Результаты поиска для: a/oz/encyclopedia/m/muhammad/

YALANGTOʻSHBIY BAHODIR Saidqul oʻgʻli, Yalangtoʻshbiy, Yalangtoʻshbiy otaliq (1576.15.9, Nurota — 1656, Samarqand) — ashtarxoniylar davridagi harbiymulkdor zodagonlarning yirik vakili. Olchin qabilasidan. Samarqand hokimi (1626-yildan). Nurota hokimi oilasida tugʻilgan. Yalangtoʻshbiy bahodir Buxoro xoni Abdullaxon II huzuriga kelib, maxsus harbiy maktabda oʻqigan (1590— 93). Bulungʻur, Loyish, Kattaqoʻrgʻonda tumanboshi lavozimida ishlaydi (1593— 95). Imomqulixon daʼvati bilan Buxoroga kelib, … Читать далее

JAMOL QARSHIY (taxallusi; asl ismi Abulfazl Muhammad ibn Umar ibn Xolid) (13—14-a. lar) — tilshunos olim. «As-Saroh min as-Sahoh» («AsSahohdan olingan aniq soʻzlar») arabchaforscha lugʻat muallifi. Lugʻat oʻsha davr tili leksikasini oʻrganishda muhim ahamiyatga ega. Lugʻatning qoʻlyozma nusxalari Parij, Berlin, London qoʻlyozmalar fondida saqlanadi. Oʻzbekiston FA Sharqshunoslik in-tida bu asarning 1511-y. da kotib Xusom Muhammad … Читать далее

JAZOIR, Jazoir Xalq Demokratik Respublikasi (arab. — Al-Jumhuriya al-Jazoiriya Demokratiya ash-Shaabiya) — Afrikaning shim,-gʻarbidagi davlat, Magʻrib mamlakatlaridan biri. Mayd. 2381,7 ming km2. Aholisi 30,6 mln. kishi (2001). Poytaxti — Jazoir sh. J. hududi maʼmuriy jihatdan 47 viloya (viloyat) va Katta Jazoir poytaxt okrugiga boʻlinadi. Davlat tuzumi. Jazoir — respublika. Amaldagi konstitutsiya 1996-y. 28 noyab. dagi … Читать далее

ROʻZA (fors.) — islomdagi 5 ta rukn (majburiyat)dan biri. Roʻza tutish vaqti tong yorishmasdan avval boshlanib, kun botishiga qadar davom etadi. Bu vaqtda yeyish, ichish, jinsiy yaqinlik qilish, nomaʼqul ishlardan tiyilish zarur. Qurʼonda Alloh Muhammad (sav)ga Qurʼonni ramazon oyida vahiy qilib yuborgani, har yili shu oyda Roʻza tutish farzligi kayd etilgan (2:183—187). Islomga koʻra, ramazon … Читать далее

ROZIY (toʻliq nomi Abu Bakr Muhammad ibn Zakariyo arRoziy) (865.28.8 — Ray — 925.26.10) — sharqning qomusiy olimi, tabib va mutafakkir. Oʻrta asr Yevropasida lotincha Razes nomi b-n tanilib, tabobat sohasida oʻz davrining Jolinus (Galen)i deb sanalgan. Shuningdek, kimyo, botanika, mat., astronomiya, mantiq va falsafa kabi fanlarni chuqur oʻrgangan; adabiyot va musiqa bilan ham shugʻullangan. … Читать далее

JUVAYNIY, Abulmaʼoliy Ziyovuddin Abdulmalik ibn Abdulloh Juvayniy (1027—1086) — nishopurlik mashhur olim, faqih, mudarris. Dastlab fiqh, hadis, tafsir va adab ilmlari bobida oʻz zamonasining allomasi boʻlmish otasi Abu Muhammad Abdulloh ibn Yusuf Juvayniy (?—1043) dan tahsil olgan. Otasi vafot etgach, bir muddat uning oʻrnida mudarrislik qilgan. Soʻng ilm talabida Iroqqa safar qilib, bir oz vaqt … Читать далее

JIHOD, gʻazovot (arab. — gʻayrat qilish, kuchni ishga solish) — islomda din yoʻlida kurash. Dastlab Jihod deyilganda islomni himoya qilish va yoyish uchun kurash tushunilgan. Bu kurashga nisbatan Qurʼonda Muhammad (sav)ning Makka va Madinada kechgan hayot faoliyatining muayyan shart-sharoitlaridan kelib chiqqan holda turlicha koʻrsatmalar bor: 1) koʻpxudoliklar bilan mojaroga bormaslik va ularni oqillik va odob … Читать далее

JALILOVLAR — oʻzbek sanʼatkorlar oilasi. Jalilov Toʻxtasin (1895, Andijon — 1966.10.5, Toshkent) — apdokli sozanda (gʻijjakchi) va bastakor, oʻzbek musiqali drama janri asoschilaridan. Oʻzbekiston xalq artisti (1937). Usta Ofoq Oxun va Muhammad Usmon tanburchidan taʼlim olgan. 1918—20 y. larda tashviqot brigadasida xonanda va sozanda. Milliy musiqa toʻgaragi (1923—26), Andijon musiqali drama teatri (1929— 34), Toshkentdagi … Читать далее

JUMA MASJID, Xiva juma macjidi — Xiva (Xorazm)dagi meʼmoriy yodgorlik (10—18-a. lar). Ichan qalʼanmnt markaziy qismida Oma darvoza va Polvon darvozalarnn birlashtiruvchi koʻchada joylashgan. Juma masjid hakidagi ilk maʼlumot 10-a. da Xorazmga kelgan arab sayyohlari al-Muqaddasiy (Maqdisiy) va al-Istaxriy yozmalarida uchraydi. Manbalarga koʻra, Juma masjidning dastlabki binosi buzilib ketgan va oʻrniga Abdurahmon Mehtar buyrugʻiga binoan … Читать далее

YoSh AFGʻONLAR — 20-a. boshida Afgʻonistondagi milliy harakatning qatnashchilari. Bu harakatda ziyolilar, din arboblari, yirik yer egalari va savdogarlar ishtirok etgan. Yosh afgʻonlarning gʻoyaviy rahbarlaridan biri — Mahmud Tarziy (1866—1935). Ularning dunyoqarashi shakllanishida panislomizm (asoschisi — Jamoliddin alAfgʻoniy; 1839—97) va jadidchilik gʻoyalari, Yosh turklar va Yosh buxoroliklar harakatlari muhim oʻrin tutadi. Yosh afgʻonlar asosan, Afgʻoniston … Читать далее