YEKATERINBURG (1924-91 y. larda Sverdlovsk) — RF Sverdlovsk viloyatidagi shahar. Muhim sanoat, madaniy va ilmiy markaz. Iset daryosi (Tobol irmogʻi)ning har ikki sohilida. Transport yoʻllari tuguni. Aholisi 1272 ming kishi (1997). Ogʻir mashinasozlikning yirik markazi («Uralmash», «Uralximmash», «Ural elektrotyajmash», «Turbomotor zavodi» va boshqa i. ch. birlashmalari, burgʻilash va metallurgiya sanoati uchun jihozlar, transport mashinasozligi, podshipnik … Читать далее
YANGI ZELANDIYA — Tinch okeanning jan. gʻarbiy qismidagi davlat. Mayd. 268,7 ming km2. Aholisi 3,994 mln. kishi (2004). Poytaxti — Vellington shahri Maʼmuriy jihatdan 10 provinsiya (rgoutse)ga boʻlinadi. Davlat tuzumi. Yangi Zelandiya — Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdoʻstlik tarkibiga kiruvchi parlamentar monarxiya. Buyuk Britaniya parlamenti va asosan, Yangi Zelandiya parlamenti tomonidan qabul qilingan qonun hujjatlariga amal … Читать далее
YOSHKAR-OLA (1919-y. gacha Saryo vo – kokshaysk, 1919—27y. larda Kras – nokokshaysk) — RFdagi shahar, Mariy El Respublikasi poytaxti. Volga daryosidan 50 km shim. da. Qozon — Moskva liniyasidagi t. y. stansiyasi. Shosse yoʻllar tuguni. Aeroport bor. Aholisi 276,5 ming kishi (1990-y. lar oʻrtalari). Yetakchi sanoat tarmogʻi — mashinasozlik va metallsozlik. «Elektroavtomatika», yarimoʻtkazgich asboblar, «Kontakt», … Читать далее
VELLINGTON, Uellington (Wellington) — Yangi Zelandiya poytaxti, Shimoliy o. ning jan. da, Tinch okeanning Port-Nikolson qoʻltigʻini oʻrab turuvchi togʻ yon bagʻrida joylashgan. Iklimi subtropik dengiz iqlim, yanv. ning oʻrtacha t-rasi 16°, iyulniki 8°, yillik yogʻin qariyb 1445 mm. Tez-tez zilzila boʻlib turadi. Aholisi 335,5 ming kishi (1996). Dengiz porti (yuk ortish va tushirish 15 mln. … Читать далее
BAZEL — Shveysariyaning shim. chekkasidagi shahar, Bazel-Shtadt yarim kantonining maʼmuriy markazi. Fransiya — GFR chegarasi yaqinida, Reyn daryosidagi port. Aholisi 170 ming kishi (1990, shahar atrofi bilan 360 ming), koʻpchiligi nemis tilida soʻzlashadi. Bazel kattaligi jihatdan mamlakatda 2-oʻrindagi shahar. Xalqaro aeroport bor. Yirik savdo, moliya va sanoat hamda madaniyat markazi. Kimyo, poligrafiya, mashinasozlik, qurilish va … Читать далее
BUDAPESHT — Vengriya poytaxti, Pesht medyesining maʼmuriy markazi. Mamlakatning siyosiy, iqtisodiy va madaniy markazi. Oʻrta Dunay pasttekisligida, Dunay daryosining har ikki sohilida joylashgan. Iqiimi moʻtadil kontinental, yanv. ning oʻrtacha t-rasi 0 dan —3° gacha, iyulda 21—22°. Aholisi 2 mln. kishidan ziyod (1990-y. lar oʻrtalari). Budapesht 1872-y. da tarixan tashkil topgan 3 kiyem: Buda, Obuda va … Читать далее
VOLGOGRAD (1925 i. gacha Saritsin, 1961-y. ga qadar Stalingrad) — RF dagi shahar, Volgograd viloyatining markazi. Volga daryosining oʻng sohilida. Yirik daryo porti, aeroport bor. T. y. tuguni. Kema qatnaydigan Volga-Don kanalining boshlangʻich punkti. Aholisi 1005 ming kishi (1999). Shaxarga 1589-y. da asos solingan. 18-a. oxiriga qadar harbiy istehkom boʻlgan. 1942-y. iyulidan 1943-y. fev. gacha … Читать далее
BONN — Germaniyadagi shahar, Shimoliy ReynVestfaliya yeri hududida, Reyn daryosining chap sohilida. Aholisi 412 ming kishi (1995). Bonnga 1-a. da rimliklar asos solgan. 1273—1794-y. larda Kyoln kurfyurstlari qarorgohi. 1814-y. dan Prussiya tarkibiga kirgan. 1945—49 y. larda Germaniyaning Angliya okkupatsiya qilgan zonasida boʻlgan. 1949-y. dan GFR poytaxti. 1989-y. dagi siyosiy oʻzgarishlar tufayli GFR va Germaniya Demokratik … Читать далее
BRYUSSEL — Belgiya poytaxti. Brabant provinsiyasining maʼmuriy markazi. Senna daryosi boʻyida. Aholisi qariyb 1,22 mln. (1995), asosan flamand va vallonlar, koʻpchiligi katolik. Bryussel 11-a. yilnomalarida ilk bor tilga olinadi. Luven graflari qarorgohi boʻlgan. 12-a. dan Brabant tarixiy viloyatining asosiy iqtisodiy markazi, keyinchalik Flandriya va Burgundiyaning markazi. 15-a. da Niderlandiya tarkibida Gabsburglar hukmronligiga oʻtgan. 1585-y. martda … Читать далее
VALENSIYA — Ispaniya sharqilagi shahar. Valensiya tarixiy viloyati va provinsiyasining maʼmuriy markazi. Aholisi 753 mingdan ziyod kishi (1990-y. lar oʻrtalari). Turiya daryosining Oʻrta dengizga quyilish joyidagi port. Xalqaro aeroport bor. T. y. tuguni. Sanoati asosan k,, x. mahsulotlarini qayta ishlash va chetga chiqarish bilan bogʻlangan. Mashinasozlik, kemasozlik, toʻqimachilik, yogʻochsozlik, kimyo sanoati korxonalari bor. Hunarmandchilik rivojlangan. … Читать далее