XOTIN-QIZLAR KASALLIKLARI

XOTIN-QIZLAR KASALLIKLARI, ayollar kasalliklari, ginekologik kasalliklar — xotinqizlar organizmining anatomik va fiziologik xususiyatlariga bogʻliq kasalliklar boʻlib, ginekologiya fani oʻrganadi. Bu kasalliklar jinsiy sistemaga tegishli boʻlsada, u butun organizmga taʼsir qiladi. Barcha aʼzo va sistemalar bir-biri bilan uzviy bogʻliqligi tufayli Xotin-qizlar kasalliklariga butun organizmning kassalligi deb qarash lozim; ginekologik kasalliklar oʻz navbatida boshqa aʼzo va sistemalar … Читать далее

KODEIN

KODEIN (Codeinum) — afyun tarkibidagi alkaloid. Hidsiz, achchiq oq poroshok, suvda yomon eriydi. Kimyoviy tarkibiga koʻra, morfinga yaqin tursa ham, ogʻriq qoldirish taʼsiri unga qaraganda kuchsizroq. Ogʻriq qoldiruvchi, tinchlantiruvchi, yoʻtalga qarshi vosita sifatida ishlatiladi. Hadeb ichaversa, narkomaniyaga olib keladi. Пост Навигацияси

EXINOKOKKOZ

EXINOKOKKOZ — odam va hayvonlarda uchraydigan invazion kasallik. Exinokokklar qoʻzgʻatadi (tasmasimon gelmint). Exinokokkoz qadimdan maʼlum. Gippokrat asarlarqda ham jigar E. iga oid ilk maʼlumotlar bor, lekin u «jigar yalligʻlanishi» deb yuritilgan. Keyinchalik Exinokokkoz qoʻzgʻatuvchisi parazitar tabiatga ega ekanligi aniqlandi. Exinokokkoz ancha keng tarqalgan kasallik. Odamga it, tulki, boʻri, mushukdan, gelmIn-t tuxumi tushgan oziq-ovqat va suv … Читать далее

ENDOKARDIT

ENDOKARDIT — endokardshtt yalligʻlanishi. Odatda, miokardning yalligʻlanishi (endomiokardit) bilan birga kechadi. Kelib chiqishiga koʻra, revmatizm (revmatik Endokardit) va sepsis (septik Endokardit), shuningdek, zaxm, sil va shikastlanish oqibatida rivojlanadigan Endokardit farqlanadi. Endokarditda koʻpincha yurak klapanlari (miokard infarktida) zararlanib, funksiyasi oʻzgaradi, bu yurak poroklarita olib keladi. Endokarditning turli shakllarida yurak klapanlari turlicha (mas, revmatik Endokarditda mitral klapan; … Читать далее

TONZILLIT

TONZILLIT (lot. tonsilla — murtak bezlari) — murtakning yalligʻlanishi. Oʻtkir (q. Angina) va surunkali Tonzillit farq kilinadi. Surunkali Tonzillitga tez-tez angina bilan ogrish, shuningdek, burundan qiynalib nafas olish, burun yondosh boʻshliklarining yalligʻlanishi, chirigan tishlar (q. Tish chirshii) sabab boʻladi. Bemor tomogʻiga biror narsa qadalgandek sezadi, tomogʻi ogʻriydi, achishadi, baʼzan ogʻriq quloqqa oʻtadi. Surunkali Tonzillitda isitma … Читать далее

ENTERIT

ENTERIT (yun. — ichak) — ingichka ichakning yalligʻlanishi. Odatda, Enterit yakka holda kechmay, aksari ingichka va yoʻgʻon ichaklarning baravar yalligʻlanishi — enterokolit yoxud ichak va meʼdaning bir vaqtda yalligʻlanishi — gastroenterit koʻrinishida uchraydi. Oʻtkir va surunkali Enterit farqdanadi. Oʻtkir Enterit aksari yoz va kuzda (koʻproq issiq vaqtda) kuzatiladi. Odamda, ovqatdan boʻladigan toksikoinfeksiyalar (yaʼni buzilib qolgan … Читать далее

ELEKTR BILAN DAVOLASH

ELEKTR BILAN DAVOLASH, elektroterapiya — elektr toki, elektr va magnit maydonlaridan davolash hamda profilaktika maqsadida foydalanish; fizioterapiyaning muhim boʻlimi. Elektr bilan davolash faqat vrach buyurganda mustaqil tarzda va boshqalar davo choralari bilan birga qoʻllaniladi. Bemorni davolashda Elektr bilan davolash yordamchi davo usuli hisoblanadi. Bunda past quchlanishli oʻzgarmas elektr toki (q. Galvanizatsiya), oʻzgaruvchan toklar (q. Darsonvalizatsiya, … Читать далее

EPIDEMIK PAROTIT

EPIDEMIK PAROTIT — oʻtkir yuqumli kasallik. Soʻlak bezlari (ayniqsa, quloq oldi bezi)ning yalligʻlanishi bilan kechadi. Filtrlanuvchi viruslar qoʻzgʻatadi. Havo yoʻli orqali, bemor foydalangan turli idishlardan yuqadi. Epidemik parotit hamma yoshdagi kishilarda, koʻproq 5—15 yoshdagi bolalarda uchraydi. Inkubatsion davri 18—20 kun. E. p. da bosh ogʻriydi, gavda t-rasi koʻtariladi. Ogʻirroq hollarda bemor burnidan qon keladi, qusadi, … Читать далее

BEZGAK

BEZGAK (ital. malaria, mala aria — badboʻy havo) — bezgak plazmodiylari qoʻzgʻatadigan invazion kasallik; isitma tutishi, qonda jiddiy oʻzgarishlar sodir bulishi, kamqonlik, jigar va taloqning kattalashuvi bilan kechadi. Bezgak plaz-modiysi toʻrt xil, shunga koʻra B. ning uch kunlik, toʻrt kunlik, tropik va Afrika xillari bor. B. plazmodiysi Bezgak chivini va odam organizmida koʻpayib, rivojlanadi. Kasallik … Читать далее

SEYITOV

SEYITOV Reyimbay (1915, Qoʻngʻirot sh.) — qoraqalpoq aktyori. Oʻzbekiston xalq artisti (1957). 1936-y. k-z teatrida, 1944—92 y. lar Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat musiqali teatrida ishlagan. «kim toʻgʻri» (Qosimjon), «Arshin mol olon» (Sultonbek, Asker), «Bogʻdagul» (Shamshit boʻlis), «Qora yuraklar» (Davlatnazarboy), «Aldar koʻsa» (Saksen), «Gʻarib oshiq» (Gʻarib, Azberxoʻja), «Alpomish» (Alpomish), «Suymaganga suykanma» (Koʻshkinboy), «Oltin koʻl» (Tursunali), «Yurak … Читать далее