PATOM TOGʻLIGI — RF Irkutsk viloyatidagi togʻlik. Gʻarb, jan. va sharqda Vitim va Lena daryolari vodiysi orasida yotadi. Bal. 1200—1300 m (eng baland joyi Longdor togʻi, 1924 m). Proterozoyning kristalli slanes, ohaktosh va kvarsitlaridan, shim. quyi paleozoy jinslaridan tarkib topgan. Yon bagʻirlari 900—1100 m balandlik-kacha kedr aralash qaragʻay taygasi, undan yuqorisi pakana kedr va qayin … Читать далее
MINSK VILOYATI — Belorussiya ning markaziy qismidagi viloyat. 1938-y. 15 yanv. da tuzilgan. Mayd. 40,8 ming km2. Aholisi 3301 ming kishi (1998). AsoSan beloruslar, shuningdek, rus, polyak, ukrain va b. millat vakillari ham yashaydi. Yer yuzasi sertepa, morenali qirlar, tekislik va pasttekislikdan iborat. Foydali kazilmalardan: kaliy va tosh tuzlari, torf, boʻr, mergel, qum, shagʻal, gil … Читать далее
MARI VILOYATI — Turkmanistondagi viloyat. 1970 i. 14 dek. da tashkil etilgan (dastlab 1939-y. 21 noyab. da tashkil etilib. 1963-y. 10 yanv. da tugatilgan edi). Gʻarbdan Axal, shim. va shim,-sharkdan Lebap viloyatlari. jan. va jan.-sharkdan Eron va Afgʻoniston b-n chegaradosh. Mayd. 86,8 ming km2. Aholisi 1146,8 ming kishi (1995). 10 tuman, 4 shahar, 18 shaharcha … Читать далее
KUMASI — Gananing markaziy qismidagi shahar. Ashanti viloyatining maʼmuriy markazi. Aholisi 390 ming kishidan ziyod (1990-y. lar oʻrtalari). T. y. va avtomobil yoʻllari tuguni. Yirik sanoat va madaniyat markazi. Yogʻochsozlik, oziq-ovqat, yengil sanoat korxonalari bor. Qurilish materiallari ishlab chiqariladi. Kakaoga ishlov berish korxonalari mavjud. Hunarmandchilik rivojlangan. Shaharga 17-a. da Ashanti qabila boshligʻi Kumasi qarorgohi sifatida … Читать далее
PARANA — Braziliyaning jan. qismidagi shtat. Mayd. 199,7 ming km2. Axrlisi 9,5 mln. kishi (2000). Maʼmuriy markazi — Kuritiba sh. Yirik shaharlari — Paranagua, Ponta-Grosa, Londri-na. Hududining katta qismi pastroq platodan (bal. 400—900 m) iborat, uning sharqiy qismini Serradu— Map tizmalari (eng baland joyi 1889 m) egallagan. Ikdimi tropik, oʻrtacha oylik t-ralar 14—19° dan 20-25°gacha. … Читать далее
MEʼMORLIK, arxitektura — foydalanishdagi maqsad va vazifalar, zamonaviy texnik imkoniyatlar va jamiyatning estetik karashlaridan kelib chiqib bino va inshootlarni loyihalash va qurish sanʼati. Meʼmor inson hayoti va faoliyati uchun zarur fazoviy muhitni tafakkur kuchi bilan avval ijodiy loyihada rejalab, uni amalda yuksak did va mahorat bilan bunyod etadi. Meʼmorlik asarlari qatoriga turli-tuman binolar, uyjoylar, meʼmoriy … Читать далее
KECHKEMET — Vengriyaning markaziy qismidagi shahar. Bach-Kishkun medyesining maʼmuriy markazi. Dunay va Tisa daryolari oraligʻida. Aholisi 105 ming kishi (1997). Transport yoʻllari tuguni. Mashinasozlik (jumladan, q. x. mashinasozligi, radiotexnika, stanoksozlik), poyabzal, yogʻochsozlik, oziqovqat (vinochilik, meva va sabzavot konservalash, spirt-araq, un tortish) sanoati korxonalari mavjud; qurilish materiallari ishlab chiqari-ladi. Q. x. ilmiy tadqiqot in-ti bor. Anʼanaviy … Читать далее
MEDELIN — Kolumbiyaning shim.gʻarbiy qismidagi shahar, Markaziy Kordilyera togʻlari orasidagi vodiyda. Antyokiya departamentining maʼmuriy markazi. Aholisi 1,6 mln. kishidan ziyod (1990-y. lar oxiri). Panamerika shossesidagi muhim transport tuguni. Aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Mamlakatning yirik iqtisodiy va madaniy markazi. Konchilik (oltin, kumush, platina, koʻmir) va toʻqimachilik (tarmoqning 4/5 qismi) sano-atlari rivojlangan. Qora metallurgiya, kimyo, koʻn-poyabzal, oziq-ovqat … Читать далее
KLUJ-NAPOKA — Ruminiyaning shim.-gʻarbiy qismidagi shahar. Kluj judetsining maʼmuriy markazi. Samesh daryosi sohilida joylashgan. Mamlakatning yirik sanoat va muhim madaniy markazi. Aholisi 332,5 ming kishi (1998). Transport yoʻllari tuguni. Mashinasozlik (asosan, toʻqimachilik va oziq-ovqat sanoati uchun jihozlar i. ch.) va oziq-ovqat sanoatlari rivojlangan. Toʻqimachilik, koʻn poyabzal, mebel, kimyo, tamaki, chinni, keramika, farmatsevtika, poligrafiya sanoati korxonalari … Читать далее
KATAGENEZ (yun. kata — yuqoridan quyiga boʻladigan harakatni bildiradigan qoʻshimcha va… genez) 1) biologiyada organizmlarning soddalashgan ekologik muhitga oʻtishi tufayli morfofiziologik tuzilishining pasayishiga, bir qancha organlar va organlar sistemasining dezintegratsiyasi va reduksiyasiga olib keluvchi regressiv evolyutsiya. K. ga misol qilib organizmlarning oʻtroq yoki parazit yashashga utishi tufayli ular tuzilishining oʻzgarishini koʻrsatish mumkin. Katagenez termini regressiv … Читать далее