MIDIYA — Eron togʻligining shim.-gʻarbiy qismidagi tarixiy viloyat; qadimda qabilalar ittifoqi nomi, soʻngra poytaxti Ekbatona (hoz. Hamadon) boʻlgan podsholik (mil. av. 7-a. 70-y. lari — 6-a. oʻrtalari). Dastlab Midiya liklar mil. av. 9-a. ning 2-yarmiga oid ossuriy yilnomalarida qayd etilgan. Aftidan, qabila ittifoqi mahalliy tub qabilalar uyushmasidan tashkil topgan; biroqmil. av. 9—8-a. dayoqyangi qabilalar kelishi … Читать далее
MOʻGʻULLAR DAVLATI — 13-a. ning 1-yarmida Chingizxon va uning vorislarining istilochilik urushlari natijasida barpo etilgan davlat. 1206-y. bahorda Moʻgʻulistondagi turli toifa qabilalar sardorlarining qurultoyida Temuchin xon etib tayinlangan va unga «Chingizxon» («Ulugʻ xon») deb nom berilgan, tashkil etilgan davlat «Yakka mongol ulus» deb atalgan. Chingizxon hokimiyatni mustahkamlash yoʻlida bir qancha islohotlar oʻtkazgan. Jumladan, ming oilani … Читать далее
PODA (chorvachilikda) — birturga oid chorva mollari toʻdasi. Podalar chorvachilik xoʻjaliklarida alohida saklash, bogʻlab bokish yoki yaylovda oʻtlatish (bokish) uchun tashkil etiladi. Yaylovda bokilganda sokin sigirlar 100—200, bu-zoklar 30—60, semirtiriladigan yosh mollar 150—200; qoʻychilikda ona qoʻylar 200 — 800, axta koʻchqorlar 600— 1200 boshdan iborat boʻladi. Qoʻylar Podasi otar, yilkilar Podasi uyur deb ataladi. 2) … Читать далее
MERILEND — AQSHning Atlantika okeani sohilidagi shtat. Mayd. 27,1 ming km2. Aholisi 5,4 mln. kishi (2002), shundan shahar aqolisi 81%. Maʼmuriy markazi — Annapolis sh., eng yirik shahri va porti — M. Chesapik qoʻltigʻining har ikki so-hilida. Sharqiy qismida sohilboʻyi pasttekisligi, markazida Pidmont platosi (eng baland joyi 400 m), gʻarbiy qismida Appalachi togʻlari (eng baland … Читать далее
POLSHA (Polska), Polsha Respublikasi (Rzeczpospolita Polska) — Markaziy Yevropadagi davlat. Mayd. 312,7 ming km2. Aholisi 38,6 mln. kishi (2002). Poytaxti — Varshava sh. Maʼmuriy jihatdan 16 voyevoda (wojewodztwo) ra boʻlinadi. Davlat tuzumi. Polsha — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1997-y. 25-mayda qabul qilingan. Davlat boshligʻi — prezident (1995-y. dan Aleksander Kvasnevski), u P. fuqarolari tomonidan umumiy teng … Читать далее
MOZANDARONLAR — Eron (Mozandaron ostoni)dagi xalq. 2,2 mln. kishi (1990-y. lar oʻrtalari). Eron til guruhiga mansub tilda soʻzlashadi. Dindorlari — shia musulmonlar. Togʻliq tumanlarda qabilaviy odatlar saqlangan. Yirik qabilalari: kadikulohi, palani. Hoz. forslarga singib ketmoqda. Dehqonchilik (sholi, bugdoy), chorvachilik (qoʻy, echki) bilan shugʻullanadi. Пост Навигацияси
PORTUALEGRI — Braziyaiyanish jyan. qismidagi shahar. Riugrandidu-Sul shtatining maʼmuriy markazi. Ahrlisi 1,3 mln. kishi (2000). Atlantika oke-anining Patus koʻl-qoʻltigʻi sohilidagi port. Aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Mamlakat jan. dagi yirik iqtisodiy markaz. Oziq-ovqat, toʻqimachilik, neftni qayta ishlash, kimyo, mashinasozlik va metallsozlik sanoati korxonalari mavjud. Issiklik elektr styasi qurilgan. P.-A. orqali chetga goʻsht va b. chorvachilik mahsulotlari, … Читать далее
MAYKOP MADANIYATI — Shim. Kavkaz togʻ oldi hududlarida tarqalgan arxeologik madaniyat (mil. av. 3ming yillikning 2-yarmi). 1897-y. tekshirilgan Maykop qoʻryuni nomilan olingan. Maykop madaniyatiga koʻplab k,oʻrgonlar, baʼzan mustahkamlaigan manzilgohlar mansub. Maykop madaniyatining soʻnggi bosqichida tosh maqbaralar, jumladan, dolmenlar paylo boʻlgan. Asosiy mehnat va jangovar qurol sifatida mis boltalar, motigalar, choʻqmorlar, pichoqlar, xanjarlar, pashiaxalar, nayza uchlari … Читать далее
MEKSIKA TOGʻLIGI — Shim. Amerikaning jan. qismidagi togʻlik, Meksika hududining katta qismini egallagan. Mayd. 1,2 mln. km2. Keng yassitogʻlik va uni oʻrab olgan togʻ tizmalaridan iborat. Shim. da Buyuk tekisliklar va Kolorado platosiga tutash. Aksari qismining bal. 1000—2000 m. M. t. ning sharqiy chekkasida Sharqiy Syerra-Madre togʻlari, gʻarbida Gʻarbiy Syerra-Madre togʻlari bor. Jan. da oʻchgan … Читать далее
MUBORAK TUMANI — Qashqadaryo viloyatitsat tuman. 1978-y. 13 sent. da tashkil etilgan. Gʻarbda Buxoro viloyati, shim. da Navoiy va Samarqand viloyatlari, sharkda viloyatning Koson tumani, jan. da Kasbi va Mirishkor tumanlari b-n chegaradosh. Mayd. 3,07 ming km2. Aholisi 62 ming kishiga yaqin (2003). Tumanda 4 qishloq fuqarolar yigʻini (Muborak, Sariq, Qarluk, Qoraqum), 1 shahar (Muborak) … Читать далее