlari bilan oʻralgan. Mayd. … Читать далее
YoSh TOMOSHABINLAR TEATRI, Yoʻldosh Oxunboboyev nomidagi Oʻzbek davlat respublika yosh tomoshabinlar teatri — bolalar teatri. Toshkentda rus yosh tomoshabinlar teatri tarkibidagi oʻzbek qoʻgʻirchoq truppasi zamirida 1929-y. da milliy studiya sifatida tashkil etilgan. Teatrning birinchi rej. va aktyori Nurxon Eshmuhamedov, birinchi rassomi Shonazir Shorahimov. 1930-y. studiyachilar bir necha pyesalarni sahnalashtirib professional teatr darajasiga koʻtarildi. 1943-y. dan … Читать далее
YENGIL SANOAT — xilma-xil xom ashyodan keng isteʼmol mahsulotlari va buyumlari i. ch. ga ixtisoslashgan sanoat tarmoqlari majmui. Yengil sanoatda xom ashyoga ham dastlabki ishlov berish, ham tayyor mahsulot i. ch. amalga oshiriladi. Yengil sanoatda paxta, ipak, zigir, kanop, jut tolalari, hayvonlar terisi, juni, sunʼiy tolalar, sunʼiy charm xom ashyo sifatida foydalaniladi. Uning asosiy tarmoqlari … Читать далее
GʻIJDUVON TUMANI — Buxoro viloyatidagi tuman. Viloyatning shim.sharqiy chekkasida joylashgan. 1926-y. 29 sent. da tashkil etilgan.: 1935 — 38 y. larda Akmal Ikromov tumani nomi bilan yuritp. tgan. Shim.. sharq va jan.sharqdan Navoiy viloyatining Konimex, Karmapa. jan. dan Vobkent, gʻarbdan Shofirkon tumanlari bilan chegaradosh. Mayd. 3,94 ming km,. Axrlisi 239 ming kishi (2005). Tumanda 1 … Читать далее
DENGIZKOʻL — Buxoro viloyati Olot tumanidagi koʻl. Oʻrta asrlarda «Borgini farox», yaʼni «Katta koʻl» deb yuri-tilgan. 10-a. yozma manbalarida Dengizkoʻl «Qorakoʻl», «Buxayrayi Somjan» («Somjan koʻli») nomlari bilan atalgan. 10-a. da arab geografi Ibn Havqal tomonidan chizilgan Oʻrta Osiyo xaritasida «Baxr ul-Buxoro» («Buxoro dengizi») nomi bilan koʻrsatilgan. Muhammad Narshaxiy (10a.) bu koʻl haqida «kengligi yigirma farsax … Читать далее
GʻIJDUVON JANGI — Ubaydullaxon, Bobur va Eron qizilboshlilari qoʻshini oʻrtasida boʻlgan jang (1512-y. 24 noyab.). Koʻ. sh Msiik . jdagshash galabalan keyin Ubaydullaxon Buxoro va Samarqandni egallaydi. Biroq, Eron shohn Ismopl I Safaviy yuborgan Najmi Sonpy boshchiln-. gidagi 60 ming kishilik safaviylar qoʻshiniga suyangan Bobur 1512-y. kuzida Gʻuzor va Qarshini egaldapdi (q. Qarshi mudofaasi). Naj. … Читать далее
GʻULOM ZAFARIY (1889 – Toshkent sh. — 1938.4.12) — shoir, aktyor va dramaturg. Milliy musiqali drama janri asoschisi. Xoʻja Ahmad va Koʻkaldosh madrasalarida taʼlim olgan (1912). Oʻsh sh. da usuli jadid maktabini ochgan (1912—14). «Turon» jamiyati, 1916—21 y. larda shu nomli teatrda aktyor va dramaturg (1914). «Ish-chilar dunyosi» jur. da boʻlim mudiri (1917 — 18). … Читать далее
GʻIJDUVON — Buxoro viloyati Gʻij-duvon tumanidat shahar (1972-y. dan), tuman markazi. Buxoro sh. dan 49 km shim.-sharqda, Buxoro vohasining yuqori qismida joylashgan. Yaqin t. y. stansiyasi — Qiziltepa (17 km). aholisi 38,6 ming kishi (2003). Gʻijduvon toponimining kelib chiqishi haqida mahalliy aholi orasida turli rivoyatlar mavjud. Shulardan «Kish tuvon» («kish» tojikcha ekin ekuvchi, «tu-von» — … Читать далее
BESHQIZ — Surxondaryo viloyatidagi togʻlar. SherobodSariqamish qator tepa (gryada)lari tarkibiga kiradi. Jan. gʻarbda Sherobod daryosi vodiysi va shim. sharqsa Koʻksoy vodiysi oraligʻida. Uz. 12 km, eng baland joyi 956 m, chekkalarida 550—600 m gacha pasayadi. Jan. sharqiy yon bagʻirlari ancha tikroq va kambar, yuqori paleogenning ohaktoshlaridan tuzilgan. Shim. gʻarbiy yon bagʻirlari yuqori boʻr davrining qumtosh, … Читать далее
VARDONZE, Varzonze, Vardona, Vardanzi — Buxoro viloyatining Shofirkon tumanidagi «Qoʻrgʻoni Vardonze» nomi bilan mashhur yodgorlik (6—19-a. lar). Qoʻrgʻonning uz. 110 m, kengligi 60—70 m, bal. 45—50 m. Vardonxudotlarning maxsus qarorgohi boʻlgan. Rivoyatlarga koʻra, Shopurkom (Shopur + kom (ariq)) atamasi sosoniylar shahzodasi Shopur ismidan olingan. Shopur Buxoroga kelib, buxorxudotlan yer olib qasr va qishloq qurdirgan va … Читать далее