SUXOMLINSKIY Vasiliy Aleksandrovich

SUXOMLINSKIY Vasiliy Aleksandrovich (1918.28.9 — Ukrainaning Kirovograd viloyatidagi Onufriyevka tumani — 1970.2.9) — pedagog, ukrain hamda rus tili va adabiyoti oʻqituvchisi. RSFSR (1957), SSSR (1968) Ped. FA muxbir aʼzosi. Mehnat Kahramoni (1968). Poltava pedagogika in-tini tugatgan (1939). 1947-y. dan umrining oxirigacha Kirovograd viloyatining Pavlish qishlogʻidagi maktab direktori. «Bolalarga jonim fido» (1969), «Fuqaroning tugʻilishi» (1970), «Tarbiya … Читать далее

HUSAYN JOVID

HUSAYN JOVID (taxallusi; asl nomi Husayn Rasizoda) (1884.24.10, Naxichevan — 1944) — ozarbayjon shoiri, dramaturg. Ozarbayjon ro-mantizmining yirik vakili va asos-chilaridan biri. Istanbul un-tida oʻqigan (1905—09). «Oʻtgan kunlar» (1913), «Bahor shabnamlari» (1917) sheʼriy toʻplamlari va «Shaydo» dramasi (1917)da xalqning adolatsizlik, zulmga qarshi isyoni aks etgan. «Ona» (1910), «Maral» (1912), «Shayx Sanʼon» (1912—14) dramalarida va «Iblis» … Читать далее

HARBIY ASIRLAR

HARBIY ASIRLAR (xalqaro huquqda) — urushayotgan tomon qurolli kuchlari (shu jumladan koʻngilli partizan otryadlari, Qarshilik koʻrsatish harakati qatnashchilari va b.)ga mansub boʻlib. dushman qoʻliga tushib qolgan kishilar. Harbiy muxbirlar, savdo floti va fuqaro aviatsiyasining ekipaj aʼzolari va b. ham Harbiy asirlar boʻlishi mumkin. Harbiy asirlik maqomi quruqlikda urush olib borish qonun-qoidalari haqidagi Nizom (1907-y. gi … Читать далее

CHAPEK

CHAPEK (Sarek) Karel (1890.9.1, MaleSvatonevitse — 1938.25.12, Praga) — chex yozuvchisi. Praga universitetining falsafa ftini tugatgan (1915). 1921 — 22 y. larda Praga teatrida rejissyor, keyinchalik butunlay yozuvchilik va jurnalistika bilan shugʻullangan. «Krakonot bogʻi» (1918) hamda «Shuʼlavor tubsizliklar» (1916) toʻplamlariga kirgan dastlabki hikoyalarini akasi Iosif Chapek (18871945) bilan hamkorlikda yozgan. «Chormixga tortish» (1917) va «Gʻamgin … Читать далее

ROMAN

ROMAN (frans. roman) — nasriy asar janri; muayyan shaxs yoki bir necha shaxsning shakllanish va kamol topish jarayoni badiiy makon va zamonda tasvirlangan asar. Roman oʻrta asrlarda roman tillaritsa yozilgan har qanday asarni j, anglatgan. Romanda shaxs va jamiyat hayoti bir-birini inkor etmaydigan maʼlum maʼnoda mustaqil olam sifatida tahlil va talqin etiladi. Xuddi shu narsa … Читать далее

BAXILLIK

BAXILLIK — axloq tushunchasi. Biron shaxsning oʻsishini, darajasi, obroʻ-eʼtibori oshishini, yutugʻi, isteʼdodi va b. ni ich-ichidan koʻra olmaslik. Baxillik shaxsiyatparast, xudbin va koʻngli qora kishilarga xos xususiyat boʻlib, odamlar oʻrtasidagi ijtimoiyaxloqiy munosabatlarga salbiy taʼsir qiladi, ularni buzadi, jamiyatdagi insonparvarlik va adolatga putur yetqazadi, jaholatni kuchaytiradi. Baxil kishilar boshqalarni koʻrolmaganligidan tashkari, ularning baxtsizligi, notinchligini istaydilar. oʻzgalarning … Читать далее

BUSSENAR

BUSSENAR (Boussenard) Lui Anri (1847.4.10, Eskrenn 1910.11.9, Orlean) — fransuz yozuvchisi. Bussenar asarlari oʻtkir mavzuli boʻlib, geografik, tabiiytarixiy maʼlumotlarga boy hamda insonparvarlik ruhi bilan sugʻorilgan. «Avstraliya orqali» (1879), «Gviana robinzonlari» (1882) romanlarida qiziqarli sarguzashtlar koʻp. «Doktor Sintez siri» (1888), «Muzliklar orasida oʻn ming yil» (1890) ilmiyfantastik romanlar muallifi. «Suzuvchi orol» (1898) va «Kalla kesar kapitan» … Читать далее

BYOLL

BYOLL (Boll) Genrix (1917.21.12Kyoln—1985.16.7) —nemis yozuvchisi. Ijodi fashizmga qarshi va ijtimoiytanqidiy mavzuga moyil: «Qayerda eding, Odamato» (1951), «Bir ogʻiz ham soʻz demay» (1953), «Toʻqqiz yarimdagi bilyard oʻyini» (1959), «Xonim va atrofidagilar portreti» (1971) va b. romanlari ruhiy tahlilining chuqurligi, koʻtarilgan masalalarning oʻtkir va jiddiyligi, insonparvarlik ruhi bilan ajralib turadi. «Katarina Blyumningyoʻqolgan iffati…» (1974), «Reyn sohilidagi … Читать далее

OYBEK

OYBEK (taxallusi; asl ism-sharifi Musa Toshmuhammad oʻgʻli; 1905.10.1 — Toshkent — 1968.1.7) — shoir, yozuvchi, adabiyotshunos olim va jamoat arbobi. Oʻzbekiston xalq yozuvchisi (1965), Oʻzbekiston FA akademigi (1943). Hunarmand-boʻzchi oilasida tugʻilgan. Dastlab Oqmasjid mahallasidagi eski maktabda (1911—17), soʻng Munavvarqori Abdurashidxonov tashkil etgan «Namuna» maktabida (1918—21) boshlangʻich maʼlumot oladi. Shundan keyin Navoiy nomidagi taʼlim va tarbiya … Читать далее

SLOVAKIYA

SLOVAKIYA (Slovensko), Slovakiya Respublikasi (Slovenska Republika) — Markaziy Yevropada joylashgan davlat. Mayd. 49 ming km2. Aholisi 5,4 mln. kishi (2002). Maʼmuriy jihatdan 8 oʻlkaga boʻlinadi. Poytaxti — Bratislava sh. Davlat tuzumi. Slovakiya — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1992-y. 1 sent. da qabul qilingan (1999-y. tuzatishlar kiritilgan). Davlat boshligʻi — prezident (2004-y. dan Ivan Gashparovich), u umumiy … Читать далее