MUSAYEV Joʻra Azimboyevich (1928.5.12, Yangiyoʻl sh.) — genetik olim, Uzbekiston FA akad. (1984), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1980), biol. fanlari d-ri (1973), prof. (1975). Oʻrta Osiyo untini tugatgan (1948). ToshDU darvinizm va genetika kafedrasi assistenti (1952-56), dotsenti (1956-1974), tayyorlov f-ti umumiy nazariy fanlar kafedrasi mudiri (196166), gʻoʻza xususiy genetikasi — problema lab. mudiri (1974-y. … Читать далее
MAVLONIY Mashhura Egamovna (1934.4.12, Toshkent) — mikrobiolog olim, Oʻzbekiston FA akad. (1989), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1994), biologiya fanlari d-ri (1971). Toshkent politexnika in-tining kimyotexnologiya f-tini tugatgan (1957). Oʻzbekiston FA Botanika in-ti ilmiy xodimi (1960—61), katta ilmiy xodimi (1962—65), 1965-y. dan Oʻzbekiston FA Mikrobiologiya boʻlimi (1977-y. dan in-ti)da sanoat mikrobiologiyasi lab. mudiri. Oʻzbekistonda sanoat … Читать далее
MIKOLOGIYA (yun. mykes — zamburugʻ va…logiya) — botanikanmj bir boʻlimi. Zamburugʻlarnint morfologiya, sistematika, biologiya, fiziologiya, biokimyo, ekologiya, geogr., filogeni-yasi, shuningdek, ularning tabiatda va odam hayotidagi axamiyatini oʻrganadi. Mikologiya fitopatologiya (oʻsimliklardagi kasalliklarning koʻpini fitopatogen zamburugʻlar qoʻzgʻatadi), tibbiyot, veterinariya (koʻp parazit zamburugʻlar odam va hayvonlarda turli kasalliklar, mas, dermatomikozlar, mikotoksikozlarni qoʻzgʻatadi) va b. bilan bogʻliq. Zamburugʻlar haqidagi … Читать далее
MOSKVA KONSERVATORIYASI, P. I. Chaykovskiy nomidagi Moskva davlat konservatoriya s i — Rossiyadagi eng yirik musiqa oʻquv yurti. Rus musiqa jamiyati tomonidan, N. Rubinshteyn (M. k. ning birinchi direktori) tashabbusi bilan 1866-y. da ochilgan. Kompozitor va musiqashunoslar, operasimfonik va xor dirijyorlari, xonanda, sozandalar tayyorlovchi va malaka oshirish f-tlari, aspirantura, bir nechta lab. lar, ilmiymusiqiy kutubxona, … Читать далее
MOLXONA — mol bokiladigan bino. Boqiladigan mol turi ga qarab qoʻylar uchun qoʻralar, qoʻtonlar, qoramollar uchun ogʻilxonalar, otlar uchun otxonalar quriladi. Ularning har biri oʻziga xos tuzilishga ega. Krramollar Molxonada boglab va bogʻlamay boqiladi. Mollar 2 qator qilib bogʻlab boqiladigan Molxonada ogʻilxona bino boʻylab qator joylashtiriladi va 1,5 m li koʻndalang yoʻllar bilan seksiyalarga boʻlinadi, … Читать далее
MOZLI (Moseley) Genri Gvin Jefris (1887.23.11, Ueymut, Angliya — 1915.10.8, Gallipoli, hozirda Galiboli, Turkiya) — ingliz fizigi. Rentgenospektroskopiya asoschisi. Oksford untini tugatgan (1910). Manchester va Oksford un-tlarida ishlagan (1910 — 14). E. Rezerford lab. da r va u-spektroskopiyasi sohasida, shuningdek, rentgen nurlari spektroskopiyasi ustida i. t. ishlarini olib borgan. Kimyoviy element rentgen nurlanishining spektr chiziqlari … Читать далее
MITCHELL (Mitchell) Piter (1920.29.9, Mitchem, Surrey grafligi, Buyuk Britaniya) — ingliz biokimyogari. Falsafa d-ri (1950). Edinburg untining zoologiya kafedrasi biokimyo guruhi (1955—63), 1964-y. dan Kornu-elledagi Glinnovsk ilmiy tadqiqot lab. rahbari. Hujayradagi bioenergetik jarayonlarni tadqiq qilgan. Xemi-osmotik nazariya (biologik membranada ATF sintezida energiyaning oʻzgarish mexanizmi)ni ishlab chiqqan. Nobel mukofoti laureati (1978). Пост Навигацияси
PEPTID BOGʻLAR — amid bogʻlarning bir turi. Bir aminokislotaning sx-aminoguruhi (NH2) ikkinchi aminokislotaning a – karboksil guruhi b-n reaksiyaga kirishi natijasida hosil boʻladi. Bu reaksiyada bir molekula suv ajraladi. Oqsillar va peptidlar tarkibidagi — SO—NH — guruhi keto-yenol tautomeriya (ayrim kimyoviy birikmalarning bir-biriga erkin holda aylanish xususiyatiga ega bulgan strukturaviy izomerlar koʻrinishida boʻlishi) hola-tida boʻladi. … Читать далее
MALIGIN Vasiliy Stepanovich (1882.25.1, hoz. RF Kirov viloyati — 1951.2.9, Toshkent) — meliorator, Oʻzbekiston FA muxbir aʼzosi (1947), prof. (1933). Moskva qishloq xoʻjaligi in-tini tugatgan (1911). Mirzachoʻl tajriba dalasida. lab. mudiri (1911 — 13), Zarafshon tajriba dalasi boshligi (1913—17), Turkiston ASSR Davlat reja qoʻmitasida q. x. seksiyasi raisi (1922—24). Yoʻlagan tajriba st-yasi (Turkmaniston)da boʻlim boshligi, … Читать далее
PIODERMIYA (yun. ruop — yiring va derma) — terining yiringli kasalligi. Teriga yiring paydo qiluvchi mikroblar — stafilokokk va streptokokklar, goho ayrim mikroorganizmlar — pnevmokokklar, koʻk yiring ta-yokchasi va b. ning tushishi sabab boʻladi. Baʼzan bir nechta mikroorganizm bir-galikda uchrashi ham mumkin. Tabiatda stafilokokk va streptokokklarning doimiy mavjudligi Piodermiyaning tez-tez uchrashiga olib keladi. Sanitariyagigiyena qonunqoidalarini … Читать далее