BURGANLISOQ — Toshkent viloyati Urta Chirchiq tumanidagi soy (eski kanal). Qorasuv (Toshkent kanali) dan suv olib, ilgari Ohangaron daryosiga quyilgan, hozir Tuyaboʻgʻiz suv ombori (Toshkent dengizi)ga kuyiladi. Uz. 7 km. Burganlisoq suvidan sugorishda foydalaniladi, uning oʻzaniga sizot suvlar, ortiqcha (oqova) suvlar ham qoʻshiladi. Oʻrtacha yillik suv sarfi 0,57 m3/sek. Burganlisoqda ekinlarni sugʻorish davri (iyun — … Читать далее
BRUDER (ing. brood — tuxum bosish) — inkubatoriya ochirilgan joʻjalarni dastlabki kunlarda issiq saqlovchi maxsus qurilma. Piramida shaklidagi zontdan iborat boʻlib, ichiga qizdirgich joylashtiriladi. Kuchma, muqim (statsionar) va batereyali xillari bor. Kerosin, kumir, gaz yoki elektr toki bilan isitiladi. Bruder dagi haroratni maxsus vint yerdamida oʻzgartirib turish mumkin. Gaz Bruderda havo gorelka alangasi yoki uning … Читать далее
BOTULIZM (lot. botulus — kolbasa) — odam va hayvonlar (ayrim sut emizuvchilar)da uchraydigan oʻtkir yuqumli kasallik; ovqatdan boʻladigan toksikoinfeksiyalar guruhiga kiradi. Botulizm (Clostridium botulinum) bakteriyalari bilan ifloslangan ovqatlar isteʼmol qilinganda yuzaga keladi. Botulizm qoʻzgʻatuvchilari tabiatda keng tarqalgan boʻlib, chidamli (sporali) va chidamsiz (vegetativ) xillari uchraydi. Sporalari tashqi muhitda yillab saqlanishi mumkin; sporalar tuproqdan suv, meva, … Читать далее
BORSAKELMAS — Orol dengizining shim. gʻarbiy qismidagi orol. Qozogʻistonning Kiziloʻrda viloyatida. Uz. 27 km, eni gʻarbda 11,5 km, sharkda 2,5 km. Mayd. 133 km2 (1961). Qirgʻoqlari asosan tekis, past, jan. qirgʻogʻi bir oz baland va qoyali. Yer yuzasi tepalik va soyliklardan iborat pasttekislik. Aksari qismining bal. 100 m, eng baland joyi 113 m. B. da … Читать далее
BOREOPATSIFIK OBLAST — dunyo okeanining zoogeografiya oblasti, Tinch okeanining shim. qismi va okean dengizlari shim. da Bering boʻgʻozidan boshlab jan. ga taxm. 40° shim. kenglikkacha boʻlgan qismini egallagan. Harorat Arktikaga nisbatan ancha yuqori, yil davomida keng miqyosda oʻzgarib turadi. Qishda suv akvatoriyasining ancha qismida suzib yuruvchi muzlar hosil boʻladi. Yozda suv yuzasi bilan suv tubi … Читать далее
BONLAR (gollandcha boom — yogʻoch, xoda, shlagbaum) — suzuvchi hamda suv sirtida muallaq turuvchi toʻsiqlar; bir-biriga bogʻlangan xodalar sifatida yasalishi mumkin. Baʼzan, daryoning u qirgʻogʻidan bu qirgʻogʻiga tros (simarqon) tortib qoʻyiladi. Bonlar harbiy kemalar turadigan joylar (gavan, reyd) ni yoki muhim inshootlar (mas, koʻpriklar, toʻgʻonlar va b.) ni dushmanning suv osti kemalari, ulardan otiladigan torpedalar … Читать далее