Результаты поиска для: a/oz/encyclopedia/d/dnepr/

MOʻGʻULLAR ISTILOSI — Chingizxon boshchiligidagi moʻgʻullarning Osiyo va Sharqiy Yevropaga qilgan bosqinchilik yurishlari (13-a.). Moʻgʻul noʻyonlari harbiy tashkilot tuzib, koʻp xalqlarni bosqinchilik urushiga tortdilar. Ular qoʻshinining asosiy kuchi — koʻchmanchilardan iborat koʻp sonli va juda harakatchan otliq askarlar edi. Ular bosq-inchilik urushlarida bosib olgan mamlakatlarining harbiy kuchi va texnika yutuqlaridan ham foydalanganlar. Qoʻshin birlashgan qoʻmondonlikka … Читать далее

MOGILYOV VILOYATI — Belorussiyadagi viloyat. 1938-y. 15 yanv. da tashkil etilgan. Mayd. 29 ming km2. Aholisi 1245,8 ming kishi (1998). Beloruslar, shuningdek, rus, yahudiy, ukrain va b. millat vakillari ham yashaydi. Shahar aholisi 67,6%, 13 shahar, 11 shaharcha bor. Markazi — Mogilyov sh. M. v. ning yer yuzasi bal. 150—200 m li tekislikdan iborat. Shim.-sharqida … Читать далее

MINSK VILOYATI — Belorussiya ning markaziy qismidagi viloyat. 1938-y. 15 yanv. da tuzilgan. Mayd. 40,8 ming km2. Aholisi 3301 ming kishi (1998). AsoSan beloruslar, shuningdek, rus, polyak, ukrain va b. millat vakillari ham yashaydi. Yer yuzasi sertepa, morenali qirlar, tekislik va pasttekislikdan iborat. Foydali kazilmalardan: kaliy va tosh tuzlari, torf, boʻr, mergel, qum, shagʻal, gil … Читать далее

PATON Yevgeniy Oskarovich [1870.20.2 (4.3), Nissa – 1953.12.8, Kiyev] – payvandlash va koʻpriksozlik sohasidagi olim. Ukraina FA akad. (1929), vitse-prezidenti (1945—52); Drezden politexnika in-tini (1894) va Peterburg temir yoʻllar in-tini (1896) tugatgan. Kiyev politexnika in-ti prof. (1905). Koʻprik sinash styasini boshqargan (1929-31). Uning tashabbusi bilan Ukraina FA da payvandlash laborato-riyasi tashkil qilingan va u elektr … Читать далее

XUSHNAZAROV Sapar (1906, hoz. Samarkand viloyati Kattaqoʻrgʻon sh., Ingichka shaharchasi — 1943.7.10, Chernigov viloyati, Semaki qishlogʻi) — 2-jahon urushi qatnashchisi. 1942-y. dan armiyada. Markaziy frontning 61armiyasi, 81oʻqchi diviziyasi, 467oʻqchi polkining oddiy askari. 1943-y. 2 okt. da Gomel obl. ning Goyev rni, Glushes qishlogʻi yaqinida Dnepr daryosini kechib oʻtishda jasorat koʻrsatgan va 7 okt. da jarohatdan … Читать далее

MOGILYOV — Belorussiyadagi shahar, Mogilyov viloyati markazi. Dnepr daryosi sohillarida joylashgan. T. y. va avtomobil yoʻllari tuguni. Dnepr daryosidagi pristan. Aeroport bor. Aholisi 371,4 ming kishi (1998). Mogilyov viloyat sanoat mahsulotining yarmini beradi. Muhim tarmoqlari: metallsozlik va mashinasozlik (avtomobil, qurlish materiallari sanoati uchun asbob-uskunalar ishlab chiqariladigan «Strommashina», «Elektrodvigatel», metall konstruksiyalar, lift z-dlari), kimyo («Lavsan» sintetik … Читать далее

KONSTANTINOPOL SHARTNOMALARI (1700, 1879) – 1) 1700-y. 14-iyulda Rossiya bilan Turkiya oʻrtasida tuzilgan shartnoma. Unga koʻra, Azov dengizi va uning atrofidagi yerlar Rossiyada qoldirildi, u Qrim xoniga toʻlaydigan yillik toʻlovlardan xalos boʻldi. Turkiya esa Rossiya qaytarib bergan Dnepr atrofidagi oʻz istehkomlarini buzib tashlash majburiyatini zimmasiga oldi; 2) Rossiya b-n Turkiya oʻrtasida 1877—78 y. lardagi rus-turk … Читать далее

KREMENCHUG — Ukrainaning Poltana viloyatidagi shahar. Dnepr daryosidagi port. T. y. tuguni. Aholisi 243 ming kishi (1997). Kremenchugda mashinasozlik va metallsozlik, kon sanoatlari, («AvtoKrAZ» i. ch. birlashmasi, vagonsozlik, yoʻl mashivalari z-dlari, kon boyitish k-ti), neftni qayta ishlash, metall quyish va shtampovkalash, qurum, temirbeton shpallari, silikat va b. z-dlar bor. Oziq-ovqat (goʻsht, non k-tlari, kandolatchilik f-kasi, … Читать далее

XAZAR XOQONLIGI — Gʻarbiy turk xoqonligi parchalanishi natijasida (q. Turk xokonligi) 7-a. oʻrtalarida Quyi Volgaboʻyi va Shim. Kavkazning sharkiy qismida vujudga kelgan ilk oʻrta asr davlati. Xazar xoqonligini turkiy Ashina xonadoni sulolasi boshqargan. 8-a. boshiga qadar xoqonlik poytaxti Dogʻistondagi Samandar sh., soʻngra Quyi Volgadagi Itil sh. boʻlgan. 7-a. ning 2-yarmida xazarlar Buyuk Bulgʻoriya davlati tarkibiga … Читать далее

TARGʻITOY — skiflarning afsonaviy bobokaloni. Gerodotning yozishiga koʻra, skiflar mamlakati qadimda kimsasiz boʻlib, dastlabki inson Targʻitoy boʻlgan. Rivoyatlarga koʻra, Targʻitoyning otasi yunonlarning bosh xudosi Zevs, onasi Borisfen (Dnepr) daryosi maʼbudasi boʻlgan. Bu rivoyatga Gerodotning oʻzi ham shubha bilan yondashgan. Targʻitoyning 3 oʻgʻli: Lipoqsoy, Arpoqsoy va Qoloqsoy bor edi. Ularning podshohligi davrida skiflar yeriga osmondan oltin … Читать далее