Результаты поиска для: a/oz/encyclopedia/q/qon/

MIOKARD INFARKTI — yurak tomir kasalligi; koronar qon aylanishining buzilishi (arteriyalar aterosklerozi, trombozi, spazmi) natijasida yurak muskulida infarkt hosil boʻladi. Miokard infarktining rivojlanishiga gipertoniya kasalligi, kandli diabet, semirib ketish, kashandalik, kam harakat qilish, jismoniy va ruhiy zoʻriqish sabab boʻladi. Juda koʻp hollarda Miokard infarkti stenokardiya zaminida roʻy beradi. Miokard infarktining asosiy belgilaridan biri yurak muskulining … Читать далее

MIOKARDIODISTROFIYA (mio…, kardio… va distrofiya) , kardiomiopatiya — yurak muskuli (miokard) ning yalliglanmasdan, balki moddalar almashinuviiint buzilishi (biokimyoviy oʻzgarishlar) tufayli zararlanishi. Qon elektrolit tarkibining buzilishi, kislota-ishkrr muvozanatining oʻzgarishi va b. kasalliklar tufayli vujudga keladi. Miokardiodistrofiya yurak ishi yetishmovchiligiga sabab boʻlishi mumkin. Miokardiodistrofiyada miokardning qisqarish fa-oliyati susayadi, lekin unda morfologik oʻzgarishlar kuzatilmaydi. Miokardiodistrofiyaga ekzogen (zaharlanish, jismonan … Читать далее

METASTAZ (yun. metastasis — koʻchish, joyni oʻzgartirish) — kasallik qoʻzgʻatuvchisi (bakteriyalar, oʻsma hujayralari va b.)ning boshlangʻich oʻchoqdan organizmning boshqa aʼzolariga qon yoki limfa orqali oʻtishi natijasida vujudga keladigan ikkilamchi patologik manba (ikkilamchi kasallik oʻchogʻi). Qon yoki limfa oqimiga oʻtgan bakteriyalar biror aʼzoda va limfa yoʻllari orqali tarqalib, yangi oʻsma tugunlarini hosil qiladi («M.» termini, asosan, … Читать далее

MINOGALAR (Petromyzoniformes) — toʻgarak ogizlilar sinfiga mansub umurtqali hayvonlar turkumi (boshqa sistemaga koʻra, kenja sinfi). Gavdasining uz. 15—100 sm, vazni 3 kg gacha, skeleti togʻaydan iborat. Burun teshigi bitta, boshining yuqori qismida joylashgan, halqumi bilan tutashmagan. Orka suzgichlari 1 yoki 2 ta. Jabra teshiklari tanasi ikki yonida 7 tadan joylashgan. Voronkasimon ogʻzini teri disk oʻrab … Читать далее

MONOTSITLAR (mono… va yun. kytos — hujayra) — donasiz leykotsitlar (agranulotsitlar)ning bir turi. Koʻmikning boshlangʻich oʻzak hujayralaridan hosil boʻladi. Monotsitlar periferik qon tarkibidagi eng katta hujayra, uning hajmi 12—20 mkm. Yadrosi protoplazmaga nisbatan katta, ovalsimon, koʻpincha «taqa» koʻrinishida, rangi (neytrofil leykotsitlar va limfotsit larnikiga nisbatan) ochroq; proto-plazmasi leykotsitlarning zangori, och koʻk rangiga qaraganda och. Protoplazmada … Читать далее

PAVLOVA Olga Nikolayevna (1895, Margʻilon — 1982.16.3, Toshkent) — terapevt olim. Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1950). Tibbiyot fanlari dri (1945), prof. (1948). Oʻrta Osiyo un-tining tibbiyot f-tini tugatgach (1923), shu f-t (keyinchalik ToshTI) terapiya klinikasining ordinatori (1924—26), assistenti (1927—39), dotsenti (1939—48), gospital terapiya va kasb kasalliklari kafedrasi mudiri (1946—1966), 1966-y. dan gospital terapiya klinikasi … Читать далее

«MING BIR KECHA» (arab. «Alif layla va layla») — oʻrta asr arab adabiyoti yodgorligi. Asosan, 15-a. da arab tilida tarkib topgan ertaklar toʻplami (qoʻlyozmalari 17—19-a. larga mansub). Asarning yaratilish tarixi, qaysi xalqning adabiy merosi ekanligi haqida turli fikr-mulohazalar mavjud. Tadqiqotchilarning xulosalariga koʻra, «Ming bir kecha» toʻplamidagi ertak va hikoyatlarni 3 asosiy guruhga ajratish mumkin: qad. … Читать далее

MIYELOTSITLAR (yun. myelos — koʻmik va kytos — hujayra) — umurtqali hayvonlar va odamning qizil koʻmigidan qon hosil qiladigan toʻqima hujayralaridan. Promiyelotsit bosqichini oʻtib, gemotsitoblastlarda hosil boʻladi. Normal holatda qon oʻzanida Miyelotsitlar boʻlmaydi, baʼzi kasalliklar (mas, leykoz)aa qonda Miyelotsitlar paydo boʻlishi mumkin. Miyelotsitlardan granulotsitlar vujudga keladi. Пост Навигацияси

MYORFI (Murphy) Uilyam Parri (1892—1987) — amerikalik vrach va patolog. Oregona unti va Bostondagi Garvard tibbiyot maktabini tugatgan; shu maktabda prof. (1940—50). Ilmiy ishlari qandli diabet va qon kasalliklari, jumladan, anemiyaga bagʻishlangan. Pernitsioz anemiyani davolashda «jigarli parhez»ni kashf qilgan. Nobel mukofoti laureati (1934, J. Maynot va J. Uipl b-n hamkorlikda). Пост Навигацияси

KOLLAPS (lot. collapsus — behol, majolsiz) — toʻsatdan keskin roʻy beradigan qon tomirlar yetishmovchiligi, kishi hayotini xavf ostida krldiradigan ogʻir holat; arterial va venoz qon bosimining keskin kamayishi, markaziy nerv sistemasi faoliyatining izdan chiqishi, moddalar almashinuvining buzilishi, qon tomirlar devori tonusining toʻsatdan susayishi, harakatdagi qon mikdori (massasi)ning kamayishi bilan ifodalanadi. Bosh miyadagi tomir harakatlanuvchi markaz … Читать далее