METAMORFOZ (yun. metamorphosis — oʻzgarib qolish) — hayvonlarda Metamorfoz, yaʼni metaboliya — organizm tuzilishining tubdan oʻzgarishi. Metamorfoz tufayli lichinka voyaga yetgan organizmga aylanadi. Metamorfoz koʻpchilik umurtqasizlar, ayrim umurtqalilar — minogalar, ayrim baliklar (ikki xil nafas oluvchilar), suvda va qurukdikda yashovchilar uchun xos. Metamorfoz, odatda, ontogenezda hayvon yashash tarzining keskin oʻzgarishi, mas, suvda hayot kechirishdan quruklikka … Читать далее
MASTOPATIYA (mastit va yun. pathos — azoblanish, dard) , fibroadenomatoz — sut bezi kasalligi (q. Sut bezlari), bunda, kupincha, sut bezining yuqori qismida har xil kattalikda, ushlaganda qoʻlga unnaydigan, ogʻriqli (baʼzan ogʻriqsiz) mayda qattiq tugunchalar paydo boʻladi. Baʼzan ogʻriq hayz davrida yoki undan oldin kuzatiladi. Mastopatiya, koʻpincha, yoshroq ayollarda uchrab, odatda, ichki sekretsiya bezlari (gipatalamo … Читать далее
PATOLOGIK FIZIOLOGIYA — kasal organizm (odam va hayvon) ning hayot faoliyati, undagi funksional oʻzgarishlar, kasallikning paydo boʻlishi, avj olishi, kechishi va oqibati qonu-niyatlarini oʻrganadigan fan. P. f. normal fiziologiya, patologik anatomiya, xususiy patologiya bilan chambarchas bogʻlangan. Patologik fiziologiya umumiy va xususiy qismdan iborat. Umumiy qismda kasallik biologik qonuniyat, bir butun organizmning reaksiyasi sifatida oʻrganiladi. Kasallik … Читать далее
PERISTALTIKA (yun. peristaltikos — kamroq oladigan, qisadigan) — kovak (naysimon) ichki aʼzolar (meʼda, ichak, urugʻ kanallari, oʻt yoʻli, siy-dik yoʻli va b.) devorining bir maromda toʻlqinsimon qisqarishi. Shu harakat tufayli bu aʼzolardagi massa va suyuklik oldinga siljiydi. Peristaltika avtomatik tarzda amalga oshadi. Markaziy nerv sistemasi adashgan (pa-rasimpatik) va simpatik nervlar orqali Peristaltikani tormozlaydi yoki tezlashtiradi. … Читать далее
MELANOZ (yun. melano — qorayaman) — aʼzo va toʻqimalarda (teri, koʻz toʻr pardasi va b.) melaninlar guruhiga mansub jigarrang yoki qora pigmentlarning jadal hosil boʻlishi va ortiqcha yigʻilishi. Tugʻma va turmushda orttirilgan Melanoz farq qilinadi. Tugʻma Melanoz sepkil yoki pigmentli tugʻma dogʻ koʻrinishida namoyon boʻladi. Turmushda orttirilgan Melanoz aksari ichki sekretsiya bezlari (buyrak usti bezlari, … Читать далее
TISH CHIRISHI, tish kariyesi tish qattiq toʻqimalarining zararlanishi; tish emali (dentin) ning astasekin yemirilib, kovak hosil boʻlishi. Bolalarda koʻp uchraydi. Koʻpincha bolalarning birinchi katta jagʻ tishlari (oltinchi tish) chiriydi. Tish chirishi ovqatlanish tarzining buzilishi; xamir ovqat va shirinliklarga ruju qilish; ovqat tarkibida kaliy, fosfor va vitaminlar yetishmasligi, shuningdek, ovqatda hoʻl meva va sabzavotlar boʻlmasligi hamda … Читать далее
MIKROELEMENTLAR — organizm, oʻgʻit, rudalarda kam mikdorda (odatda, Eng muhim mikroelementlarning asosiy fiziologik va gigiyenik xususnyatlariga taʼsir etadi, immunitet reaksiyalari, qon hosil qilish va toʻqimaning nafas olishida qatnashadi, hayvonlarda yetishmasa ozadi, boʻyi oʻsmaydi, skeleti rivojlanmaydi. Boʻy oʻsishi va organizm rivojlanishiga yordam beradi, qon hosil qilish, immun reaksiyalar va toʻqimaning nafas olishida qatnashadi. Fermentlar tarkibiga kiradi, … Читать далее
PARATIREOID BEZLAR (para… va yun. thyreoides — qalqonsimon) — qalqonsimon bez oldi bezlari; odam va hayvonlarning ichki sekretsiya aʼzolari. Ular baʼzi sut emizuvchilar (sichkrn, kalamush)da bir juft, boshkalari (it, quyon, tuya, echki)da va odamda 2 juft. P. b. organizmda kalsiy va fosfor almashinuvini boshqaradigan parati-reoid gormon (paratgormon) ishlab chiqaradi. Loading… Пост Навигацияси Previous PostPARAPROKTIT Next … Читать далее
TOSHMA — teri va shilliq qavatlarga turli rangdagi dogʻ, tuguncha, pufakcha va b. toshishi. Teriga tashqi taʼsirotlar (mas., sovuq, issiq, kislota, ishqor) taʼsir etganda, baʼzi yuqumli kasalliklar (skarlatina, qizamiq, qizilcha, tif, zaxm va b.)da intoksikatsiya, moddalar almashinuvi buzilganda, meʼdaichak yoʻli, jigar, nerv sistemasi, ichki sekretsiya bezlari kasalliklarida, turli dorilar (antibiotiklar)ni qabul qilganda Toshma toshadi. Пост … Читать далее
EFFEKTORLAR (lot. — yaratuvchi, ijod qiluvchi) — 1) fiziologiyada faoliyati refleks bilan bogʻliq boʻlgan ijrochi organ; organizmning qoʻzgʻatuvchiga nisbatan javob reaksiyasini taʼminlaydi. Effektorlarga muskullar, bezlar, buyrak, elektr va boshqalar organlar kiradi. Odatda, refleks polieffektor xususiyatga ega boʻlib, uning amalga oshirilishida birdaniga bir necha xil Effektorlar qatnashadi. Bu hol refleksning tavsifi va uning biologik mohiyati bilan … Читать далее