MUHAMMADALI XALFA SOBIR OʻGʻLI, Dukchi eshon, Madali eshon (1856, Fargʻona viloyati Chimyon qishlogʻi — 1898.12.6, Andijon) — Andijan qoʻzgʻoloninng rahbari. Oʻrta hol dehqon va hunarmand Muhammad Sobir xalfa oilasida tugʻilgan. Ajdodlari asli qashqarlik boʻlgan. 10 yoshlarida ota-onasi bilan Mingtepa (hoz. Andijon viloyati Marhamash tumanы hududi) yaqinidagi Tojik qishlogʻiga koʻchib kelishgan. Muhammadali xalfa sobir oʻgʻli S. … Читать далее
MOSKVA UNIVERSITETI, M . V . Lomonosov nomidagi Moskva davlat universiteti — Rossiyadagi ilmiy va pedagog kadrlar tay-yorlaydigan eng yirik oliy oʻquv yurti. 1755-y. M. V. Lomonosov tashabbusi bilan tashkil qilingan. Dastlab falsafa, huquq va tibbiyot f-tlari boʻlgan. Un-t podsho Rossiyasida ilgʻor fan va maʼrifat markazi boʻlgan. Unda yirik olimlar tuplanib, turli ilmiy yoʻnalishlar shakllangan. … Читать далее
MIXAIL FYODOROVICH (1596.12.7 – Moskva — 1645.13.7) — Rossiya tarixida romanovlar sulolasining asoschisi (1613Y. 21 avg. dan). Boyar F. N. Romanov (keyinrok, patriarx Filaret)ning oʻgʻli. Moskvadan polyak bosqinchilari haydab chiqazilgach, boyarlar tashabbusi bilan Zemstvo sobori 16 yoshli Mixail Fyodorovichni podsho qilib koʻtargan. Irodasiz, kasalmand Mixail Fyodorovich podsholik davrida davlat ishlarini idora etish uning yaqin qarindoshlari … Читать далее
PIYODA ASKARLAR — quruklikdagi qoʻshin turi. Umumqoʻshin janglarida dushmanga zarba berish va uning hududlarini zabt etishga moʻljallangan. Har qanday ob-havo sharoitida, qaysi fasl boʻlishidan qatʼi nazar, uzoq muddat davomida harbiy harakatlar olib boruvchi Piyoda askarlar eng qad. qoʻshin turidan biri hisoblanadi. Misr, Yunoniston, Rim kabi quldorlik davlatlarida Piyoda askarlar asosiy qoʻshin turi boʻlgan. Ayni chogʻda … Читать далее
PYOTR II Alekseyevich [1715.12(23).10, Peterburg — 1730.18(29). 1, Moskva] — Rossiya imperatori (1727—30). Pyotr I ning nabirasi. Uning davrida davlatni amalda A. D. Mentikov, keyin Dolgorukovlar boshkargan. Pyotr I oʻtkazgan bir qancha islohotlarni bekor qilgan. Пост Навигацияси
MERINOSLAR (isp. merinos) — jun qoplami bir xil mayin junli qoʻy zotlari. Vatani — Gʻarbiy Osiyo. M. bu yerda mil. av. 2—3 ming yilliklardan boqiladi, keyin Oʻrta dengiz mamlakatlariga, 18-a. oʻrtalaridan esa Gʻarbiy Yevropa, Shim. Amerika va Avstraliyada, 19-a. va 20-a. boshlarida Rossi-yada tarqalgan. Turli mamlakatlarda bir-biridan farq qiladigan infantado, negretti, rambulye, mazayev, yangi Kavkaz … Читать далее
MARINA (frans. marine, ital. marina — dengiz) — dengiz koʻrinishini aks ettiradigan manzara turi. Mustaqil rangtasvir turi sifatida 17-a. Yevropa sanʼatida ajralib turadi. Dengiz, dengiz hayotidagi muhim tarixiy voqealar, harbiy kemalar tafsilotini aynan tasvirlashda dengiz bezak sifatida xizmat qiladi. Golland marinachilari Marina imkoniyatlarini kengaytirib, dengiz tabiati va u bilan bogʻliq baliqchilar hayotini haqqoniy aks ettirdilar … Читать далее
MONGOLLAR, moʻgʻullar (oʻzlarini mongol deb ataydi) — Mongoliyada yashaydigan asosiy xalq. Oʻtgan asrning oʻrtasida Mongollar yashagan hududning jan. kismi XXR tarkibiga kiritilib unga Ichki Mongoliya deb nom berilgandan soʻng, ular Mongoliya M. i va XXR M. iga boʻlinib ketgan. Mongoliyada 1,64 mln. kishi, XXRda 5,24 mln. kishi (1990-y. laroʻrtalari), Rossiya Federatsiyasi tarkibidagi Buryatiyada ham yashaydi. … Читать далее
MUSIKA UQUVI — insonning musiqa asaridagi tovushlar (balandpastlik, metr, ritm, tembr xususiyatlari) ni eshita bilish, ularning izchillik mazmunini tushunib ovoz yoki biror cholgʻuda ijro eta olish qobiliyati. Musika uquvining asosiy ikki pogonasini ajratib koʻrsatish mumkin. Musiqiy fiziologiya nuqtayi nazaridan Musika uquvi bu tovushlarni eshita olish apparatidir. U keng diapazoni hamda tovushlarning oʻzgaruviga oʻta sezgirligi bilan … Читать далее
MIRZO SAMARQANDIY Mulla Ab durahmon ibn Muhammad Latif Mustajir (19-a.) — samarqandlik tarixchi va tarjimon. Iskandarkoʻl ekspedi-siyalarit sharqshunos A. L. Kunning shaxsiy tarjimoni sifatida qatnashgan. Mirzo Samarqandiy «Roʻznomayi safari Iskandarkoʻl» («Iskandarkoʻlga qilingan sa-far kundaligi»), «Roʻznomayi vistavkayi Maskob» («Moskva koʻrgazmasi kundaligi») (A. L. Kun bilan birgalikda) nomli asarlar muallifi. Mirzo Samarqandiy «Roʻznomayi safari Iskandarkoʻl» asarida Iskandarkoʻl … Читать далее