EXINOKOKKOZ — odam va hayvonlarda uchraydigan invazion kasallik. Exinokokklar qoʻzgʻatadi (tasmasimon gelmint). Exinokokkoz qadimdan maʼlum. Gippokrat asarlarqda ham jigar E. iga oid ilk maʼlumotlar bor, lekin u «jigar yalligʻlanishi» deb yuritilgan. Keyinchalik Exinokokkoz qoʻzgʻatuvchisi parazitar tabiatga ega ekanligi aniqlandi. Exinokokkoz ancha keng tarqalgan kasallik. Odamga it, tulki, boʻri, mushukdan, gelmIn-t tuxumi tushgan oziq-ovqat va suv … Читать далее
EPIZOOTOLOGIYA (epizootiya va …logiya) — chorva mollari, parrandalar va qushlar yuqumli kasalliklarining paydo boʻlishi, tarqalishi va ularni tugatish qonuniyatlarini oʻrganadigan fan; epizootiyaning oldini olish va unga qarshi kurashning ilmiy asoslangan choratadbirlarini ishlab chiqish bilan ham shugʻullanadi. Umumiy va xususiy Epizootologiyaga boʻlinadi. Umumiy Epizootologiya epizootiyalar paydo boʻlishining sabablarini, ular rivojlanishi va soʻnishining umumiy qonuniyatlarini hamda epizootiyaning … Читать далее
KINOLOGIYA (yun. kyon — it va …logiya) — itlar toʻgʻrisidagi fan. K. itchilikning ilmiy asosini tashkil etadi. Kinologiya itlarning evolyutsiyasi, zotlari, anatomiyasi, fiziologiyasi, shu jumladan, oliy nerv sistemasi, xattiharakatlari, seleksiyasi, ularni urchitish, oziqlantirish, saqlash, oʻrgatish va ov, krrovul, qidiruv, bojxona, chegara va b. xizmatlarda foydalanish masalalarini oʻrganadi. Fan sifatida 19-a. ning 2-yarmida vujudga kelgan. Koʻpgina … Читать далее
FINLYANDIYA (fincha Suomi, shvedcha Finland) , Finlyandiya Respublikasi (fincha Suomen Tasavalta, shvedcha Republiken Finland) — Shim. Yevropada joylashgan davlat. Mayd. 337 ming km2. Aholisi 5,186 mln. kishi (2002). Poytaxti — Xelsinki sh. Maʼmuriy jihatdan 5 lyani (guberniya) ga boʻlinadi. 1991-y. dan oʻzini oʻzi boshqarish maqomini olgan Aland o. lari bu hisobga kirmaydi. Davlat tuzumi. Finlyandiya … Читать далее
TUNIS, Tunis Respublikasi (AlJumxuriya atTunisiya) — Shim. Afrikada joylashgan davlat. Mayd. 164,2 ming km2. Aholisi 9,8 mln. kishi (2002). Poytaxti — Tunis sh. Maʼmuriy jihatdan 25 viloyatga bulinadi. Davlat tuzumi. Tunis — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1959-y. 1-iyunda qabul qilingan, unga keyinchalik tuzatishlar kiritilgan. Davlat boshligʻi — prezident (1987-y. dan Zayn alObidin bin Ali), u umumiy … Читать далее
SALMONELLYOZLAR — odam va xayvonlarda salmonellalar qoʻzgʻatadigan yuqumli oʻtkir ichak kasalligi. Meʼdaichak yoʻllari jarohatlanishi b-n kechadi. Qoʻzgʻatuvchisi enterobakteriyalar oilasiga mansub, grammanfiy Salmonella tayoqchalari. Infeksiya manbai bemor odam va hayvon. Bemor yoki bakteriya tashuvchi xam infeksiya manbai boʻlishi mumkin. Oʻzbekistonda S, asosan, sporadik (alohida qayd qilinadigan), baʼzan cheklangan kasallik sifatida kuzatiladi. Kasallik yil davomida, koʻpincha yozkuz … Читать далее
OʻZBEKISTON QISHLOQ XOʻJALIGI ILMIY-ISHLAB CHIQARISH MARKAZI, Oʻzbekiston Respublikasi Qishloq va suv xoʻjaligi vazirligi huzuridagi Oʻzbekiston qishloq xoʻjaligi ilmiyishlab chiqarish markazi — Oʻzbekiston Respublikasida q. x., suv hamda oʻrmon xoʻjaligi boʻyicha ilmiy tekshirish ishlari olib boradigan oliy ilmiy muassasa. 1997y. 12-martda Oʻzbekiston Qishloq xoʻjaligi Fanlari Akademiyasi (1991) negizida OʻzR Vazirlar Mahkamasi huzurida tashkil etilgan. 1997 yil … Читать далее
ENTOMOLOGIYA (lot. — hasharotlar va …logiya) — hasharotlar toʻgʻrisidagi fan. Hasharotlarning tuzilishi, hayot kechirishi, ularning individual va tarixiy rivojlanishi, xilmaxilligi, yer yuzida tarqalishi, yashash muhiti bilan munosabatlari va boshqalarni oʻrganadi. Vazifasiga binoan, nazariy, yaʼni umumiy Entomologiya va amaliy Entomologiya farq qilinadi. Umumiy Entomologiya hasharotlar morfologiyasi, embriologiyasi, fiziologiyasi, biokimyosi, etologiyasi, entomogeografiyasi, paleontologiyasi, sistematikasi va boshqalar fanlarga … Читать далее
SURIYA, Suriya Arab Respublikasi (Al-Jumhuriya al-Arabiya as-Suriya) — Jan. Gʻarbiy Osiyodagi davlat. Oʻrta dengizning sharqiy sohilida joylashgan. Mayd. 185,2 ming km2. Aholisi 17,2 mln. kishi (2002). Poytaxti — Damashq sh. Maʼmuriy jihatdan 14 viloyat (muhofaza)ga boʻlinadi. Davlat tuzumi. Suriya — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1973-y. 12-martda qabul qilingan. Davlat boshligʻi — prezident (2000-y. dan Bashar Asad), … Читать далее
SENEGAL (Senegal), Senegal Respublikasi (Republique du Senegal) — Gʻarbiy Afrikada joylashgan davlat. Mayd. 196,2 ming km2. Aholisi 10,6 mln. kishi (2002). Poytaxti — Dakar sh. Maʼmuriy jihatdan 10 viloyat (region)ra boʻlinadi. Davlat tuzumi. S — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 2001-y. 7 yanv. da maʼqullangan. Davlat boshligʻi — prezident (2000-y. dan Abdulay Vad), u umumiy toʻgʻri yashirin … Читать далее