VALIN, aminoizovalerian kislota — hayot uchun zarur, almashtirib boʻlmaydigan aminokislotalardan biri. Mol. m. 117,16; rangsiz kristall. Barcha oqsillartarkibida keng tarqalgan; oqsil molekulasidagi aminokislotalarning taxm. 3—10% ini tashkil qiladi. abromizovalerian kislotaga ammiak taʼsir ettirib olish mumkin. Inson va hayvonlar oziq-ovqati tarkibiga kiruvchi zarur komponent. Odamga bir sutkada 400—800 mg Valin kerak. Пост Навигацияси
BRAKERAJ (rus. brakdan) , mol nazorati — tovarning sifati, bezatilishi va transportbop qilib oʻralishi, belgilangan standart yoki shartnoma shartlariga moye kelishini tekshirish. Brakeraj maxsus davlat tashkilotlari (rasmiy tovarshunoslar) yoki hakam brokerpar tomonidan bajariladi. Пост Навигацияси
BOJ, boj puli — 1) oʻrta asrlarda Uzoq va Yaqin Sharq mamlakatlarida savdogarlar, hunarmandlar va b. dan olingan soliq; shuningdek, magʻlub podsholiklar tomonidan yoki zabt etilgan xalqlardan gʻolib tomonga toʻlangan natural yoki pul soligʻi ham Boj deb atalgan; 2) mamlakat chegarasidan olib oʻtiladigan import tovarlari, molmulk, qimmatbaho buyumlar va b. uchun davlat boj nazorati undiradigan … Читать далее
BORAZOL, borazin, B3N3H6 — range iz suyuklik. Mol. m. 80,05, suyuqlanish t-rasi — 57», qaynash t-rasi 55*. zichligi 810 kg/me (55»), 1000 kg/m3 ( — 57»). Tuzilishi, fizik va kimyoviy xossalari jihatidan benzolga oʻxshaydi, shuning uchun Borazolni goho anorganik benzol deb ataladi. Borazol bor nitrid olishda, uning hosilalari esa issiqqa chidamli polimerlar olishda ishlatiladi. Borazolning … Читать далее
VINO KISLOTALAR — NOOS-SN(ON)-(NO)SN-SOON, dioksikahrabo kislotalar. Mol. m. 150,09; rangsiz kristallar. 3 ta stereoizomer (D, L va mezovino kislota) va ratsemat (uzum kislota) holida mavjud, suyuqlanish t-rasi 170°; qorongʻida ishqalansa shuʼlalanadi. Suvda yaxshi, spirtda qiyinroq eriydi. Koʻpgina mevalar sharbatida bor, uzum sharbatida 1,7% gacha boʻladi; Vino toshidan olinadi. Mis, alyuminiy, uch valentli temir tuzlari bilan … Читать далее
BOBOTOGʻ — Surxondaryo viloyatining sharqidagi togʻ tizmasi. Oʻzbekiston va Tojikiston Respublikalari chegarasida, Surxondaryo va Kofarnihon daryolari oraligʻida shim. sharqdan jan. gʻarbga tomon Amudaryo sohiligacha choʻzilgan. Uz. kariyb 125 km, eni 30 — 40 km. Eng baland choʻqqisi — Zarkosa togʻi, 2290 m. Asosan paleogen va yura davri ohaktoshlari, gil, alevrolit, qumtoshlardan tarkib topgan. Bobotogʻning sharqiy … Читать далее
VALERIANAT KISLOTALAR — bir asosli toʻyingan organik kislotalar, umumiy formulasi S4N9SOON. Mol. m. 102,13; rangeiz, gʻalati hidli suyuqliklar. Uglevodorod radikalining tuzilishiga qarab toʻrtta izomeri boʻlishi mumkin. Izovalerianat va metiletilsirka kislotalar koʻproq ahamiyatli boʻlib, asosan izoamil spirtlarni oksidlab olinadi. Valerianat kislotalar bilan alifatik spirtlarning efirlari oziq-ovqat sanoatida meva essensiyalari sifatida, Valerianat kislotalar bilan aromatik yoki terpen … Читать далее
BORNEOL, bornil spirt, SSHN„O— bitsiklik terpenlar guruhiga mansub ikkilamchi spirt. Mol. m. 154,25; kamfora hidli, rangsiz kristall modda. Zichligi 1020 kg/m3, suyuqlanish t-rasi 208,5ʻ, qaynash t-rasi 212°. Ikki izomeri maʼlum. Borneo va Sumatra o. laridagi Dryoba lanops camphora daraxtida, shuningdek baʼzi moylar tarkibida boʻladi. Borneol spirt, efir, benzol va ligroinda eriydi; suvda kamroq eriydi. Borneoldan … Читать далее