PASTERLASH — suyuklik va oziqovqat mahsulotlaridagi mikroorganizmlarni turlicha davomiylikda bir martalik 100° dan past (odatda, 60—70°) gacha qizdirib yoʻqotish usuli. L. Paster taklif etgan. Yuqori t-rada sifati oʻzgarmaydigan sut, qaymoq, mevalar sharbati, jele va b. oziq-ovqat mahsulotlari Pasterlash qilinadi. Pasterlash natijasida sporasiz bakteriyalar, mogʻor zamburugʻlari oʻladi, lekin Pasterlashdan ke-yin ham baʼzi sporalar saqlanib rivojlanishi mumkin. … Читать далее
POKISTON, Pokiston Islom Respublikasi (Islami Jamhyriya Pakistan) — Osiyo jan. da, Hindiston ya. o. ning shim.-gʻarbidagi davlat. Mayd. 803,9 ming km2. Aholisi 147,6 mln. kishi (2002). Poytaxti — Islomobod sh. Maʼmuriy jihatdan 4 provinsiya, federal poytaxt hududi va federal xukumat tomonidan boshqariladigan qabilalar hududiga boʻlingan. Davlat tuzumi. Pokiston — Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdoʻstlik tarkibiga kiruvchi … Читать далее
PARTENOGENEZ (yun. parthenos — bokiralik, qizlik va…genez) , bokira koʻpayish — jinsiy koʻpayish shakllaridan biri, tuxum xujayraning urugʻlanmasdan rivojlanishi. Partenogenezning ahamiyati har xil jinslarning oʻzaro uchrashuvi qiyin boʻlgan sharoitda jinsiy koʻpayishni amalga oshirilishidan va kulay sharoitda tur nayeli individlari sonini tez orttirishdan iborat. Bunday xrlat nayeli koʻplab qirilib ketadigan turlar uchun ayniqsa katta ahamiyatga ega. … Читать далее
PARKENT TUMANI — Toshkent viloyatidagi tuman. 1926-y. sent. da tashkil etilgan. Shim., sharq va jan. da Boʻstonliq, Ohangaron, gʻarbdan Yuqori Chirchiq va jan.-gʻarbdan Oʻrta Chirchiq tumanlari bilan chegaradosh. Mayd. 1,08 ming km2. Aholisi 115 ming kishi (2003). Tumanda 1 shahar (Parkent), 9 qishloq fuqarolari yigʻini (Boshqizilsoy, Boʻston, Zarkent, Nomdanak, Parkent, Soʻqoq, Hisarak, Changi, Koraqalpoq) bor. … Читать далее
MARI VILOYATI — Turkmanistondagi viloyat. 1970 i. 14 dek. da tashkil etilgan (dastlab 1939-y. 21 noyab. da tashkil etilib. 1963-y. 10 yanv. da tugatilgan edi). Gʻarbdan Axal, shim. va shim,-sharkdan Lebap viloyatlari. jan. va jan.-sharkdan Eron va Afgʻoniston b-n chegaradosh. Mayd. 86,8 ming km2. Aholisi 1146,8 ming kishi (1995). 10 tuman, 4 shahar, 18 shaharcha … Читать далее
KOʻLOB — Tojikiston Respublikasining jan. dagi shahar (1934-y. dan). Yax-suv (Panj havzasi) vodiysida, Dushanbadan 202 km. Hazratishoh tizmasi etagida. Dushanba bilan t. y. va avtomobil yoʻli orqali bogʻlangan. Aholisi 79,3 ming kishi (1990-y. lar oʻrtalari). Akkumulyatorlar ishlab chiqaradigan z-d, paxta tozalash, moy, sut z-dlari, goʻsht va non k-tlari bor. Qurilish materi-allari ishlab chiqariladi. Ped. in-ti, … Читать далее
KOʻKRAK QAFASI — sudralib yuruvchilar, qushlar, sut emizuvchi xayvonlar va odamda toʻsh suyagi yordamida koʻkrak umurtqalariga qovurgʻalar birikishidan hosil boʻlgan bir butun tuzilma. Odamda Koʻkrak qafasi q yassi konusga oʻxshaydi. Koʻkrak qafasining yon, old va orqa devori bor. Yon va oldingi devorlari 12 juft qovurgʻadan hosil boʻladi; oldinda qovurgʻalar uchi toʻsh suyagiga kelib taqaladi; orqa … Читать далее
MOZAMBIK (Mocambique), Mozambik Respublikasi (Republica de Mozambique) — Afrikaning jan,sharqiy sohilidagi davlat. Mayd. 801,6 ming km2. Aholisi 19,4 mln. kishi (2001). Poytaxti — Maputu sh. Maʼmuriy jihatdan 11 viloyat (provincia) ra boʻlinadi. Maputu sh. ham viloyat maqomiga ega. Davlat tuzumi. Mozambik — respublika. Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdoʻstlik aʼzosi. 1990-y. 30 noyab. da qabul qilingan konstitutsiya … Читать далее
MANGUSTLAR (Herpestes) – yirtqich sut emizuvchi hayvonlar urugʻi, vi-verrasimonlar oilasiga kiradi. Gavdasining uz. 23—64 sm, dumi 50 sm gacha. Moʻynasi dagʻal, rangi bir xilda yoki yoʻlyoʻl. 10 turi Jan. Osiyoda, 6 turi Afrikada, 1 turi Yevropa (Ispaniya)da tarqalgan. Oʻrmonlar va butazorlarda, baʼzan aholi ʻ yashaydigan joylar yaqinida hayot kechiradi. Tunda faol. Mayda umurtqali hayvonlar, baʼzan … Читать далее
MEGREL ECHKILARI — suti uchun boqiladigan echki zoti. Vatani — Fapbiy Gruziya (Megreliya). Pasttekislik va togʻ Megrel echkilari mavjud. Pasttekislik Megrel echkilari maydaroq, gavda tuzilishi nozik, vazni 35—40 kg, lekin sersut, mavsumda (6—8 oy) 350—400 (baʼzilari 800 — 1000) kg sut beradi, sutining yogʻliligi 4—4,5%. Togʻ Megrel echkilarining gavda tuzilishi mustahkam, suyakdor, vazni 40—45 kg. … Читать далее