GʻUZOR — Qashqadaryo viloyati Gʻuzor tumanidagi shahar (1977-y. dan), tuman markazi. Yaqin t. y. statsiyasi Gʻuzor (3 km). Viloyat markazi (Qarshi sh.) dan 58 km jan.-sharqda. Aholisi 22,3 ming kishi (2005). Paxta tozalash. q. x. mahsulotlarini qayta ishlash, taʼmirlash, qurilish, «Shoʻr-tangaz» unitar shoʻba, «Shoʻrtangaz-kimyo» sanoat korxonalari, non k-ti, avtokorxona, MTP, savdo, madaniy va maishiy xizmat … Читать далее
GʻILDIRAK — mashina va mexanizmlarning aylanma harakatni uzatish yoki boshqa harakatga oʻzgartirib berish uchun xizmat qiladigan detali. Gupchakka oʻrnatilgan disk yoki spi-sali chambarak shakliga ega. Gʻildirak mashina yoki mexanizm oʻqida erkin aylanishi yeki unga mahkamlab oʻrnatib qoʻyilishi (oʻq bilan birga aylanishi) mumkin. Gʻildirak insoniyatning ilk kashfiyotlaridan biri. U taxm. mil. av. 4 min-ginchi yillar oʻrtalaridan … Читать далее
VALPARAISO (isp. —jannat vodiy-si) — Chili markazidagi shahar. Akonkagua viloyati maʼmuriy markazi. Aholisi 290 mingdan ziyod kishi (1990-y. lar oʻrtalari). Mamlakatning Tinch okean sohilidagi eng katta porti (import mollarining yarmidan koʻprogʻi, eksport tovarlarining ancha qismi Valparaiso orqali oʻtadi). Transkontinental (Buenos-Ayres — Santyago — V.) t. y. ning soʻnggi punkti, avtomobil yoʻllari tuguni. Mamlakatning muhim sanoat … Читать далее
VOTKINSK — RFning Udmurtiya Respublikasidagi shahar (1935-y. dan) Votka va Sharkan daryolari sohilida (Kama havzasi). T. y. stansiyasi. Aholisi 104,7 ming kishi (1999). Votkinsk qad. metallsozlik z-dlari yonidagi qishloq oʻrnida vujudga kelgan (1759). Votkinsk rus kompozitori P. I. Chaykovskiyning vatani. Votkinskda mashinasozlik, yogʻochsozlik, oziq-ovqat sanoati korxonalari, P. I. Chaykovskiy uymuzeyi bor. V. dan 30 km … Читать далее
BEREZNIKI (1933-y. gacha UsolyeSolikamskoye) — RF Perm viloyatidagi shahar (1932-y. dan). Kama suv ombori sohilidagi port. T. y. stansiyasi. Aholisi 197,6 ming kishi (1999). Shahar yaqinida 17-a. dan ishga tushirilgan osh tuzi, kaliy va magniy tuz konlari bor. Kime sanoati markazi («Uralkaliy», «Soda», «Azot» i. ch. birlashmalari, kimyo z-di va b.), titanmagniy k-ti, elektrotexnika, metallsozlik, … Читать далее
BENIN-SITI — Nigeriya jan. dagi shahar. Bendel shtatining maʼmuriy markazi. Aholisi 203 mingkishi (1991). Avtomobil yoʻllari tuguni. Tabiiy kauchukni qayta ishlash, shina i. ch. korxonalari, yogʻmoy, taxta tilish z-dlari, yogʻochsozlik, mebel fkalari bor. Sintetik gilamlar tayyorlanadi. Savdo markazi (palma magʻzi va moyi, kola yongʻogʻi, kakao, kauchuk, qimmatbaho yogʻoch). Hunarmandchilikda yogʻoch va fil suyagini oʻyib ishlash … Читать далее
VITEBSK VILOYATI — Belorussiyaning shim.-sharqidagi viloyat. 1938 i. 15 yanv. da tuzilgan. Vitebsk viloyatida 19 shahar va 26 shaharcha bor. Mayd. 40,1 ming km2. Aholisi 1434,7 ming kishi (1999), asosan beloruslar, shuningdek rus, ukrain, polyak, yahudiy va b. ham yashaydi Markazi — Vitebsk sh. Yer yuzasi asosan tekislik, qator tepalar va ular orasida botqoklashgan pastliklar … Читать далее
VISMAR — Germaniyaning Meklenburg-Old Pomeraniya yeridagi shahar. Boltiq dengizidagi Vismar qoʻltigʻining jan. sohilida. Aholisi 55 ming kishi (1990-y. lar oʻrtalari). Mamlakatning yuk oboroti boʻyicha va asosiy baliq ovlaydigan yirik portlaridan biri. Kemasozlik va unga xizmat qiladigan korxonalar rivojlangan. Oziq-ovqat (shakarqand), yogʻochsozlik, qogʻoz, kimyo sanoati korxonalari bor. V. qadimda savdo markazlaridan biri boʻlgan. 1229-y. dan shahar, … Читать далее
VARDONZE, Varzonze, Vardona, Vardanzi — Buxoro viloyatining Shofirkon tumanidagi «Qoʻrgʻoni Vardonze» nomi bilan mashhur yodgorlik (6—19-a. lar). Qoʻrgʻonning uz. 110 m, kengligi 60—70 m, bal. 45—50 m. Vardonxudotlarning maxsus qarorgohi boʻlgan. Rivoyatlarga koʻra, Shopurkom (Shopur + kom (ariq)) atamasi sosoniylar shahzodasi Shopur ismidan olingan. Shopur Buxoroga kelib, buxorxudotlan yer olib qasr va qishloq qurdirgan va … Читать далее
VISHNIY VOLOCHYOK — RF Tver vi-loyatidagi shahar. Vishi ni Volochyok suv sistemasi (1709-y. dan ishlaydi) boʻyidagi pristan. Moskva — SanktPeterburg avtomobil yoʻli ustida. T. y. stansiyasi. Aholisi 64,5 ming kishi (1999). Toʻqimachilik sanoatining yirik markazi. Ip gazlama k-ti, yigirishtoʻqish va trikotaj f-kalari. mexanika, oyna-shisha, avtomobil tuzatish z-dlari, karavot, pianino, oyna f-kalari, yogʻochsozlik va oziq-ovqat sanoati … Читать далее