Результаты поиска для: a/oz/encyclopedia/r/rossiya/

YOGʻMOY SANOATI — oziqovqat sanoatining oʻsimlik moyi i. ch., yogʻlarni tozalash, gidrogenlash, dezodoratsiyalash, glitserin, margarin, mayonez, xoʻjalik sovunlari, sintetik moy kislotalari asosida kir yuvish vositalari, aliflar va b. mahsulotlar tayyorlashni oʻz ichiga oladigan tarmogʻi. Oʻzbekistonda Yogʻmoy sanoati oziqovqat sanoatining yetakchi tarmoqdaridan hisobanadi. Mamlakatda ishlab chiqariladigan oziqovqat sanoati umumiy mahsuloti hajmining 40% ga yaqinini beradi. OʻzRda … Читать далее

YELIZAVETA PETROVNA (1709.18.12 – 1761/62.25.12) — Rossiya imperatori (1741-y. dan), Petrning qizi. Gvardiya tomonidan taxtga oʻtqazilgan. Yelizaveta Petrovna davrida Rossiyada xoʻjalik, madaniyat (M. V. Lomonosov, P. I. Shuvalov va I. I. Shuvalov, A. P. Bestujev-Ryumin va b. larning faoliyatlari) va tashqi siyosatning rivojlanishida sezilarli muvaffaqiyatlarga erishilgan. Пост Навигацияси

YAZD MINIATYURA MAKTABI — 15-asrda Yazd shahrida shakllangan miniatyura uslubi. Bu maktab vakillari asarlarida tasvirlar sodda, lekin nafis va tiniq ifodalangan, ranglar koloriti (ayniqsa, kishilarning «Bahrom ovda» (Xusrav Dehlaviyning «Xamsa» asariga ishlangan miniatyura; 1495—96 ylar) kiyimlarida) keskinligi bilan diqqatga sazovor. Uslub jihatidan Sheroz miniatyura maktabtl yaqin. «Sheʼriyat antologiyasi» va 1446—47 yillarda koʻchirilgan Nizomiyning «Xamsa» (Istanbuldagi … Читать далее

YER SUNʼIY YOʻDDOSHLARI (YESY) — Yer atrofidagi (geotsentrik) orbitaga ilmiy yoki amaliy (hayotiy) muammolarni hal qilish uchun chiqarilgan kosmik apparatlar (KA). Birinchi sunʼiy yoʻldosh sobiq Ittifoq hududidan 1957-y. 4 okt. da uchirilgan. YESY ga oʻrnatilgan apparatlar yordamida atmosferaning yuqori qatlamlarida uning zichligi, ionosferada radiosignallarning tarqalishi oʻrganildi. 1958-y. 1 fev. da AQSH «Eksplorer-1» sunʼiy yoʻldoshini uchirdi. … Читать далее

YOʻLDOSHEV Karim Yoʻldoshevich (1933.10.5-Toshkent – 1999.22.10) – kardiolog, Oʻzbekiston FA akad. (1995), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1983). Tibbiyot fanlari dri (1971), prof. (1972), ToshTIni tugatgan (1957). Toshkent vrachlar malakasini oshirish inti kardiologiya va funksional diagnostika kafedrasi mudiri (1973-y. dan), Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vaziri oʻrinbosari (1973—82), Oʻzbekiston Sogʻliqni saqlash vazirligi Salomatlikni tiklash va fizioterapiya … Читать далее

YOVMUT, yovmut — turkman qabilalaridan biri. Yovmutlar 19—20a. larning boshida Xorazm, Shim. va Gʻarbiy Turkmanistonda, Eronning Astrobod viloyatida yashagan. Ular bir kancha tira — boʻgʻin (otli temir, qutli temir) larga, tiralar urugʻlarga boʻlingan. Urugʻlardan eng yiriklari; qora chaqa, bayramshali, sharifjafarbayli, otabayli; kichiklari: sallax, okuz, oʻrsukchi, ushak, gujak va b. 19a. ning oxirlarida Rossiya bilan Eron … Читать далее

YASHMA (arab.) — kremniyli choʻkindi togʻ jinsi. Asosan, xalsedon hamda tarkibida kalsiy karbonatlari va giltuproq aralashmasi boʻlgan kvarsning mikroskopik donalaridan tashkil topgan. Yashmaning kelib chiqishi metasomatizm jarayoni va kremniyli choʻkindilarning metamorfik oʻzgarish jarayoni bilan bogʻliq. Tarkibiga koʻra: kvarsli asl Yashma ; kvarsli, kvarsxalsedonli yashmoidlar; kvarsdala shpatli Yashma koʻrinishl i jinslarga boʻlinadi. Rangi sariq, qizil, yashil, … Читать далее

YARMARKA (nem. — yillik bozor) — belgilangan joyda muayyan muddatlarda muntazam tashkil etiladigan yirik bozor; sotuvga qoʻyilgan tovarlar koʻrgazmasi. Yarmarka larning asosiy maqsadi xaridorlarni tovarlar bilan vositachilarsiz, bevosita tanishtirish va ularning namunalar boʻyicha ulgurji va chakana savdosini uyushtirishdan iborat. Yarmarka mavjud, ishlab chiqariladigan va bozorga chiqarishga moʻljallangan mahsulot toʻgʻrisida axborot beradi. Yarmarka universal, koʻp tarmoqli … Читать далее

YAKKABOGʻ TUMANI — Qashqadaryo viloyatidagi tuman. 1926 yil 29-sentyabrda tashkil etilgan. Yakkabogʻ tumani turli yillarda Shahrisabz, Chiroqchi, Qamashi tumanlariga qoʻshilgan. Keyin yana ajratilgan. Shim. dan Chiroqchi, Shahrisabz, sharq, gʻarb va jan. dan Qamashi tumanlari bilan chegaradosh. Mayd. 1,3 ming km2. Aholisi 190 ming kishi (2004). Tumanda 1 shahar (Yakkabogʻ), 1 shaharcha (Eski Yakkabogʻ), 9 qishloq … Читать далее

YADRO FIZIKASI INSTITUTI, Oʻzbekiston FA Yadro fizikasi instituti — yadro fizikasi, qattiq jismlar radiatsion fizikasi, materialshunoslik, aktivatsion tahlil, radiokimyo, ilmiy asbobsozlik, informatsiya texnologiyalari yoʻnalishlari boʻyicha fundamental va amaliy tadqiqotlar olib boruvchi ilmiy muassasa. Akad. I. V. Kurchatov, U. O. Orifov va S. A. Azimovlarning tashabbusi bilan 1956 yil tashkil etilgan. 1957-yildan boshlab yadro reaktori, fizika … Читать далее