“Koʻzlar koʻzyosh toʻla koʻrinar menga…”

Tomas ELIOT

AFRIKADA XALOK BOʻLGAN HINDLARGA

Odamning taqdiri – oʻzining jonajon

qishlogʻida

Uyi – oʻlan toʻshagida, xotin bergan rizqin yeb;

Kunbotar pallasida, choʻkib zinapoyaga

Nabiralari va qoʻshni nabiralariga boqqan

nigohlarida,

Hovlida chugʻurlashib oʻrtoq-oʻrtoq oʻynashar.

Chandigʻi koʻp, lek beziyon boʻlgan odamning

Bisyor boʻlar suhbat chogʻi uygʻonguvchi xotiralari

(Salqin chogʻmi va yoki iliq – bu tomoni iqlimga bogʻliq)

Begonalar haqida, begona yo oʻrtoq boʻlishib

oʻzga yerda qanday jang qilganlari.

Yoʻq, aslo aniq emas odamzotning qismati,

Bir odamga Vatan boʻlar har qanday yurt

Boshqaga begona. Ammo qayda oʻlsang mardlarcha,

Peshonangga yozgani shu, endi oʻsha yerliksan.

Oʻsha qishloq – sening qishlogʻing.

Oʻsha zamin sizniki ham bizniki emas edi –

ammo bizning Midlendda

Va sizning Beshdaryoda qabriston bir xil.

Uyiga qaytganlar siz haqda ham bir xil soʻzlasin, mayli

Ulugʻ maqsad yoʻlidagi harakatlar haqida,

Oʻsha samaralar haqida birday sizga ham, bizga ham

Anglamoq yoʻq toki Mahsharga qadar

Harakatlar samarasi oʻzi ne ekanin.

NENSI AMMAM

Nensi Ellikott xonim,

Yaylovda ot chopib, payxon ayladi,

Doʻnglarda ot chopib, yakson ayladi –

Yangi Angliyaning taqir doʻnglarin,

Itlar galasini ergashtirgancha

Yaylovlar tomondan chopib oʻtdi u.

Nensi Ellikott xonim –

Kashanda, ustasi yangi raqslarning,

Koʻpda xushlamaslar uni xolalar,

Ammo biladilar, zamon zayli shu.

Oynavand tokchada posbon turishar

Metgyu va Uoldo – nomus nozirlari,

Oʻzgarmas qonunning xizmatkorlari.

XELEN XOLAM

Xelen Slingzbi xonim, erga tegmagan xolam,

Yashardi moʻjaz uyda, serhasham maydondagi.

Bir boshiga toʻrt malay.

Samolar sokin edi u olamdan oʻtganda,

U umrini oʻtkazgan koʻchalar jim-jit edi.

Poygakda oyoq artdi dafn idorasi sohibi

U-ku yaxshi biladi, avval ham boʻlgan shunday.

Uyning pardalarin tortib qoʻydilar.

Avvalgiday berildi sarxil yemish itlarga,

Ammo tezda harom oʻldi toʻtiqush, biroq,

Hamon chiqillardi kamin uzra Drezden soatlari.

Malay oʻtirardi mehmonxonada

Tizzasiga olib oqsochni, u qiz

Qanday boodob edi bekaning borligida.

* * *

Koʻzlar, koʻz yosh toʻla, koʻringay menga,

Misli tuman ichra, –

Bu yerda, oʻlimning xayoliy saltanatida

Oʻshal koʻzlar boʻlur namoyon,

Ammo koʻz yoshlarni koʻrolmasman hech, –

Shudir mening jazoyim.

Shudir mening jazoyim –

Koʻrolmasman yoshli koʻzlarni,

Ularning tik nigohlarini,

Koʻrolmasman muqarrar oʻlim

Saltanatin poygagi qadar,

Yana qayda, shu yerdagiday,

Yalt etgaydir bir lahza koʻzlar,

Oniy lahza miltillar koʻzyosh,

Bizni mazah qilmoqlik uchun.

* * *

Chor tarafdan aylandi shamol,

Qoʻngʻiroqni tebratdi alhol

Bir hayot tomon koʻtarilar u, bir mamot.

Bu yerda – oʻlimning xayoliy saltanatida

Adash janglarning, xavotirga solar aks sado

Bu nima – tushmi boshqa yo:

Qorayib borayotgan daryo yuzida

Yigʻlayotgan yuzlar ayon boʻldilar?

Nari sohilida qora daryoning

Dushmanlarni koʻrdim, qoʻlida qilich.

Chin oʻlim daryosin ul qirgʻogʻida

Qoʻlda qilich Doʻzah suvoriylari.

“Jahon adabiyoti” jurnali, 2013–9