MUSKULLAR, mushaklar — odam va hayvonlar gavdasi aʼzolari; nerv impulslari taʼsirida qisqarish xususiyatiga ega toʻqima (muskul toʻqimasi)dan tashkil topgan. Silliq, koʻndalangtargʻil va yurak muskullari birgalikda organizmning muskul sistemasini tashkil etadi. Harakatlanishda asosiy rol oʻynaydi. Koʻndalangtargil va silliq Muskullarga boʻlinadi. Silliq muskul lardan ichki aʼzolar, qon va limfa tomirlari devorining muskul pardalari, shuningdek, teri muskullari hosil … Читать далее
MUSIQA MAKTABLARI, bolalar musiqa maktablari — boshlangʻich musiqa taʼlimini beruvchi maxsus oʻquv yurtlari. Musiqa maktablariga asosan umumtaʼlim maktablarida oʻqiydigan isteʼdodli bolalar va oʻsmirlar qabul qilinadi. Musiqa maktablarida musiqa cholgu asboblari (fortepiano, skripka, violonchel, truba, klarnet, akkordeon va b., oʻzbek xalq cholgularidan — doyra, qashqar rubobi, dutor, gʻijjak, chang, nay va b.)da chalish oʻrgatiladi; musiqa savodi … Читать далее
PALEARKTIKA OBLASTI, Palearktika (yun. palaios — qadimgi va arktros — shimoliy) — quruklik zoogeografiya oblasti. Yevropa, Shim. Afrika (jumladan, Saxroi Kabir), Arabiston ya. o. (jan. dagi togʻliq qismidan tashqari), Osiyoning Hind va Yanszi daryolari hamda Himolay togʻlarigacha boʻlgan moʻtadil va sovuq iqlimli hududlarni oʻz ichiga oladi. Palearktika oblastiga Tinch okeandagi Komandor, Kuril, Saxalin va Yaponiya … Читать далее
MEHNAT INTIZOMI — davlat tomonidan oʻrnatilgan mehnat jarayonida barchaning amal qilishi lozim boʻlgan umumiy tartib. Amaldagi qonunchilikka binoan, xodim oʻz mehnat vazifalarini halol va vijdonan bajarishi, Mehnat intizomiga rioya qilishi, ish beruvchining qonuniy farmoyishlarini oʻz vaqtida va aniq bajarishi, texnologiya in-tizomiga, mehnat muhofazasi, xavfsizlik texnikasi va i. ch. sanitariyasi talablariga rioya qilishi, ish beruvchining mol-mulkini … Читать далее
MUZEY-QOʻRIQXONA — tabiiy tarixiy, moddiy va maʼnaviy yodgorliklarni saqlovchi ilmiytadqiqiy va madaniymaʼrifiy muassasa; tarkibiga ekspozitsiyadan tashqari qoʻriqxona hududida joylashgan meʼmoriy, tari-xiy va b. yodgorliklar ham kiradigan muzeylar. M.-q. ning tarixiybadiiy, tarixiy-meʼmorlik, tarixiymadaniy, harbiytarixiy, shuningdek kompleks (majmua) turlari bor. Пост Навигацияси
MUZ — qattiq holatdagi suv. M. asli shaffof, rangsiz, faqat katta xajmdagisi moviyroq rangda. Qor va qirov ham aslida Muzdan iborat. Erish t-rasi — 0°. M. ning 0°dagi zichligi 0,9168 g/sm3, yaʼni suvnikidan kamroq, shuning uchun suvda choʻkmaydi. Muzning molekulyar tuzilishi boʻshliqlarni vujudga keltiradi va shu tufayli uning zichligi kam. 0° dagi Muzning erish issikligi … Читать далее
MONITORING (ing. monitoring — kuzatish, nazorat qilish) — maʼlum bir hodisa yoki jarayonning holatini kuzatish, hisobga olish, baholash va istiqbolini belgilash. Monitoring kundalik hayotning barcha sohalarida qoʻllanadi. Mac, ekologiya sohasida yer fondi holati boʻyicha kuzatishlar tizimi yer Monitoringi deb ataladi. Bunday Monitoring yerdagi oʻzgarishlarni oʻz vaqtida aniqlash, ularni baholash, salbiy jarayonlarning oldini olish va bartaraf … Читать далее
MOLYER (Moliere) (taxallusi; asl ism-sharifi Jan Batist Poklen) (1622.15.1 – Parij – 1673.17.2) – fransuz dramaturgi, aktyori, teatr ar-bobi, sahna sanʼati islohotchisi. Lotin tili, antik adabiyotni oʻrgangan. 1645—48 y. larda sayyor teatr truppasida aktyorlik qilgan. Xalq teatr anʼ-analari bilan klassitsizm yutukdarini umumlashtirib, ijtimoiymaishiy komediya janrini yaratdi. 1658-y. dan Molyer oʻz truppasi bilan Parij va saroy … Читать далее
PIYODA ASKARLAR — quruklikdagi qoʻshin turi. Umumqoʻshin janglarida dushmanga zarba berish va uning hududlarini zabt etishga moʻljallangan. Har qanday ob-havo sharoitida, qaysi fasl boʻlishidan qatʼi nazar, uzoq muddat davomida harbiy harakatlar olib boruvchi Piyoda askarlar eng qad. qoʻshin turidan biri hisoblanadi. Misr, Yunoniston, Rim kabi quldorlik davlatlarida Piyoda askarlar asosiy qoʻshin turi boʻlgan. Ayni chogʻda … Читать далее
MIN — oʻrta asrdagi Xitoyda imperatorlar sulolasi (1368— 1644). Moʻgʻullarning Yuan sulolasi agʻdarilishi natijasida Chju Yuanʼchjan tomonidan asos solingan. 15-a. boshida bosqinchilik siyosati olib borgan. 1407-y. Xitoy qoʻshinlari Vyetnamni bosib olgan. Jan. dengizlar va Hind okeani mintaqalari tomon Chjen Xe qoʻmondonligi ostida 7 ta dengiz ekspeditsiyasi joʻnatilgan. Portugaliyaliklarning Xitoyda oʻrnashib olishga urinishlari munosabati bilan Min … Читать далее