Результаты поиска для: a/oz/encyclopedia/q/qorin/

PERIKARDIT — perdikardning yalligʻlanishi. Odamda (hamma yoshdagi kishilarda) oʻtkir va surunkali boʻladi. Oʻtkir Perikardit koʻpincha revmatizm, shuningdek, oʻpkaning krupoz yalligʻlanishi, gripp, angina, sepsis kabi yuqumli kasalliklar tufayli roʻy beradi (infeksion Perikardit). Miokard infarkti, uremiya, koʻkrak jarohatlanganda ham Perikardit paydo boʻlishi mumkin (noinfeksion Perikardit). Surunkali Perikardit sil kasalligi oqibatida kelib chiqadi, koʻpincha plevra va qorin pardasining … Читать далее

KIRKIK — bedana ovlashda ishlatiladigan asbob. Shakli kichik yogʻoch qoshiqqa oʻxshaydi, dastasi va qorin qismi oʻyilib, dastasiga ovoz chiqaradigan tilchali naycha oʻrnatiladi, qorin qismiga yupqa rezina yoki yumshoq (oshlangan) teri parda tortiladi. Naychaning qoringa tutash joyi mum bilan mahkamlanadi. Ovchi Kirkikni barmoqlari b-n bir-ikki taktida uradi (kichikroq Kirkikni parda tortmay lunjga solib ishlatish ham mumkin), … Читать далее

KESAR KESISHI (lot. sectio — yorish, ochish; caedo — kesaman) — xirurgik operatsiya; akusherlik amaliyotida qorinning oldingi devorini va bachadonni kesib (baʼzan qin tomondan kesiladi — bu qinni Kesar kesishi deyiladi), homila va yoʻldoshni olish. Tabiiy tugʻruq yoʻllari orqali bola tugʻilishi mumkin boʻlmagan hollar (mas, ayol chanogʻining torligi yoki bachadonning yorilish xavfi tugʻilishi va b.)da, … Читать далее

KRIPTORXIZM (kripto… va yun. orhis — moyak, tuxum) — yorgʻoqda bitta (monorxizm) yoki ikkala moyakning boʻlmasligi; embrional rivojlanish anomaliyasi. Homila xromosomalari patologiyasi, ona va homiladagi gormonal yetishmovchilik, chov kanali nuqsonlari va b. omillar moyakning qorin pardasi orqasidagi boʻshlikdan yorgʻoqqa tushmay qolishiga sabab boʻladi. Hopmal holatda moyaklar homilaning 8—9 oyligida qorin boʻshligʻidan yorgʻoqqa tushadi, anomaliyada esa … Читать далее

PLASTINKALILAR (Placozoa) – umurtqasiz hayvonlar tipi. 1971-y. da aniqlangan. Uz. bir necha mm, dengiz tubida yashaydi. Gavdasi juda yupqa plastinkasimon, shakli oʻzgaruvchan, oldingi yoki keyingi qutblari, haqiqiy toʻqima va organlari boʻlmaydi. Qorin va orqa tomonidagi hujayralari birbiridan farq qiladi. Parenximasida duksimon qisqaruvchi hujayralari bor. Tuxum hujayrasi parenximada yetiladi. Jinssiz boʻlinish va kurtaklanish hamda jinsiy koʻpayadi. … Читать далее

KIPRIKLI CHUVALCHANGLAR, tur bellyariyalar (Turbellaria) — yassi chuvalchanglar sinfi. Tuban tuzilgan ikki tomonlama simmetriyali hayvonlar. Tanasi kiprikli epiteliy bilan qoplangan. Ogʻzi tanasining oldingi uchida yoki qorin tomonida. Ichagi xaltasimon, baʼzan yosh shoxchalarga ega, anal teshigi boʻlmaydi. Tuban Kiprikli chuvalchanglarda oziq parenximada hazm boʻladi. Ayirish organi protonefridiylar (tuban tuzilgan Kiprikli chuvalchanglarda boʻlmaydi). Tuban Kiprikli chuvalchanglar nerv … Читать далее

MEʼDA, oshqozon — ovqat hazm qilish sistemasining kengaygan qismi (q. Ovqat hazm silish sistemasi). Meʼdada ovqat saqlanadi, maydalanadi va qisman hazm boʻladi (q. Ovqat hazm kilish). Meʼda ichakning oldingi ixtisoslashgan qismi sifatida birinchi marta ayrim boʻshliqichlilar, yassi chuvalchanglar va xalqali chuvalchanglarda paydo boʻladi (q. Ichak). Umurtqali hayvonlarda Meʼda ichakning oldingi kengaygan qismi hisoblanadi. Biroq yumaloqogʻizlilarda … Читать далее

TERI QANOTLILAR, ayri quyruqlilar, quloq qazarlar (Dermaptera) — hasharotlar turkumi. Gavdasining uz. 3,5—50 mm, yelkadan qorin tomonga yassilashgan. Qorin boʻlimi uchki qismida qisqichsimon oʻsimtalari ximoya vazifasini bajaradi. Oldingi qanotlari kalta va qattiq, orqa qanotlari pardasimon yoki boʻlmaydi. Xalqorasida Teri qanotlilar quloqqa kirib olib, qisqichlari yordamida quloqni teshadi, degan tushuncha bor (ikkinchi nomi shundan). Lekin bu … Читать далее

TENG OYOQLILAR (Isopoda) qisqichbaqasimonlar turkumi. Tanasining uz. 0,1—27 sm. Birinchi juft koʻkrak oyogʻi oyoqjagʻni hosil qiladi, qolgan 7 jufti bir xil uzunlikka va tuzilishga ega (nomi shundan). Korin oyoklari plastinkasimon boʻlib, qisman jabraga aylangan. Yuragi qorin qismida. Tirik tugʻib koʻpayadi. Keng tarqalgan. Dengiz, chuchuk suvlar va quruqlikda yashaydi. Turli organik qoldiqlar, chiriyotgan oʻsimliklar, qayvonlar murdasi … Читать далее

TUGʻRUQ — homiladorlikni yakunlaydigan murakkab fiziologik jarayon. T. dan homila va yoʻldosh tugʻruq yoʻllaridan oʻtib, ajralib chiqadi. Tugʻruq normal kechganida homila 10 akusher (9 kalendar) oyida tugʻiladi; bu davrda homila yetuk, bachadondan tashqarida yashash qobiliyatiga ega boʻladi. Homilador ayollarning koʻpchiligida Tugʻruqda 2 hafta oldin tugʻruq nishonasi koʻrinadi; bunda bachadon tubi keskin oldinga egiladi, qorin pastga … Читать далее