NIKOLAYEV VILOYATI — Ukraina tarkibidagi viloyat. 1937-y. 22 sent. da tashkil etilgan. Mayd. 24,6 ming km2. Aholisi 1322,1 ming kishi (1997). Asosan, ukrainlar. Shuningdek, rus va b. millat vakillari ham yashaydi. 19 tuman, 6 shahar, 19 shaharcha bor. Markazi — Nikolayev sh. Relyefi tekislik; shim. dan jan. ga (Kora dengizga) pasaya boradi. Hududining koʻp qismi … Читать далее
SARAPUL — RFning Udmurtiya Respublikasidagi shahar (1780-y. dan). Kama daryosining oʻng sohilidagi yirik port. T. y. stansiyasi. Aholisi 107,4 ming kishi (1998). Iqtisodiy ahamiyati jihatidan Respublikaning Ijevskdan keyingi 2shahri. Koʻn va poyabzal sanoatining qad. markazi. Mashinasozlik (mudofaa mahsuloti, radiostansiyalar, avtomobil radiopriyomniklari, uyroʻzgʻor elektr asboblari, neft sanoati jihozlari va b. ishlab chiqarish) rivojlangan. Yogʻochsozlik, yengil va … Читать далее
SANTYAGO, Santyagodelos Kabalyeros — Dominikana Respublikasining shim. qismidagi shahar. VegaReal vodiysida joylashgan. Santyago provinsiyasining maʼmuriy markazi. Aholisi 365 ming kishi (1990-y. lar oʻrtalari). T. y. tuguni. Q. x. (kofe, kakao, tamaki, sholi, chorvachilik) r-nining savdo markazi. Q. x. mahsulotlarini qayta ishlash, oziq-ovqat va poyabzal korxonalari bor. Shahar yaqinidan oltin qazib olinadi. Shaharga 1495-y. da X. … Читать далее
SENEGAL (Senegal), Senegal Respublikasi (Republique du Senegal) — Gʻarbiy Afrikada joylashgan davlat. Mayd. 196,2 ming km2. Aholisi 10,6 mln. kishi (2002). Poytaxti — Dakar sh. Maʼmuriy jihatdan 10 viloyat (region)ra boʻlinadi. Davlat tuzumi. S — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 2001-y. 7 yanv. da maʼqullangan. Davlat boshligʻi — prezident (2000-y. dan Abdulay Vad), u umumiy toʻgʻri yashirin … Читать далее
UAGADUGU — Burkina-Faso poytaxti. Qora va Oq Volta daryolari oraligʻidagi platoda, 300 m balandlikda joylashgan. Iqlimi subekvatorial, quruq iqlim. Yanv. ning oʻrtacha t-rasi 24,4°, iyulniki 31,5°. Oʻrtacha yillik yogʻin 880 mm. Aholisi 709,7 ming kishi (1990-y. lar oxiri). Transport yoʻllari tuguni. Aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Mamlakatning siyosiy, iqtisodiy va madaniy markazi. Paxta tozalash, toʻqimachilik, oziq-ovqat … Читать далее
URGANCH (1929-y. gacha Yangi Urganch) — Xorazm viloyatiiati shahar, viloyatning maʼmuriy, iqtisodiy va madaniy markazi. Amudaryoning quyi oqimi chap sohilida. Shovot kanali shahar oʻrtasidan oʻtib, Urganchni shim. va janubiy qismlarga ajratgan. Shim. qismida, asosan, turar joy binolari, ilmiy va madaniy maorif muassasalari, maishiy xizmat koʻrsatish korxonalari, jan. qismida esa i. ch. korxonalari joylashgan. Har ikkala … Читать далее
XORVATIYA (Hrvatska), Xorvatiya Respublikasi (Republika Hrvatska) — Bolqon ya. o. ning shim. gʻarbiy kismida joylashgan davlat. Mayd. 56,6 ming km2. Aholisi 4,39 mln. kishi (2002). Poytaxti — Zagreb sh. Maʼmuriy jihatdan 20 jupaniy (okrug)ga boʻlinadi. Davlat tuzumi. X. — parlamentli respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1990-y. dek. da qabul qilingan. 1997, 2000, 2001-y. larda tuzatishlar kiritilgan. Davlat … Читать далее
POLTAVA — Ukrainaning Poltava viloyatidagi shahar. Viloyat markazi. Vorskla daryosi (Dneprning chap irmogʻi) boʻyida. T. y. tuguni. Aeroport bor. Axrlisi 319 ming kishi (1997). P. Ukrainaning yirik sanoat markazlaridan biri. Mashinasozlik va metallsozlik sanoatlari (avtoagregat, kimyo sanoati uchun mashinalar, gazchiroq lampalari, turbomexanika ishlab chiqariladi), shahar yalpi sanoat mahsulotining41,2%ni beradi. Sunʼiy olmos va olmos asboblari, tibbiy … Читать далее
TALAS VILOYATI — Qirgʻiziston Respublikasining shim. gʻarbiy qismidagi viloyat, Talas vodiysida joylashgan. Shim., shim. gʻarbdan Qozogʻiston, jan. gʻarbdan Oʻzbekiston va Jalolobod viloyati, sharqsan Norin va Chu viloyatlari bilan chegaradosh. Talas viloyati 1944—55 y. larda mavjud boʻlgan, 1955—80 y. larda tuman, 1980-y. da qaytadan tashkil qilingan. Umumiy mayd. 11,5 ming km2. Aholisi 199,9 ming kishi (1999). … Читать далее
SOVUQ OLISHI (tibbiyotda) toʻqimalarning zararlanishi. Sovuq olishida toʻqimalar zararlanishiga, asosan, qon tomirlarining sovuq taʼsirida davomli torayishi natijasida ularda roʻy beradigan turgʻun oʻzgarishlar sabab boʻladi. Faqat qattiq sovuq kunlari emas, balki yogʻingarchilik va shamolli havoda harorat nul daraja atrofida boʻlganda ham So. mumkin. Kishi uzoqvakt sovuqda boʻlganida termoregulyatsiyaning tabiiy mexanizmlari gavdaning periferii qismida joylashgan organlar t-rasini … Читать далее