VOSIFIY (taxallusi; asl ismi Zayniddin Mahmud ibn Abduljamil) (1485/86, Hirot – 1551 yoki 1566, Toshkent) — adib. Munshiy oilasida tugʻilgan. Vosifiy arab tili, adabiyot, fiqh va b. bilimlarni puxta egallagan. Hirotda Shoxrux madrasasida tahsil koʻrgan (1511-y. gacha). Husayn Boyqaroning oʻgʻli Faridun Husaynga kotiblik, boshqa oʻgʻillariga muallimlik qilgan. 16 yoshida Navoiy b-n tanishgan. Ijodini Hirotda, Navoiy … Читать далее
VOLIN VILOYATI — Ukrainaning shim.-gʻarbidagi viloyat. 1939-y. 4 dek. da tuzilgan. Mayd. 20,2 ming km2. Aholisi 1071 ming kishi (1999), shaharliklar 49%. 11 shahar, 21 shaharcha bor. Markazi — Lusk sh. Volin viloyatining koʻp qismi Polesye pasttekisligida, ozroq (jan.) qismi Volin qirlarining shim.-gʻarbida joylashgan. Foydali qazilmalari: toshkoʻmir, torf, boʻr, gil, qum, ohaktosh, mergel. Iqlimi moʻtadil … Читать далее
BEK (beg, bey) (turkiycha — hukmdor, janob; sinonimi — amir) — 1) qad. turkiy xalqlarda xon xizmatidagi alohida harbiy qism vakillari. Ular katta imtiyozlarga ega boʻlib, oliy harbiy zodagonlar tabaqasini tashkil qilgan. 2) Mo-varounnahr xonliklarida davlat arboblarining bolalari va yaqin qarindoshlariga, zodagonlarga berilgan faxriy unvon. B. bolalari «bekzodalar» deb atalib, ular yoshlik chogʻidanoq maxsus tarbiyachilardan … Читать далее
VOLIY (arab. — hokim, noib) — oʻrta asrlarda Sharq mamlakatlarida viloyat hokimi (noibi). Voliylar xon va podshoh tarafidan tayinlanib, viloyatning mutlaq hokimi hisoblangan. Mustamlaka mamlakatlarga metropoliya tomonidai tayinlangan hokimlar ham sharq manbalarida Voliy deb atalgan. Mac, Misr va Hindistonga 18—19-a. larda yuborilgan ingliz vitse-qirollari Voliy deb atalgan (yana q. Vitse-qirolliklar, noib). Пост Навигацияси
VOBKENT (oʻgʻuz shevasidagi «vob» yoki «vahobkent» — «boʻz, qoʻriqaagi qishloq» maʼnosida) — Buxoro viloyatidagi shahar (1981-y. dan). Vobkent tumaninint maʼmuriy markazi. Vobkent — koʻhna shaharlardan biri. Oʻrta asrlarda Vobkent atrofida bir necha qishloq-qoʻrgʻonlar boʻlgan. Vobkentning gʻarbida joylashgan Narshax qishlogʻi shulardan biri. 10-a. da yashagan tarixchi olim Narshaxiy shu qishloqda tavallud topgan. Narshax qishlogʻi Muqanna qoʻzgʻoloni … Читать далее
VYETNAM, Vyetnam Sotsialistik Respublikasi (Cond Hoa Xa Hoi Chu Nghia Viet Nam) , BCP – Jan.-Sharqiy Osiyoda, Hindixitoy ya. o. dagi davlat. Mayd. 330 ming 991 km2. Axoliyey 76,3 mln. kishi (1999). Maʼmuriy jihatdan 63 viloyat (tin) va markazga boʻysunuvchi 4 shahar — Xanoy, Xoshimin (sobiq Saygon) Xayfon va Xyuega boʻlinadi. Poytaxti — Xanoy sh. … Читать далее
VOLOGDA VILOYATI — RF tarkibidagi viloyat. 1937-y. 23 sent. da tuzilgan. Vologda viloyati vda 15 shahar va 14 shaharcha bor. Mayd. 145,7 ming km2. Aholisi 1367 ming kishi (1999). Markazi — Vologda sh. V. v. ning yer yuzasi tekislik. Qazilma boyliklari: torf, qoʻngʻir temirtosh, oʻtga chidamli gil, kvars qumlari, osh tuzi va mineral buloqlar. Iqlimi … Читать далее
VORONEJ VILOYATI — RF tarkibidagi viloyat. 1934-y. 13-iyunda tuzilgan. Mayd. 52,4 ming km2. Aholisi 2475 ming kishi (1999), 15 shahar va 22 shaharcha bor (1991). Jan. da Ukrainaning Lugansk viloyati bilan chegaradosh. Markazi — Voronej sh. V. v. ning kattagina qismini Oʻrta Rossiya qirlari (eng baland joyi 242 m) va Oka-Don tekisligi egallagan. Jan.-sharqiy qismida … Читать далее
BOZARGON, bozurgon (fors. bozorchi, savdogar) — oʻrta ayerlarda viloyat mamlakatlararo yurib savdo qiluvchi shaxs, savdogar. Bozargonlar oldisotdi ishlaridan tashqari aygʻoqchilik ham qilib, borgan mamlakatlarining iktisodiy ahvoli, harbiy qudrati haqida maʼlumot toʻplagan. Xon va sultonlar, odatda, oʻz elchilarini Bozargon larga (savdogarlarga) qoʻshib yuborishgan. Buni 1216—20 y. lar orasida xorazmshoh Muhammad bilan Chingizxon, shuningdek. 16 — 19-a. … Читать далее
VENGRIYA (Magyarorszag), Vengriya Respublikasi (Magyar Koztar-sasag) — Yevropaning markaziy qismida, Dunay daryosining oʻrta oqimida joylashgan davlat. Mayd. 93 ming km2. Aholisi 10,44 mln. kishi (2000). Poytaxti — Budapesht sh. Maʼmuriy jihatdan 19 viloyat (medye) ga boʻlinadi. Budapesht alohida maʼmuriy birlik qilib ajratilgan. Davlat tuzumi. Vengriya — demokratik davlat. Amaldagi konstitutsiyasi 1949-y. 20 avg. da qabul … Читать далее