GʻARBIY HINDISTON TIZMAsi — Hind okeanidagi suv osti oke-an oʻrtaliqtizmasi. Afrika—Altark-tika va Markaziy Hindiston tiz-malari oraligʻida joylashgan. Uz. 3600 km, eni 700 km gacha. Tizma ustidagi eng kam chuqurlik 251 m. Tizmalarning nisbiy bal. 1000 — 2000 m. Tub jinslar yuzaga chiqib yotadi. Gʻarbiy Hindiston oʻqqismida rift struk-turasi aniq koʻrinib turadi. Seysmik faol zona. Пост … Читать далее
GʻARBIY AVSTRALIYA OQIMI — Hind okeanidagi sovuq yuza oqim. Gʻarbiy Shamollar oqimining Avstraliya gʻarbiy qirgʻoqlari yaqinidagi shim. tarmogʻi. Jan. dan shimolga yoʻnalgan. Suvining t-rasi qishda 15—19° dan yozda 21—26° gacha. Tezligi yoz oylarida 0,9— 1,8 km/soat, qishda sekinlashadi. Jan. yarim sharning tropiklarida Jan. passat oqimiga aylanadi. Пост Навигацияси
GʻAYBULLA as-SALOM (taxallusi; asl nomi Salomov Gʻaybulla Tojiddinovich) (1932.11.12, Xatirchi tumani — 2003.31.1, Toshkent) — tarjimashunos olim, publitsist. Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1993), filol. fanlari d-ri(1982), prof. (1984). SamDUfi-lol. f-tini tugatgan (1956), «Fan va turmush» jur. da boʻlim mudiri, Oʻzbekiston FA Til va adabiyot in-tida aspirant, ilmiy xodim, direktor oʻrinbosari (1956—67). Oʻzbek sovet … Читать далее
GʻOʻZA KUYASI, pushtirang qurt — oʻyiq-qanotli kuyalar oilasiga mansub kapalak. Paxta ekiladigan koʻpgina ma:>1lakatlarda tarqalgan; Oʻzbekistonda tashqi karantin obyekti hisoblanadi. Qanotlari yoyilganda 12—15 mm; oldingi qanotlari bir oz uzunchoq, qoramtir dogʻli och jigarrang, yuqori qismi toʻq qoʻngʻir tusda boʻlib, ochroq tusli koʻndalang yoʻllari bor; orqa qanoti kulrang, keng hoshiyali. Tuxumi choʻziqovalsimon, oppoq, boʻylama yoʻllari yoki … Читать далее
GʻUNAJIN — 2 yoshdan oshgan urgʻochi qoramol. Tanalar zoti va oʻsishiga qarab birinchi bor qochirishga qoʻyiladi va boʻgʻozlik muddati 6 oyga yetganda Gʻunajin guruhiga kiritiladi. Gʻunajinlar boʻgʻozlik davrida toʻyimli va sifatli ozuqalar, makro – va mikro-elementlar, mineral ozuqali qoʻshimchalar bilan boqiladi va parvarishlanadi. Qishki yoki yozgi ratsion toʻyimliligi 8,5—9 ozuqa birligiga, quruq modda 8 — … Читать далее
GʻUZOR TUMANI — Qashqadaryo viloyatidagi tuman. 1926-y. 29 sent. da tashkil etilgan. Shim. dan Qamashi, Chiroqchi, sharqdan Dehqonobod, gʻarbdan Qarshi va Nishon tumanlari, jan. da 25 km masofada Turkmaniston bilan chegaradosh. Mayd. 2,62 ming km2. Aholisi 147 ming kishi (2005). Tumanda I shahar (Gʻuzor), 12 qishloq fuqarolari yigʻini (Boʻston, Batosh, Gulshan, Xalqo-bod, Shakarbuloq, Qorapul, Pachka-mar, … Читать далее
GʻOZSIMONLAR — qushlar turkumi. Palamedeyalar va oʻrdaksimonlar oilasiga boʻlinadi. 150 turi maʼlum. Yirik va oʻrtacha kattalikdagi suv ekosistemalarida yashaydi. Antarktidadan tashqari hamma qitʼalarda tarqalgan. Koʻpchiligi monogam. Tuxumlarini, asosan, modasi bosadi. 2—3 yilda voyaga yetadi. Koʻpchilik turlari uzoq migratsiya qiladi. Suvda yaxshi suzadi va shoʻngʻiydi. Tez uchadi. Bir necha turi ov obyekti hisoblanadi. Suv havzalaridan intensiv … Читать далее
GʻIRA-SHIRA — erta tong yoki shomda narsalar aniq koʻrinmaydigan («gʻira-shira koʻrinadigan») payt. Quyosh chiqishidan bir oz oldinroq yoki quyosh botishidan bir oz keyinroq yuz beradi. Gʻ.-sh. optik hodisa hisoblanadi. Havo ochiq paytlarda Gʻ.-sh. paytida osmon gumbazi chetida bilinar bilinmas shafaq paydo boʻladi va kuchsizgina nur sochadi. Gʻ.-sh. ning davomiyligi joyning geografik kengligiga bogʻliq: ek-vatorga yaqinlashgan … Читать далее
GʻAFUROVA Dilbarxon (1940.15.1, Margʻilon sh.) — Oʻzbekiston Respublikasi xalq oʻqituvchisi (1995). Fargʻ-ona ped. institutini tugatgan (1969). 1960-y. dan Margʻilon sh. dagi 12-, 1-maktablarda, 5-internat maktabda boshlangich sinf, 1964—99 y. larda 1-maktabda ona tili va adabiyot oʻqituvchisi. Пост Навигацияси