Результаты поиска для: a/oz/encyclopedia/m/mol/

KALORIYALILIK — 1) oziq-ovqat mahsulotlarining kaloriyaliligi — oziq moddalar (oqsillar, yogʻlar va uglevodlar)da toʻplangan energiya; oziqovqat mahsulotlarining energiyaviy qiymati (kal — kaloriya va kkal — kilokaloriyada ifodalanadi). Oziq-ovqat mahsulotlarini qiyosiy baholashda; ovqatlanishni rejalashtirishda, parhez taomlarni tavsiya kilish va b. da qoʻllanadi. Kaloriyalilik mahsulotda oksidlanmagan uglerod va vodorod atomlari mavjudligi bilan aniqlanadi. Mas, yogʻ molekulasida oksidlanmagan … Читать далее

KIMYOVIY TENGLAMALAR — kimyoviy reaksiyalarning kimyoviy formulalar, belgilar va son koeffitsiyentlari yordamida berilgan qisqacha ifodasi. Kimyoviy tenglamalar tenglik alomatining chap tomoniga reaksiya uchun olingan moddalarning formulalari, oʻng tomoniga esa reaksiya natijasida hosil boʻlgan mahsulotlarning formulalari yoziladi. Reaksiya natijasida atomlarning umumiy soni oʻzgarmaydi, shuning uchun tenglik alomatining chap va oʻng tomonidagi har bir element atomlarining soni … Читать далее

DOʻKON (arab.) — 1) mol chakana sotiladigan joy — magazin; 2) hunarmand, kosibning ustaxonasi, hunar-mandlik ishxonasi; 3) toʻquvchining dastgohi; 4) Kavkaz va Yaqin Sharq mamlakatlarida vino sotiladigan kichikroq mayxona. Пост Навигацияси

LYUIZIT (amerikalik kimyogar U. Lyuis nomi bilan atalgan) ((J-xlorvinildixlorarsin, a-L.), ClCH=CHAsCl2 — rangsiz, hidsiz ogir suyuklik. Mol. m. 207.29. Qaynash t-rasi 196,6°, suyuklanish t-rasi — 2,4°, zichligi 1879 kg/m3. Organik erituvchilarda eriydi, suvda erimaydi. Xorijiy maʼlumotlarga kura, Lyuizit — zaharlovchi modda. Uning juda oz miqdori xam yuqori nafas yoʻllarini chidab boʻlmas darajada achishtiradi. 0,2—0,3 mg/sm2 … Читать далее

KARBAZOL, dibenzopirrol, d i fenilenimin, C12H9N — rangsiz kristall modda. Ikkita benzol va bitta pirrol halqadan tuzilgan. Mol. m. 167,2. Suyuqlanish t-rasi 247°, qaynash t-rasi. 355°; yengil haydalanadi. Suvda erimaydi. Organik erituvchilarda yaxshi eriydi. Karbazol kuchsiz asos, kislotalar bilan beqaror tuzlar hosil qiladi. Karbazol, asosan, toshkoʻmir (antratsen moyi)dan va sunʼiy usulda ortoaminodifinil, fenantren 2-aminodifenilamin va … Читать далее

DIMETILGIDRAZIN, C2H8N2 — oʻtkir hidli, rangsiz tiniq suyuklik. Mol. m. 60,10. Ikkita izomeri maʼlum: simmetrik Dimetilgidrazin — CH,NH—NHCH, va asimmetrik Dimetilgidrazin (CH,)2N—NHr Amaliy ahamiyatlisi — asimmetrik Dimetilgidrazin suyuklanish t-rasi —57,2°, kaynash t-rasi 63°, zichligi 791,1 kg/m3, gigroskopik, kuchli asos. Suv va organik erituvchilar bilan har qanday nisbatda aralashadi. Havoda sekin oksidlanadi, 270° da oʻz-oʻzidan alangalanadi; … Читать далее

KVANT KIMYOSI — nazariy kimyoning bir boʻlimi. Kimyoviy birikmalarning tuzilishi, fizik-kimyoviy xossalarini kvant nazariyasi, xususan, kvant mexanika qonuniyatlari asosida oʻrganadi. Kvant kimyosi elementlarning valentligi, atomlararo kimyoviy bogʻning tabiati, molekulalarning spektroskopik, elektrik, magnit xossalari, reaksion faolligi va tuzilishi masalalarini taxlil qiladi. Shu nuqtayi nazardan Kvant kimyosi fizika va kimyo fanlari oʻrtasidagi nazariy (mustaqil) fan hisoblanadi. Kvant … Читать далее

KATALAZA (yun. katalysis — buzilish) — oksidoreduktazalar sinfiga mansub ferment. Vodorod peroksid (N2O,)ning suv (N2O) bilan kislorod (O2) ga parchalanishini katalizlaydi: 2N2O2^2N2O+O2 Suvning quyi konsentratsiyalarida Katalaza quyi spirtlar, polifenollar va b. ni oksidlab peroksidazaga xos faollikni namoyon qiladi. Katalaza barcha hayvon va oʻsimliklar toʻqimalarida, asosan, sut emizuvchilar jigari va eritrotsidlarida hamda aerob mikroorganizmlarda mavjud. Mol. … Читать далее

KARNOZIN (lot. sago — goʻsht, carnis — goʻshtli) , (5-alanilgistidin — rangsiz kristall modda. Mol. m. 226,3; suyuqlanish t-rasi 260° (ajralish b-n). Suvda yaxshi eriydi, etanol va efirda erimaydi. Karnozin va uning hosilasi anserin koʻpchilik umurtqali hayvonlar va odam skelet muskullarining doimiy tarkibiy qismidir, yurak muskuli, jigar va qonda ham ozgina bor. K. ning biologik … Читать далее

DEZOKSIRIBONUKLEIN KISLOTA (DNK) — nuklein kislopshparnnng bir turi. Tarkibida dezoksiriboza, azot asoslaridan adenin (A), guanin (G), sitozin (S) va timin (T) hamda fosfat kislota boʻladi. Barcha tirik organ izmlar hujayrasida uchraydi va koʻpchilik viruslar tarkibiga kiradi. Tirik organizmlarda irsiy belgilarni saklash va nasldan-naslga oʻtkazish vazifasini bajaradi. DNK ning nukleotidli tarkibi, yaʼni uning birlamchi strukturasi xar … Читать далее